Met een beetje mazzel kun je één keer in je leven een volledige zonsverduistering aanschouwen. Kijk met een speciale eclipsbril omhoog en je zult zien hoe de maan voor de zon schuift, al het zonlicht tegenhoudt en zo de aarde voor even in duisternis hult.
Wat is een zonsverduistering?
Een zonsverduistering komt alleen voor bij nieuwe maan, de maanfase waarin de maan precies tussen de zon en de aarde instaat. Bij een zonsverduistering blokkeert de maan de zonnestralen, waardoor de zon korte tijd onzichtbaar is vanaf de aarde.
Hoe kan het dat de maan, die een flink stuk kleiner is dan de zon, al het zonlicht tegenhoudt? De diameter van de maan is zo’n vierhonderd keer zo klein als die van de zon, maar de afstand van de zon naar de aarde is ook vierhonderd keer zo groot.
Leestip: Waarom een zonsverduistering een unieke kans is voor de wetenschap
Het gevolg is dat de zon en de maan vanaf de aarde gezien ongeveer even groot lijken. Was de maan net wat kleiner geweest, of de afstand van de zon naar de aarde groter? Dan zouden zonsverduisteringen niet voorkomen.
Een totale of volledige zonsverduistering
Zonsverduisteringen zijn zeldzaam. Ze komen nog minder vaak voor dan maansverduisteringen. De baan van de maan om de aarde loopt in een lichte helling ten opzichte van die van de planeet om de zon. Hierdoor staat de maan niet elke maand exact tussen de zon en de aarde in.
Om een volledige zonsverduistering te zien, moeten alle puzzelstukjes perfect op zijn plek vallen. Niet alleen moet de maan precies in de goede hoek tussen de zon en de aarde schuiven, ook jij moet op de juiste plek op aarde staan.
Leestip: Deze bijzondere fenomenen zie je alleen tijdens een zonsverduistering
Een volledige zonsverduistering komt één of twee keer per jaar voor, maar in jouw woonplaats is dit verschijnsel maar één keer in de vierhonderd jaar waar te nemen. Een totale zonsverduistering kan een paar seconden tot maximaal zeven minuten duren.
Een ringvormige zonsverduistering
Wanneer de maan op een grotere afstand van de aarde staat, blokkeert hij niet al het licht van de zon, waardoor er een ringvormige zonsverduistering plaatsvindt. Doordat de maan in zo’n situatie relatief ver weg staat, oogt hij kleiner en glipt er een ring van zonlicht voorbij de maan.
Een gedeeltelijke zonsverduistering
Een gedeeltelijke zonsverduistering vindt plaats wanneer de maan tussen de zon en de aarde beweegt, maar de drie hemellichamen niet exact in een rechte lijn staan. Hierdoor blokkeert de maan slechts een deel van het zonlicht.
Leestip: Er gebeurt iets vreemds op Proxima Centauri, de ster in het stelsel naast ons
Zo’n gedeeltelijke zonsverduistering komt vaker voor dan een volledige en kan ook samengaan met een totale verduistering. Wanneer je net buiten het blikveld van een volledige zonsverduistering staat, zie je de zon ook in de vorm van een halve maan.
Hybride zonsverduistering
Ten slotte is er ook nog de hybride zonsverduistering. Deze komt voor wanneer een volledige verduistering begint of eindigt met een ringvormige. Door de kromming van het aardoppervlak is op sommige plekken op aarde een volledige zonsverduistering te zien en op andere plekken een ringvormige. Zo’n hybride zonsverduistering is erg zeldzaam.
Deze zonsverduistering kun je in 2025 in Nederland en België zien
In Nederland en België zullen we naar verwachting op 7 oktober 2135 pas weer een volledige zonsverduistering meemaken. Maar zet ook 29 maart 2025 in je agenda: dan kun je vanuit Nederland en België een gedeeltelijke zonsverduistering zien.
Leestip: Dit zijn 7 spectaculaire hemelverschijnselen die je in 2025 kunt aanschouwen
De gedeeltelijke zonsverduistering in Nederland en België is op 29 maart 2025 te zien tussen 11.17 en 13.04 uur. Dan moet het weer natuurlijk ook nog meezitten. Bij helder weer kun je een zonsverduistering het beste aanschouwen. Zorg wel dat je een eclipsbril aanschaft. Direct in de zon kijken kan je ogen beschadigen.
Steun de missie van National Geographic en krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium. Word nu lid!