Op een video die afgelopen maandag in een Chinese dierentuin werd opgenomen en die viral ging, is te zien hoe een levende ezel voor de ogen van het publiek aan tijgers wordt gevoerd. Het incident roept opnieuw vragen op over dierenwelzijn, niet alleen in deze instelling, maar ook in Chinese dierentuinen in het algemeen.
Op de videobeelden, die gemaakt zijn door een bezoeker van het Yancheng Safari Park net buiten Sjanghai, duwt een groep mannen in regenjassen een ezel over een houten helling in een gracht, waar het dier wordt gegrepen door twee tijgers. Op een bepaald moment spartelt de ezel in het water om zich heen.
Op de opname is alleen het begin van het naargeestige incident te zien, maar de South China Morning Post meldt dat de doodsstrijd van de ezel een halfuur duurde.
Volgens een verklaring van de dierentuin, zaten ontevreden aandeelhouders achter het incident. Uit woede over het uitblijven van financieel rendement zouden de aandeelhouders de groep mannen hebben ingeschakeld om enkele dieren, waaronder de ezel, gevangen te nemen om deze buiten de inrichting te verkopen. Nadat ze door de beveiliging waren tegengehouden, besloten de mannen om de ezel dan maar in het tijgerverblijf te duwen, zodat er in ieder geval werd ‘bespaard op voer voor de dieren’ vertelde een aandeelhouder aan de Engelse krant The Guardian.
“Het is een heel trieste video, want de gebeurtenis is ellendig voor iedereen die erop te zien is; de ezel, de tijgers en het aanwezige publiek,” aldus Doug Cress, CEO bij de World Association of Zoos and Aquariums, een internationale instantie die zich bezighoudt met de accreditatie van dierentuinen en die geen banden heeft met Yancheng Safari Park.
Cress stelt dat het incident nooit had mogen plaatsvinden. “Als er in de dierentuin een goede afscheiding was geweest tussen het publiek en de dierenverblijven, dan was het ten eerste onmogelijk geweest om de dieren uit hun verblijf te halen en hadden ze ten tweede niet in het tijgerverblijf kunnen worden gegooid. De afscheidingen en beveiliging in deze dierentuin zijn duidelijk niet op orde.”
Dit is het recentste incident in een reeks zorgwekkende gebeurtenissen in en rond Chinese dierentuinen, die inmiddels een reputatie hebben vanwege het ontbreken van standaarden op het gebied van dierenwelzijn. Volgens Cress heeft de nieuwe rijkdom in China in de afgelopen twintig jaar geleid tot een fikse groei van het aantal dierentuinen en aquaria. Maar het respect voor dieren en begrip voor de beginselen van dierenwelzijn is daarbij achtergebleven.
Er zijn meldingen geweest dat dierentuinbezoekers in China stenen en afval naar dieren gooiden. Bovendien moeten de dieren soms optreden voor publiek. Deze handelwijze wordt door vooraanstaande accreditatie-instellingen bekritiseert, omdat zij dat zien als dierenmishandeling.
Dave Neale, directeur dierenwelzijn van de in Hongkong gevestigde non-profitorganisatie Animals Asia, stelt dat hij het incident in Yancheng Safari Park schokkend vindt – maar niet verrassend. Tijdens eerdere bezoeken die hij aan de dierentuin bracht, konden bezoekers levende eenden en kippen kopen die ze vervolgens als een vorm van vermaak in de verblijven van de leeuwen en tijgers mochten gooien.
Hij heeft in andere dierentuinen zelfs wel meegemaakt dat levende schapen, geiten, varkens en koeien aan roofdieren werden gevoerd. “Sommige parken zijn tot alles bereid, als het maar genoeg geld oplevert,” stelt hij. “Hiermee wordt de educatieve waarde van dierentuinen ondermijnd. Ik zie tenminste niet wat hier de educatieve waarde van is.”
Volgens Neale vindt dit soort wreedheden vooral plaats in niet-stedelijke safariparken, die vallen onder de Chinese overheidsinstantie voor bosbeheer, en niet zozeer in instellingen als de Beijing Zoo en Shanghai Zoo die onder stadsbesturen vallen en meer gericht zijn op soortbehoud dan op vermaak.
Yangcheng Safari Park heeft volgens Neale een accreditatie van de Chinese Association of Zoological Gardens. Naar zijn zeggen heeft deze organisatie op zich goede bedoelingen, maar ontbreekt het aan de middelen om strenge normen voor welzijn te handhaven. De organisatie heeft nog niet gereageerd op de vraag van National Geographic of er plannen bestaan om actie te ondernemen naar aanleiding van het incident van maandag.
Naast het feit dat de afscheidingen in de dierentuin niet afdoende zijn, brengt het incident volgens Cress nog een ander probleem aan het licht: tijgers in dierentuinen eten gewoonlijk geen levende dieren. Hoewel tijgers in het wild allerlei soorten dieren doden om ze op te eten, zoals ondermeer herten, waterbuffels en soms ook vee, voeren dierentuinen hun tijgers rund- en paardenvlees, en geen levende dieren.
“Die twee tijgers werden niet door honger gedreven, maar door nieuwsgierigheid,” zegt Cress. “Ze lijken niet goed te weten hoe ze zo’n dier moeten aanvallen en eigenlijk, wat ze ermee aan moeten.”
En inderdaad, hoewel de tijgers in de video de ezel aanvallen, is het niet bepaald de koele, efficiënte aanval die je gewoonlijk in natuurdocumentaires ziet. Een wilde tijger kan een prooi binnen enkele minuten doden, door het dier in de nek te pakken. Door hun gebrekkige roofdierinstinct zouden tijgers in gevangenschap zelfs gewond kunnen raken als er bijvoorbeeld een dier met hoorns in hun verblijf wordt gegooid, merkt Cress op.
“De veiligheid van mens en dier zou de hoogste prioriteit moeten hebben,” stelt Neale, “dus de dierentuin valt een groot verwijt te maken, ook al is het hopelijk een eenmalig incident.”
