Motten krijgen hulp uit onverwachte hoek bij het zoeken naar een plek om eieren te leggen. Ze blijken niet alleen te vertrouwen op geuren of het uiterlijk van planten, maar ook op geluiden.
Uit recent onderzoek blijkt dat vrouwelijke katoenuilen, een vlinder uit de familie van uilen, de stressklikken van planten herkennen en anticiperen op deze signalen om te beslissen waar ze hun eitjes leggen.
Planten ‘huilen’ bij een slechte gezondheid
Je staat er wellicht niet bij stil, maar planten kunnen geluid produceren. Wanneer ze stress ervaren – bijvoorbeeld door uitdroging – geven ze ultrasone klikken af. Een gezonde plant geeft gemiddeld nog geen kreet per uur af. Is er stress in het spel, dan kan dit oplopen tot wel 50 geluiden per uur. Voor mensen zijn deze tonen onhoorbaar, maar dieren als vleermuizen of motten kunnen deze signalen wel oppikken.
Dat planten op die manier signalen afgeven, was al bekend. Maar of dieren anticiperen op zulke tonen, is onlangs pas onderzocht: uit een studie van zoöloog Rya Seltzer, gepubliceerd in het vakblad eLife, blijken sommige dieren te reageren op het plantengeschreeuw.
Hoe motten de geluiden van planten interpreteren
Seltzer onderzocht of motten de stressgeluiden van planten konden gebruiken om een geschikte plek te vinden om hun eitjes te leggen. Dat is van groot belang voor de overlevingskansen van de larven.
Om dat vraagstuk te beantwoorden, richtten de wetenschappers een onderzoeksruimte in. Daarin stonden twee gezonde, goed gehydrateerde tomatenplanten. Bij één van de planten werden echter vooraf opgenomen stressgeluiden afgespeeld die typerend zijn voor zieke, uitgedroogde planten.
Bijna alle motten kozen voor de ‘stille’ plant, ondanks dat beide planten in dezelfde staat verkeerden. Dit wekt de indruk dat de motten de geluiden herkennen en gebruiken om de gezondheid van de plant in te schatten.
Een nieuwe kijk op insectengedrag
Voorheen dachten wetenschappers dat motten ultrasonisch geluid vooral gebruikten om vleermuizen te ontwijken of om met elkaar te communiceren. Dit nieuwe onderzoek laat echter zien dat motten – en misschien ook andere insecten – ook de geluiden van planten kunnen horen en hierop anticiperen.
Toch zijn nog veel vragen onbeantwoord. Zo is nog niet onderzocht of dit gedrag ook in de natuur voorkomt. Daarnaast is er vervolgonderzoek nodig om te begrijpen of ook andere factoren een rol spelen in de keuze van een mot voor een plant.
Steun de missie van National Geographic en krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium. Word nu lid!
