In Kenia leefden welgeteld drie zeldzame, geheel witte giraffes. Twee daarvan zijn nu dus vermoord. In een persverklaring maakten Keniaanse wildofficials vorige week bekend dat een vrouwtje en haar zeven maanden oude kalf in een reservaat in Ijara, in het noordoosten van het land, “in skeletachtige staat werden aangetroffen nadat ze door gewapende stropers waren gedood.” De kadavers waren waarschijnlijk zo’n vier maanden oud. Vermoed wordt dat de derde witte giraffe, een jong mannetje en eveneens een nakomeling van het vrouwtje, nog in leven is.
“Dit is een zeer trieste dag voor de gemeenschap van Ijara en voor Kenia als geheel,” zei Mohammed Ahmednoor, manager van de Ishaqbini Hirola Community Conservancy, in de verklaring.
De dieren waren sinds 2017 welbekend nadat parkopzieners ze tijdens een patrouille in het reservaat hadden gespot en er een video van op YouTube hadden gezet, die vervolgens furore op het internet maakte. Sommige kijkers lieten destijds al commentaren achter waarin ze hun zorg uitspraken over de risico’s die de dieren als gevolg van hun plotselinge roem liepen, omdat stropers nu van hun aanwezigheid op de hoogte waren.
De tragedie wijst dus op een paradox: hoe gaan we in deze tijd van digitale media om met onze band met de natuur. Dankzij de sociale media kunnen veel meer mensen plezier beleven aan de pracht van de meest wonderbaarlijke (en zeldzame) dieren op de planeet, een waardevolle band in een tijd waarin diersoorten op grote schaal uitsterven. Maar tegelijkertijd worden dieren hierdoor aan grotere gevaren blootgesteld. De illegale handel in wilde dieren wordt onder meer gedreven door de behoefte aan zeldzame en exotische diersoorten, dus ongebruikelijke dieren lopen altijd een groter risico om door stropers te worden gedood.
De commentaren bij de oorspronkelijke video zijn nu aangevuld met opmerkingen waarin mensen de twee dieren de laatste eer bewijzen: honderden kijkers hebben hun verdriet maar ook hun woede op de stropers geuit – en ook de video zelf ter discussie gesteld, omdat deze de dieren als het ware tot doelwit zou hebben gemaakt.
“Spookachtig mooi. Zoveel magie in de wereld,” luidde twee jaar geleden een van de commentaren op de video. Begin deze week werd daar aan toegevoegd: “Dit is zó triest. Ik begrijp het niet. WAAROM?”
National Geographic behoorde tot de media die in 2017 over de twee zeldzame giraffes berichtte. Het is een gevoelige kwestie: hoe vertel je verhalen over unieke dieren, zonder dat je ze daarmee tot doelwit van kwaadwillenden maakt? Telkens als wij over wildcriminaliteit berichten, onthullen we juist om die reden doorgaans niet de specifieke locaties waar de voorvallen hebben plaatsgevonden.
Zeldzame schoonheid
De giraffes hadden waarschijnlijk een genetische afwijking genaamd leucisme, die huidcellen verhindert om pigmenten te produceren terwijl andere organen, waaronder de ogen, juist wel een donkere kleur aannemen. Deze afwijking verschilt enigszins vanalbinisme, waarbij het lichaam helemaal geen pigment produceert. Ondanks het onvermogen om kleurrijke pigmenten aan te maken, vertonen giraffes en andere dieren met leucisme geen andere genetische afwijken die hun overlevingskansen zouden kunnen ondermijnen.
De afwijking is weliswaar zeldzaam, maar komt toch geregeld bij dieren voor. Zo werd de mutatie ook gespot bij een giraffekalf in het Nationale Park Tarangire in Tanzania. Na de geboorte van dat kalf maakte het park bekend dat ermaatregelen waren genomen om ervoor te zorgen dat het kalf tegen stropers wordt beschermd. Tot op heden heeft de Ishaqbini Hirola Community Conservancy nog geen enkele beschermingsmaatregel aangekondigd.
Giraffes worden wereldwijd met uitsterving bedreigd. Volgens de International Union for Conservation of Nature (IUCN), de organisatie die de beschermingsstatus van wilde dieren en planten vaststelt, zijn giraffepopulaties in de afgelopen dertig jaar met ruim veertig procent in aantallen afgenomen, tot iets onder 16.000 exemplaren. Steeds vaker worden de dieren in Afrika door stropers gedood om hun huid, vlees, botten en staart. En door de bevolkingstoename en ontwikkeling op dat continent worden meer voormalige wildernisgebieden door mensen bewoond, waardoor giraffes ook worden gedood door boeren die wraak nemen op de dieren omdat ze hun gewassen hebben beschadigd, door aanrijdingen en door de jacht op bushmeat.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
