Dankzij moderne archeologische technologie, gecombineerd met zorgvuldig graafwerk, kwamen ook dit jaar bijzondere vondsten aan het licht. Zo zijn graven ontdekt die decennialang onvindbaar waren. Ook het DNA van een 4500 jaar oude Egyptenaar brengt ons dichter bij het leven en de samenleving van het oude Egypte dan ooit tevoren. Deze zes vondsten behoren tot de bijzonderste van het afgelopen jaar.
1. Koninklijk Mayagraf in Belize
In de jungle van Belize ontdekten archeologen een 1700 jaar oud koninklijk graf bij de Mayastad Caracol. De begraafplaats bevatte onder meer een verbrijzeld mozaïek dodenmasker van jade en schelp (die afbeelding bovenaan), jaden oorschijven en de resten van een oudere man. Onderzoekers denken dat het graf toebehoorde aan Te K’ab Chaak: mogelijk de stichter van een dynastie die Caracol voor bijna vijf eeuwen regeerde.
Leestip: Nieuwe vondst laat zien hoe de orde werd gehandhaafd in het oude Egypte
De vondst levert ook aanwijzingen voor contacten tussen de Maya’s en het verre Teotihuacán in Centraal-Mexico. Groene messen van obsidiaan en een crematiebegrafenis wijzen op culturele invloeden die reikten voorbij het Mayagebied.
2. De onderwater-zoektocht naar het graf van Cleopatra
Al twintig jaar is National Geographic Explorer Kathleen Martínez op zoek naar het graf van Cleopatra. Dit jaar bracht die zoektocht haar naar een verzonken haven voor de Egyptische kust. Nabij een verloren havenstad genaamd Taposiris Magna onderzoekt Martínez een tempelcomplex waarvan zij gelooft dat het mogelijk de laatste rustplaats van de Egyptische koningin is.
Bob Ballard, die het onderwateronderzoek leidde, trof hier onder meer zuilen en vloeren aan uit de tijd van Cleopatra. Volgens Martínez ondersteunt dit onderzoek het idee dat Cleopatra Taposiris Magna bewust koos als haar laatste rustplaats. Of haar graf zich daadwerkelijk onder zee bevindt, moet toekomstig onderzoek uitwijzen.
3. Oorlogsschepen vertellen het verhaal van Guadalcanal
Naast zijn onderzoek naar het graf van Cleopatra hield Ballard zich in 2025 ook bezig met verzonken oorlogsschepen rond de Salomonseilanden in het zuiden van de Grote Oceaan. In Ironbottom Sound, een gebied dat bekend werd door de Slag om Guadalcanal, ligt de zeebodem nog altijd vol Japanse en Amerikaanse scheeps- en vliegtuigwrakken uit de Tweede Wereldoorlog.
Niets missen van onze verhalen? Volg National Geographic op Google Discover en zie onze verhalen vaker terug in je Google-feed!
Met behulp van op afstand bestuurde voertuigen bracht Ballard dertien wrakken in kaart. Ze laten zien hoe gewelddadig de zeeslagen waren, maar ook wat hun menselijke tol was. Tijdens de zes maanden durende strijd kwamen meer dan 27.000 mensen om het leven. Met dit onderzoek hopen Ballard en zijn collega’s deze geschiedenis opnieuw tastbaar te maken.
4. Verloren graf van farao Thoetmosis II gevonden
Na meer dan een eeuw zoeken hebben archeologen het graf ontdekt van farao Thoetmosis II: een Egyptisch heerser uit de vijftiende eeuw voor Christus. Het graf ligt nabij de Vallei der Koningen: de koninklijke begraafplaats bij de historische stad Thebe.
Wat de vondst bijzonder maakt, is dat in dit gebied sinds de ontdekking van Toetanchamon in 1922 geen ander koninklijk graf is aangetroffen. In het graf van Thoetmosis II troffen onderzoekers muren met hiërogliefen aan en een beschilderd plafond met een sterrenhemel.
5. Andes-landschappen als marktplaats en jachtval
In de Andes onthulden drones en satellietbeelden hoe oude samenlevingen in de Andes complete landschappen inrichtten. Onderzoekers denken dat de duizenden gaten in de Pisco-vallei in Zuid-Peru mogelijk dienden als een marktplaats of administratief systeem van de Chincha-samenleving. De structuren werden al in 1933 gefotografeerd, maar worden pas nu beter begrepen.
Verder naar het zuiden, in Chili, brachten satellietbeelden tientallen V-vormige stenen jachtinstallaties aan het licht. Deze zogeheten chacu’s werden gebruikt voor de jacht op vicuña’s: kleine kameelachtige dieren. Samen laten de vondsten zien hoe vindingrijk Andes-samenlevingen waren in het benutten van hun omgeving.
6. Oudste Egyptische DNA ooit geanalyseerd
In een Egyptisch graf uit de tijdsperiode van het Oude Rijk vonden onderzoekers het skelet van een man die 4500 jaar geleden leefde. Hij lag opgerold begraven in een aardewerken pot. In een van zijn tanden bleek uitzonderlijk goed bewaard DNA te zitten, waarmee het oudste Egyptische genoom tot nu toe kon worden geanalyseerd. De genetische gegevens laten zien dat hij zowel Noord-Afrikaanse als West-Aziatische wortels had.
Waarom de man in een aardewerken pot werd begraven, is voor onderzoekers nog altijd een mysterie. Onderzoek naar de slijtage op zijn botten leert wel iets anders over zijn levensloop: de man verrichtte waarschijnlijk zwaar en herhaaldelijk werk, mogelijk als pottenbakker.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
