In Tiger King, de recente documentaireserie van Netflix, draait het om wilde dieren, ex-gedetineerden, een korte politieke campagne, polygamie, een complot voor een opdrachtmoord en een uitgebreide cast van excentrieke personages. In de serie wordt Joseph Maldonado-Passage gevolgd, beter bekend als ‘Joe Exotic’, eigenaar van het Greater Wynnewood Exotic Animal Park in Oklahoma, dat in zijn hoogtijdagen een prominent dierenpark en private dierentuin was waar bezoekers tijgerwelpen konden aanhalen en waar ook grote katachtigen werden gefokt. Maldonado-Passage zit nu een celstraf van 22 jaar uit wegens zijn poging om een criticus te laten vermoorden, het doden van vijf tijgers en het illegaal verkopen van de katten buiten de staat Oklahoma.
Omdat de serie vooral ingaat op de personages, wordt er niet veel aandacht besteed aan kwesties rond dierenwelzijn en wildsmokkel, die in verband worden gebracht met de tijgerfokkerij. Exotische huisdieren, in het wild gevangen dieren, illegale wildsmokkel en ook Joe Exotic zelf zijn allemaal onderwerpen waarover National Geographic geregeld heeft bericht, dus hier vind je wat meer informatie op een rijtje.
Zijn tijgerfokkers natuurbeschermers?
Sommige private tijgerfokkers zeggen dat ze bijdragen aan het behoud van de soort, die in het wild met uitsterving wordt bedreigd. Maar hun katten zullen nooit in het wild worden uitgezet, omdat ze daar niet zouden kunnen overleven en ook vanwege hun genen. In het wild bestaan er meerdere ondersoorten van de tijger, die zich allemaal hebben aangepast aan het leven in een specifiek deel van de wereld. Dus is een Bengaalse tijger niet hetzelfde als een Siberische tijger of een Sumatraanse tijger. In de VS hebben de meeste tijgers in privébezit een gemengde of onbekende afkomst en kunnen daarom geen deel uitmaken van speciale fokprogramma’s waarmee geaccrediteerde dierentuinen deze ondersoort voor uitsterving proberen te behoeden.
Wat kenmerkt een echt opvangcentrum?
Volgens de Global Federation of Animal Sanctuaries, die dierentuinen wereldwijd van accreditatie voorziet, is een opvangcentrum een oord waar dieren die zijn mishandeld, verwaarloosd of afgedankt of anderszins hulpbehoevend zijn, hun hele leven lang worden verzorgd. Een goed dierenopvangcentrum houdt zich niet bezig met het fokken van dieren, staat bezoekers niet toe om jonge dieren te knuffelen en neemt een hoge standaard in acht wat betreft de zorg voor en het beheer van zijn dieren.
Dierentuinen die in de VS een officiële accreditatie van Association of Zoos and Aquariums (AZA) willen ontvangen, moeten op het gebied van veterinaire zorg, dierenwelzijn, publieksvoorlichting, veiligheid, het bijhouden van de administratie en andere zaken een nóg hogere standaard kunnen garanderen dan de basisregels die door de overheid worden gesteld. Een belangrijk onderdeel van de missie van een dierentuin is vaak het bevorderen van natuurbehoud. (Veel andere landen hebben organisaties die officiële accreditaties aan dierentuinen toekennen.)
Voor niet-geaccrediteerde parken die bij het beheer van en de zorg voor hun dieren een lage of zelfs problematische standaard hanteren, worden termen als ‘pseudo-opvangcentra’ en ‘dierenpretparken’ gebruikt.
Hoe zit het met het knuffelen van welpen?
De aanvechting om een schattig tijgerwelpje te knuffelen is heel begrijpelijk, maar heb je je ooit afgevraagd waarom deze dierenparken altijd de beschikking hebben over welpjes die kunnen worden geknuffeld? Of wat er gebeurt als deze welpen niet langer schattig en klein zijn? Vorig jaar december berichtte National Geographic dat parken waar bezoekers welpen kunnen aanhalen, hun tijgers vaak aan een geforceerd fokprogramma onderwerpen, zodat ze altijd over ‘verse’ welpjes kunnen beschikken. Zodra de welpjes zijn geboren, worden ze bij de moeder weggehaald, zodat zij sneller weer paarlustig (krols) wordt en dus vaker kan paren.
