De Verenigde Staten gaan het gebruik van een populaire en veelgebruikte rode kleurstof verbieden. Het gaat om de kleurstof Red No. 3, die in de Lage Landen bekendstaat als erytrosine (E127). De stof wordt gebruikt om voedingsmiddelen een kersenrode kleur te geven. Kunnen we erytrosine beter weren?

Waarom wordt erytrosine in de VS verboden?

Volgens de Food and Drug Administration (FDA), de Amerikaanse evenknie van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit en het Belgische Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen, geeft het gebruik van erytrosine mogelijk een verhoogde kans op kanker. Maar dat Red No. 3, samen met nog zes andere kleurstoffen, in Californië al eerder werd verboden, heeft nog een reden.

Leestip: Is het bestrijdingsmiddel glyfosaat kankerverwekkend?

In een rapport van de California Environmental Protection Agency wordt een verband gelegd tussen de consumptie van de kleurstof en het verergeren van symptomen van gedragsstoornissen zoals ADHD. Hoe zit dat precies? En wat betekent dat voor het gebruik van deze kleurstof in Nederland en België?

Kan rode kleurstof ADHD verergeren?

Al in de jaren 70 raakte Red No. 3 in de Verenigde Staten in opspraak. Kinderallergoloog Benjamin Feingold uit Californië stelde in een studie dat kinderen met ADHD er baat bij zouden kunnen hebben de rode kleurstof uit hun dieet te weren. In de jaren 80 zou nader onderzoek die conclusie echter weerleggen.

Tot een studie uit 2012 Feingolds stelling opnieuw kracht bijzette. Joel T. Nigg en zijn collega’s wisten een ‘klein maar betrouwbaar’ verband aan te tonen tussen consumptie van kleurstof en verergerde ADHD-klachten.

Een ander onderzoek wees bovendien uit dat er een verband bestaat tussen het consumeren van kleurstoffen en hyperactiviteit, ook wanneer een kind geen ADHD heeft. In weer een ander, nog groter onderzoek werd vastgesteld dat kleurstoffen een klein maar significant negatief effect hebben op de cognitie en het gedrag van kinderen, ongeacht of ze ADHD hebben of niet.

Leestip: Steeds meer jonge mensen krijgen darmkanker. Hoe komt dat?

In een meta-analyse uit 2021 werden al die verschillende onderzoeken nogmaals onder de loep genomen door de California’s Office of Environmental Health Hazard Assessment. Zij onderzochten bovendien hoeveel kunstmatige kleurstoffen Amerikaanse kinderen binnenkregen en of die hoeveelheden de veilige consumptiegrens overschreden of niet.

Het onderzoek wees uit dat kinderen niet alleen te veel voedingskleurstoffen binnenkregen, maar ook dat die overmaat inderdaad een toename in gedragsproblemen kan veroorzaken. De analyse ‘onderschrijft een verband tussen de blootstelling aan voedingskleurstoffen en ongunstige gedragsresultaten bij kinderen, zowel met als zonder reeds bestaande gedragsstoornissen’, aldus de auteurs van de studie.

Wordt erytrosine in Nederland en België gebruikt?

Toch is een causaal verband daarmee niet aangetoond, stelt Nigg. Of het daadwerkelijk de kleurstoffen zijn die op de ADHD-symptomen van invloed zijn, is niet met zekerheid te zeggen. Zo is natriumbenzoaat een veelgebruikt conserveermiddel dat op een vergelijkbare manier met verhoogde hyperactiviteit in verband is gebracht.

Dat geldt ook voor alledaagse ingrediënten als suiker. Zolang niet kan worden uitgesloten dat andere ingrediënten een rol hebben gespeeld in de onderzoeken, kan erytrosine niet met zekerheid als boosdoener worden aangewezen.

Leestip: Is er een link tussen ADHD en eetbuien?

Sinds 1994 wordt E127 in Europa alleen nog toegestaan voor gebruik in verwerkte cocktailkersen en diervoeders. Het is ook toegestaan in tandpasta tot 25 parts per million, ofwel delen per miljoen. Dat betekent dat er 25 delen erytrosine in een totaal van een miljoen delen tandpasta mogen zitten. De kans dat je als Nederlander of Belg te veel erytrosine binnenkrijgt, is daarom gering.

Steun de missie van National Geographic en krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium. Word nu lid!