Je zou er zo aan voorbijgaan: in de tijd dat dinosauriërs de dienst uitmaakten, liepen er ook zoogdieren rond op aarde. De zoogdieren die leefden in het Jura, 201,3 tot 145,0 miljoen jaar geleden, waren een stuk kleiner dan de zoogdieren van nu. Het waren veelal kleine nachtdieren, die hun best moesten doen om uit de bek van jagende dino’s te blijven.
Onderzoekers van de Universiteit van Bonn hebben nu meer informatie vergaard over deze vroege zoogdieren door hun tanden te analyseren. Hun bevindingen zijn gepubliceerd in vakblad Science Advances.
Groeiringen in tanden
Onderzoekers analyseerden de gefossiliseerde tanden van vroege zoogdieren die 200 tot 150 miljoen jaar geleden leefden. De tanden kwamen uit Wales, Oxfordshire (VK) en Portugal. Voor hun analyse maakten ze gebruik van een bijzondere techniek: synchrotron X-ray tomography. Bij tomografie wordt er een doorsnede van een object gemaakt, zonder het fysiek binnen te dringen.
Het resultaat was zo gedetailleerd, dat de microscopisch kleine groeiringen in het botweefsel dat de tanden verbindt aan de kaak zichtbaar werden. Daaruit kon de groeigeschiedenis van het dier worden achterhaald, net zoals je dat kunt met boomringen in een boom.
Vroege zoogdieren werden langzamer oud
Uit de analyse bleek dat de Jura-zoogdieren veel later seksuele volwassenheid bereikten dan moderne zoogdieren van vergelijkbare grootte. Muizen kunnen al na een paar maanden voor nageslacht zorgen. De kleine zoogdieren in het Jura deden daar een paar jaar over. Ze leefden ook veel langer: zo’n acht tot veertien jaar, in plaats van één of twee.
Uit het onderzoek bleek ook dat de groeispurt die zoogdieren doormaken in de puberteit, zo’n 150 miljoen jaar geleden voor het eerst ontstond.
Aanvullend onderzoek
Eerder dit jaar toonde een groep internationale onderzoekers ook al aan dat zoogdieren in het Jura langzamer leken te groeien. In vakblad Nature beschreven zij de fossielen van een volwassen en een jonge Krusatodon kirtlingtonensis, een primitief zoogdier.
Het volwassen exemplaar was zo’n zeven jaar oud. Het jonkie was tussen de 7 en 24 maanden oud en was nog bezig zijn babygebit te wisselen. Moderne zoogdieren verliezen al binnen een maand na de geboorte hun eerste tandjes.