Contact met mensen bezorgt de welpen ook veel stress. Het zijn zeer jonge dieren, ze zijn niet bij hun moeder en ze gaan van hand tot hand te midden van felle lampen, lawaai en de drukte van mensen, die vanuit hun kwetsbare perspectief evengoed roofdieren zouden kunnen zijn.
Welpen zijn maar korte tijd economisch (en legaal) van nut, namelijk gedurende acht tot twaalf weken. Ze worden al snel te groot en te gevaarlijk om contact met bezoekers te kunnen hebben. Dan worden ze mogelijk zelf voor het fokken of als showtijgers gebruikt. Er zijn aanwijzingen dat sommige tijgers bewust worden gedood.
Hoe zit het met lijgers?
In private dierentuinen en menagerieën zijn exotische kruisingen tussen verschillende soorten erg populair. Kruisingen tussen leeuwen en tijgers (lijgers en teeuwen) komen in het wild niet voor, want leeuwen en tijgers leven in heel verschillende delen van de wereld. In een gesprek met National Geographic in 2017zei Luke Hunter, milieubeschermer, wetenschapper en expert op het gebied van grote katachtigen, dat kruisingen tussen soorten tot genetische afwijkingen en gezondheidsproblemen kunnen leiden.
Witte tijgers zijn geen kruisingen, maar ook deze dieren zijn niet helemaal natuurlijk, althans niet in de aantallen die we in gevangenschap zien. Het zijn gewone tijgers, maar dan met een witte vacht, en ze komen in het wild zelden voor. In een recente post schreef AZA-directeur Dan Ashe dat intensieve fokprogramma’s om witte tijgers te produceren en te verkopen na verloop van tijd meer aangeboren afwijkingen bij deze dieren veroorzaken, waardoor ze hun leven lang verzorging nodig hebben.
Hoe weet ik of een tijger goed wordt verzorgd?
Als je van plan bent een opvangcentrum of dierentuin te bezoeken, kun je deze tipsgebruiken om beter te beoordelen of het om een ethisch verantwoord centrum gaat. Tijgers zijn grote en solitaire roofdieren die bij nacht jagen, wat betekent dat hun verzorging in gevangenschap aan bijzondere vereisten moet voldoen. Volgens een promotieonderzoek van Leigh Pitsko, nu verbonden aan de National Zoo van het Smithsonian Institution, hebben de dieren ruimte nodig om flink te bewegen en zouden ze niet met andere tijgers in één verblijf moeten worden gestopt. Ze hebben een plek nodig waar ze zich kunnen verbergen als ze gestrest zijn of door de aanwezigheid van menselijke bezoekers worden overweldigd. En ze zouden altijd toegang moeten hebben tot schaduw en water. Speelgoed, activiteiten en klimrekken zijn belangrijk om tijgers alert te houden. Verblijven met een natuurlijke ondergrond in plaats van beton zijn niet alleen belangrijk voor de gezondheid van hun klauwen en vacht, maar ook voor hun welzijn. Hoe natuurlijker de omgeving van het verblijf, hoe beter.
Wil je meer te weten komen over tijgers in de VS, waaronder de lappendeken aan wetgeving met betrekking tot eigendomsrechten van wilde dieren, het verhaal achter het grote aantal tijgers in de VS en pogingen om zowel tijgers als mensen te beschermen? Lees dan ons grote artikel in het decembernummer van 2019.
Wildlife Watch is een onderzoeksjournalistiek project van de National Geographic Society en National Geographic Partners, met speciale aandacht voor wildcriminaliteit en de uitbuiting van wilde dieren. Lees meer over wildcriminaliteit op natgeo.nl/wildcriminaliteit.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
