In de jaren zeventig van de vorige eeuw geldt de Cypriotische stad Varosha als een van de populairste badplaatsen van Europa. Hollywoodsterren als Brigitte Bardot en Richard Burton zijn er graag geziene gasten. Maar tegenwoordig liggen de zonovergoten witte stranden, boulevards en luxe strandresorts er verlaten bij. Hoe veranderde Varosha van een luxueus oord in de grootste spookstad van Europa?
Een staatsgreep op Cyprus
Varosha geldt jarenlang als een populaire toeristische trekpleister aan de Middellandse Zee. Maar alles verandert als de Cypriotische Nationale Garde in 1974 een staatsgreep pleegt, gesteund door de Griekse militaire junta.
Leestip: Is dit de grootste spookstad ter wereld?
De Cypriotische president Makarios III wordt afgezet en vervangen door Nikos Sampson. Hij is fervent aanhanger van de enosis: het streven naar eenwording van Griekenland en Cyprus. Turkije accepteert de enosisretoriek niet en valt op 20 juli 1974 met een troepenmacht van veertigduizend militairen het noorden van Cyprus binnen om de Turkse inwoners van het eiland te beschermen.
Cyprus, een eiland van Grieken en Turken
De Turkse militairen trekken langzaam richting het zuiden van het eiland, terwijl Grieks-Cypriotische troepen fel weerstand bieden. Honderdduizenden mensen vluchten voor het geweld. Als de Turken Varosha naderen, vluchten de veertigduizend inwoners en alle aanwezige toeristen naar het zuiden. Ze laten hierbij vrijwel al hun bezittingen achter.
Ondertussen zien de coupplegers hun staatsgreep mislukken. Ze staken hun actie, en op Cyprus verwacht men dat ook Turkije haar troepen terug zal trekken. De vluchtelingen hopen zodoende snel weer huiswaarts te kunnen keren. Maar dat gebeurt niet. Sterker nog: de Turkse militairen blijven en nemen steeds meer gebied op Cyprus in.
Wil je niets missen van onze verhalen? Volg National Geographic op Google Discover en zie onze verhalen vaker terug in je Google-feed!
Dan grijpen de Verenigde Naties in. Om het Grieks-Turkse conflict op Cyprus op te lossen, wordt het eiland verdeeld in een Turks en in een Grieks gebied, van elkaar gescheiden door de zogenoemde Groene Lijn. Deze bufferzone wordt bewaakt door de Verenigde Naties. Varosha, ten noorden van deze lijn, ligt op het Turkse deel van het eiland en blijft ook na het bestand onder controle van het Turkse leger staan.
Een tijdcapsule aan het strand
De populaire badplaats wordt met hekken afgesloten van de buitenwereld. Militairen en honden patrouilleren aan de randen van de stad. De oorspronkelijke bewoners mogen niet terugkeren naar hun woonplaats.
Zodoende is Varosha sinds 1974 een spookstad, waar de natuur het tussen de vervallen panden weer voor het zeggen heeft gekregen. De kledingwinkels hangen nog vol met de laatste mode van de jaren zeventig en bij de autodealers staan de nieuwste modellen in de showroom, verroest en op lekke banden.
Leestip: Op bezoek in Doel, het Belgische spookdorp dat geen spookdorp is
In 1984 neemt de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties een resolutie aan waarin staat beschreven dat de badplaats aan de VN moet worden overgedragen en dat er geen andere mensen zich in de stad mogen vestigen. Alleen de oorspronkelijke bewoners van Varosha mogen in de stad wonen.
Maar Turkije weigert medewerking te verlenen. Wanneer de niet-erkende Turkse Republiek Noord-Cyprus met hulp van Turkije probeert om Varosha te bevolken met mensen uit eigen land, reageert de VN door sancties in te stellen. Zo blijft Varosha een lege spookstad.
Op bezoek in Varosha
Hoewel Varosha al jarenlang hermetisch werd afgesloten van de buitenwereld, is het sinds 2020 mogelijk om een deel van de stad te bezoeken. De Turkse Republiek Noord-Cyprus, die alleen wordt erkend door Turkije, laat mondjesmaat toeristen toe. Zij mogen over streng bewaakte paden wandelen om de badplaats te bezichtigen.
Ook mogen er weer badgasten op het strand vertoeven, waar ze door grote hekwerken van de lege stad worden gescheiden. Het maakt Varosha een bijzondere spookstad, de grootste van Europa, die je met eigen ogen kunt zien.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
