Net als plastic rietjes worden sixpack-ringen vaak gezien als een gevaar voor de oceanen. Hoewel de rietjes en ringen maar een fractie uitmaken van het plasticafval in de oceanen, zorgden foto's van ongelukkige zeedieren, zoals zeeschildpadden met een rietje in hun neus of sixpack-ringen om hun lijf, voor een hoop commotie en negatieve publiciteit rond deze veelgebruikte voorwerpen.
Enkele brouwerijen zijn inmiddels bezig nieuwe, innovatieve manieren te bedenken om hun blikjes bij elkaar te houden, die geen afval opleveren waar zeedieren in verstrikt kunnen raken.
Hoewel er voor plastic rietjes al bruikbare alternatieven bestaan, zijn die voor andere plastic producten niet altijd zomaar voorhanden. De eerste rietjes die op de markt werden gebracht, waren van papier. De huidige plastic exemplaren zijn dan ook eenvoudig te vervangen door weer terug te keren naar die oervariant.
De geschiedenis van sixpacks
De plastic ringen worden sinds een jaar of veertig gebruikt. Inmiddels gelden er strengere regels voor de verpakkingen dan in de begintijd.
In 1987 meldde het internationale persbureau Associated Press dat er jaarlijks maar liefst een miljoen zeevogels en honderdduizend zeezoogdieren omkwamen door sixpack-ringen. Die cijfers werden sindsdien veel geciteerd, en worden ook nu nog gebruikt. Het is echter niet eenvoudig te achterhalen waar ze vandaan komen. In 1984 berichtte de Amerikaanse krant New York Times naar aanleiding van een conferentie van het in Washington gevestigde Entanglement Network dat jaarlijks honderdduizend zeezoogdieren sterven na met plastic in contact te zijn gekomen.
Tijdens een schoonmaakactie aan de kust van de Amerikaanse staat Oregon in 1988 raapten vrijwilligers 1500 sixpack-ringen op in slechts een paar uur tijd.
Fabrikant Illinois Tool Works stelt dat “de drankenverpakkingsindustrie op zijn kop werd gezet” toen een productie-eenheid van dat bedrijf, HiCone genaamd, in de jaren zestig de sixpack-ring uitvond.Vandaag de dag produceert diezelfde eenheid verschillende soorten plastic sixpack-ringen op machines waarmee volgens het bedrijf 2400 blikjes per minuut kunnen worden verpakt.
Sinds 1994 moeten alle ringverpakkingen die in de VS worden verkocht volgens de regels van het Amerikaanse federale milieuagentschap EPA afbreekbaar zijn. Een groot deel van de fabrikanten komt aan deze eis tegemoet door de ringen afbreekbaar te maken onder invloed van zonlicht.
Deze methode wordt ook door HiCone toegepast. Volgens het bedrijf duurt het maximaal drie tot vier maanden voordat de ringen zijn afgebroken bij bewolkte, winterse weersomstandigheden. Hoewel door de regelgeving de kans kleiner is geworden dat dieren in de ringen verstrikt raken, blijft de mogelijkheid bestaan dat ze de kleinere bijproducten opeten die worden gevormd tijdens het afbreekproces van het plastic. Volgens de regelgeving van de EPA mogen die plasticdeeltjes in omvang variëren van onzichtbaar met het blote oog, tot enkele centimeters groot.
Van een kleine zevenhonderd diersoorten is inmiddels bekend dat zij schadelijke gevolgen hebben ondervonden door plastic in de oceaan. Jaarlijks belandt er circa acht miljard kilo plastic in de oceanen. Veertig procent daarvan is wegwerpplastic, dat eenmalig wordt gebruikt en daarna wordt weggegooid. Alle soorten zeedieren, van vogels tot zoogdieren, ondervinden de nadelige gevolgen. Ze lopen niet alleen het risico om in de ringen verstrikt te raken voordat die afbreken, maar ze krijgen ook piepkleine plasticdeeltjes binnen waardoor ze uiteindelijk kunnen verhongeren (doordat hun spijsverteringskanaal verstopt raakt).
Die microscopische deeltjes worden ook wel de plasticsoep genoemd. Uit onderzoek blijkt dat er tussen de vijftien en vijftig biljoen stukjes microplastic in de oceanen drijven.
Daarnaast is voor de fabricage van de plastic ringen aardolie nodig; zo'n acht procent van de wereldwijde olieproductie wordt gebruikt om plastic te maken.
Alternatieven voor plastic ringen
Sommige ondernemingen besluiten om helemaal geen plastic ringen meer te gebruiken in de strijd tegen microplastic en CO2-uitstoot.
Zo kondigde brouwerij Salt Water Brewery in 2016 aan dat al hun sixpacks met Screamin’ Reels IPA in het vervolg zouden worden verkocht in een composteerbare verpakking genaamd E6PR (Eco Six Pack Ring). Het materiaal is na gebruik volledig afbreekbaar. Het is ook eetbaar, voor het geval het in het leefgebied van zeedieren terechtkomt. Het wordt gemaakt van een aantal bijproducten die ontstaan bij het brouwen van bier, zoals het restafval van tarwe en gerst.
“Ik weet niet hoe voedzaam gerst is voor zeeschildpadden, maar het lijkt me een stuk gezonder dan dat de dieren het traditionele plastic van sixpacks binnenkrijgen,” zei de directeur van het Trash Free Seas programma van de Oceans Conservancy, Nick Mallos, in 2016 tegen National Geographic.
Afgelopen juni kondigde de Deense brouwerij Carlsberg Breweries aan dat het bedrijf een nieuw ontworpen lijmsoort zou gaan gebruiken om hun sixpacks bij elkaar te houden.
Simon Boas Hoffmeyer, Director of Sustainability bij Carlsberg, vertelde dat het drie jaar en vierduizend pogingen had gekost om een lijm te maken die sterk genoeg was om de blikjes bij elkaar te houden, maar die het voor consumenten ook mogelijk maakte om er makkelijk een af te breken.
Hij weigerde om in te gaan op de vraag wat de nieuwe lijm uniek maakt, of wat de ontwikkeling had gekost, maar vertelde wel dat de lijm lijkt op andere lijmen die al op de markt zijn.
“Het is dezelfde soort lijm die voor andere producten wordt gebruikt, maar de precieze samenstelling is anders. We gebruiken de lijm op een andere manier,” voegde hij daaraan toe. “Uit tests blijkt dat er geen nadelige gevolgen zijn voor de recyclebaarheid van de blikjes. Ons advies is om de lijm erop te laten zitten, zodat die niet op de verkeerde plekken terecht kan komen.”
De sixpacks zullen nog wel een ‘handvat’ hebben, bestaande uit een dunne strook plastic die aan de twee middelste blikjes vastzit. Toch denkt de onderneming zo jaarlijks 1200 ton plastic uit te kunnen sparen.
De fabrikanten willen bijdragen aan de vermindering van de hoeveelheid plastic die jaarlijks in zee belandt, maar de plastic ringen leveren bij lange na niet de grootste hoeveelheid plasticafval in zee op. Ieder jaar organiseert de Amerikaanse natuurbeschermingsorganisatie Ocean Conservancy schoonmaakacties waarbij vrijwilligers afval ophalen. In 2017 vormden sigarettenpeuken de grootste bron van plasticafval; er werden er 1.863.838 ingezameld.
Dit verhaal werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
Meer weten? Kijk op de actiepagina: natgeo.nl/stopmetplastic
