In Vietnam worden ongeveer duizend beren weggehaald bij boerderijen in het land om een einde te maken aan een lange traditie waarbij gal bij de beren wordt afgetapt. Volgens critici is dit inhumaan en op lange termijn slecht voor hun overlevingskansen in het wild.

Het ministerie van Bosbouw heeft vandaag samen met Animals Asia, een in Hongkong gevestigde non-profit dierenrechtenorganisatie, een memorandum van overeenstemming ondertekend. Hierin geven de partijen aan dat ze zullen samenwerken om de beren naar de reservaten te verhuizen. Aan deze overeenkomst ging een andere overeenkomst uit 2015 tussen de non-profitorganisatie en het Vietnamese medische agentschap vooraf. Het agentschap heeft toegezegd dat traditionele genezers na 2020 geen berengal meer zullen voorschrijven voor de behandeling van kwalen.

Gal is een bruingele vloeistof die voorkomt in de galblaas en helpt bij het verteren van vet. De vloeistof wordt al ruim duizend jaar in de Aziatische geneeskunde gebruikt. Onderzoek heeft aangetoond dat gal een gunstig effect kan hebben op sommige leveraandoeningen, maar er zijn genoeg alternatieven. Het is echter niet bewezen dat gal helpt tegen een kater of de genezing van kanker of andere ziekten waarvoor het volop wordt verkocht bevordert.

Voor het aftappen van gal worden voornamelijk honingberen en kraagberen (ook wel maanberen genoemd) gebruikt. Het melken bestaat vaak uit meerdere invasieve ingrepen. Sommige beren hebben zelfs een katheter die permanent aan hun galblaas is vastgemaakt. Uit een onderzoek van VICE News uit 2015 bleek dat beren op boerderijen in Noord-Vietnam mager waren, kale plekken hadden en in kleine, roestige kooien leefden.

Chinese arbeiders verzamelen berengal in 2012 bij Guizhentang Pharmaceutical een bedrijf in de provincie Fujian
Chinese arbeiders verzamelen berengal in 2012 bij Guizhentang Pharmaceutical, een bedrijf in de provincie Fujian.
Str, AFP, Getty

Berenboerderijen ontstonden in Vietnam in de jaren negentig van de vorige eeuw als reactie op de vraag van consumenten naar gal. In 2005 verbood het land het aftappen van gal met één voorbehoud: eigenaren mochten de dieren die ze al hadden houden. De beren werden gechipt en boeren moesten een verklaring ondertekenen, waarin ze aangaven geen gal meer te zullen aftappen. Maar door zwakke handhaving konden de praktijken gewoon doorgaan.

“De overheid heeft nu beloofd om dit gat te dichten en dat is cruciaal,” zegt Tuan Bendixsen, hoofd van de Vietnamese tak van Animals Asia, in een persbericht.

Volgens het bericht worden nieuwe reservaten voor de dieren gebouwd. Over de financiering is echter nog niets besloten en er is ook nog geen plan voor de verhuizing van de beren. In 2008 creëerde Animals Asia een reservaat in Tam Dao National Park en sindsdien heeft de groep 186 beren gered van boerderijen in Vietnam.

Natuurbeschermers maken zich niet alleen zorgen om het welzijn van boerderijberen. De galindustrie heeft er ook toe geleid dat de populatie van wilde dieren afneemt. Dat blijkt uit een rapport uit 2016 van Traffic, een groep die toeziet op de illegale handel in wilde dieren. Reden is dat sommige mensen de voorkeur geven aan gal van wilde beren, omdat deze gal krachtiger zou zijn. Hoewel het aantal honingberen en kraagberen niet precies bekend is, worden beide soorten volgens de International Union for Conservation of Nature met uitsterven bedreigd. De IUCN beoordeelt de status van dieren in het wild.

“Wilde beren worden illegaal naar bestaande boerderijen in Vietnam gebracht. Naast dierenwelzijn is instandhouding een andere grote zorg,” aldus Richard Thomas, woordvoerder van Traffic.

Het Traffic-rapport noemt nog een andere verontrustende trend. Doordat de vraag naar gal de afgelopen is afgenomen in Vietnam, doden boeren de beren en verkopen ze de lichaamsdelen. Poten worden in China bijvoorbeeld als een delicatesse beschouwd.

Vietnam is niet het enige land met galboerderijen. Volgens Traffic worden er in heel Azië meer dan 13.000 beren op boerderijen gehouden. Deze praktijk lijkt onuitroeibaar in Laos en met name in China, de grootste consument van berengal. Daar worden meer dan 10.000 beren legaal gehouden.

Dat wil Thomas graag zien veranderen: “De volgende logische stap is om wetgeving in te voeren waarmee wordt gewaarborgd dat deze boerderijen zo snel mogelijk worden gesloten. Berenmelken is op geen enkele manier te rechtvaardigen.”