Voor waterdieren is voortplanting allesbehalve eenvoudig. Stel je maar eens voor: het is nog best lastig om onder water de geslachtsdelen in elkaar te passen. In tegenstelling tot het land, biedt de oceaan immers maar weinig houvast. Wat het paringsritueel voor veel zeedieren bovendien extra ingewikkeld maakt, is dat ze moeten blijven zwemmen om voldoende zuurstof te krijgen. Dat maakt dit kwetsbare moment nog complexer. Hoe overwinnen dieren deze obstakels? We gaan het rijtje af.

1. Dolfijnen

Om het gebrek aan weerstand in het water te compenseren, paren dolfijnen (maar ook andere walvisachtigen, zoals walvissen en bruinvissen) met de buiken tegen elkaar. De mannetjes duwen de vrouwtjes naar boven en gebruiken het wateroppervlak als steun.

Om gemakkelijker te manoeuvreren, hebben mannetjesdolfijnen een zogenoemde fibro-elastische penis: de zwellichamen zitten vol met collageen en elastine, wat een snelle erectie mogelijk maakt.

Leestip: Deze dieren hebben creatieve manieren bedacht om zichzelf te verdedigen

Ze zijn bovendien verrassend flexibel en wendbaar, en dat is hard nodig om hun weg te vinden in de complexe structuur van de dolfijnenvagina. Een anatomisch onderzoek uit 2017 liet zien dat de vagina’s van zeezoogdieren een grote diversiteit aan interne flappen en plooien hebben. Onderzoekers vergeleken het met een soort ‘hindernisbaan’ die het sperma moet doorlopen om de eitjes te bereiken.

Wanneer die hordes echter zijn genomen hebben mannetjes maar een paar seconden nodig om een vrouwtje te bevruchten.

2. Haaien

Mannetjeshaaien bevruchten de vrouwtjes door sperma in te brengen in de cloaca, een lichaamsopening die tegelijkertijd dient voor de voortplanting en de ontlasting. Dat doen ze met hun claspers, twee penisvormige organen die aan de binnenkant van de buikvinnen zitten.

Om grip te houden bijten ze zich vast in de vinnen van het vrouwtje. Vrouwtjeshaaien hebben een veel dikkere huid dan mannetjes, waardoor ze deze aanpak goed kunnen verdragen.

Omdat veel haaiensoorten kieuwen hebben en afhankelijk zijn van stromend water voor hun ademhaling, is het tijdens de geslachtsdaad noodzakelijk om te blijven zwemmen. Doen ze dat niet, dan zullen ze stikken.

3. Zeeschildpadden

Ook voor zeeschildpadden is paren nog best een klusje, aangezien hun enorme schilden behoorlijk in de weg zitten. De mannetjes lossen dat probleem op door op een vrouwtje te klimmen, hun penis onder het schild van de gelukkige te manoeuvreren en haar cloaca te penetreren.

Leestip: Welk dier heeft de grootste geslachtsdeel… en welke de kleinste?

Het is een tijdrovend, inspannend en daardoor zelfs een competitief klusje: tijdens de daad ligt de concurrentie namelijk altijd op de loer. Het gebeurt regelmatig dat er een ander mannetje tussenbeide komt om het vrouwtje over te nemen. Om dit te voorkomen hebben mannetjes speciale klauwen aan hun zwemflippers waarmee ze zich stevig aan een vrouwtje kunnen vastklampen.

4. Zeepaarden

Zeepaardjes hebben een wonderlijke manier van voortplanten, het is namelijk het enige bekende gewervelde dier waarbij het mannetje de zwangerschap én de bevalling op zich neemt. Hoe dat precies in zijn werk gaat? Last van glibberige lijven hebben ze in ieder geval niet, want hun paringsdans begint met het in elkaar haken van hun staarten, waarna ze zich zachtjes laten wiegen op de stroming. Dit duurt een paar dagen en is bedoeld om hun voortplantingshormonen af te stemmen.

Leestip: Deze schimmel verandert cicaden in zombies die seks hebben tot ze erbij neervallen

Het echte paren bestaat uit het overdragen van de eitjes van de vrouw naar de man. Dit duurt slechts een paar seconden, waarna de man de eitjes bevrucht en zo’n tien tot 25 dagen in zijn eigen buidel draagt.

5. Nijlpaarden

Voor nijlpaarden is het water juist een plek waar ze mákkelijker kunnen paren. Sterker nog: ze zijn te zwaar om dat überhaupt op land voor elkaar te krijgen. De drijfkracht van water ondersteunt het mannetje, die in ondiep water boven op het vrouwtje klimt.

Echt comfortabel is dat overigens niet: het vrouwtje moet zich tijdens de daad soms letterlijk boven water vechten om adem te kunnen halen. Een fysiek intensief klusje, dat niet altijd goed afloopt. Bronstige mannetjes staan bekend om hun agressieve gedrag naar mogelijke concurrenten, en een confrontatie tijdens de seks kan uitmonden in dodelijk geweld.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!