Ten tijde van het Pleistoceen liepen er nogal bijzondere dieren rond op onze planeet, waaronder de wolharige mammoet, de reusachtige holenbeer en grote luiaards en kamelen. Een ander opvallend beest was de reuzenwolf, die met zijn scherpe tanden met gemak grote herbivoren zoals grondluiaards en Equus scotti-paarden wist te verslinden.
De hondachtige, die een stuk steviger was gebouwd dan de hedendaagse wolf en voorkwam in delen van Noord- en Zuid-Amerika, verdween 13.000 jaar geleden van de aardbodem. Hoe kon dat gebeuren? En in hoeverre is de moderne wolf, die zich op steeds meer plekken in Nederland thuisvoelt, verwant aan deze uitgestorven soort?
Nauwe verwanten of verre familie?
Omdat de reuzenwolf (Canis dirus) en de grijze wolf (Canis lupus) qua uiterlijk op elkaar lijken, werd lang gedacht dat de uitgestorven soort genetisch nauw verwant is aan de moderne wolf. Maar de vork zit anders in de steel, zo bleek uit genetisch onderzoek dat in 2021 werd gepubliceerd in vakblad Nature.
Hoofdonderzoeker Angela R. Perri en haar collega’s trokken voor de studie naar de La Brea-teerputten in Los Angeles in de VS, waar regelmatig fossielen worden gevonden van uitgestorven diersoorten zoals de holenleeuw, mammoet en de reuzenwolf. Eén van de monsters uit La Brea leverde collageen op. Aan de hand daarvan konden de onderzoekers de reuzenwolven vergelijken met onder meer honden, (Afrikaanse) wolven en prairiewolven.
De conclusie? De reuzenwolf – die ooit tot het geslacht Aenocyon werd gerekend, wat ‘verschrikkelijk’ of ‘angstaanjagend’ betekent – blijkt te behoren tot een Amerikaanse tak die zich zo’n 5,5 miljoen jaar geleden afsplitste van de voorouders van de moderne wolf. De uitgestorven hondachtige is dus geen nauwe verwant van de wolf die wij kennen, maar eerder een verre neef die lang geïsoleerd leefde in Noord- en Zuid-Amerika.
Hoe stierf de reuzenwolf uit?
Voor verder onderzoek naar de reuzenwolf, die 80 tot 120 kilo konden wegen, reisde Perri heel de VS door om reuzenwolvenbotten uit musea en universiteitscollecties onder de loep te nemen. Op basis daarvan stelden zij en haar collega’s vijf genetische profielen op van reuzenwolven die werden gevonden in Ohio, Idaho, Tennessee en Wyoming.
Leestip: 3 fabels over de wolf, ontkracht door experts
Een van de interessantste vondsten is dat de reuzenwolf en moderne wolf veel overeenkomstige eigenschappen hebben, terwijl ze onafhankelijk van elkaar zijn geëvolueerd. ‘Dit wijst erop dat de lichaamsbouw van de wolf veel voordelen biedt en lange tijd onveranderd is gebleven,’ aldus archeoloog Robert Losey van de University of Alberta in Canada, die niet bij het onderzoek was betrokken.
Maar waarom stierf de reuzenwolf dan uit? Perri en haar collega’s denken dat dit samenhangt met de komst van andere hondachtigen en wolven die de concurrentiestrijd uiteindelijk wonnen of ziekten overbrachten op de reuzenwolf. Daarnaast speelde klimaatverandering mogelijk een rol, aldus Perri: tegen het einde van de ijstijd veranderde het landschap aanzienlijk.
Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.
