Ten noorden van Quito in Ecuador ligt La Mitad del Mundo, een monument dat de evenaar markeert. Het ‘Midden van de Wereld’ werd in 1936 opgericht ter gelegenheid van het tweehonderdjarig jubileum van de Franse Geodetische Missie, volgens tijdgenoten ‘de grootste expeditie die de wereld ooit heeft gezien.’ In 1735 zond de Franse koning Lodewijk XV een onderzoeksgroep onder leiding van de Franse astronoom Charles Marie de la Condamine naar Quito, toen Spaans bezit. Hij hoopte hiermee de discussie in de Academie de Sciences te beslechten over de vraag of de omtrek van aarde rond de evenaar nu groter was dan die bij de polen. Die eerste opvatting werd gehuldigd door de Engelse wiskundige Newton, de Franse astronoom Cassini meende dat de omtrek bij de polen groter was. Om beide redeneringen te onderzoeken, werd een expeditie naar Lapland uitgerust en kreeg La Condamine opdracht de omvang van de evenaar op te meten.
De laatste expeditie was uiteindelijk acht jaar onderweg. In 1739 maten ze onder moeilijke veldomstandigheden een meridiaanboog van drie graden in de vlakte ten noorden van Quito op. De resultaten van beide missies bevestigden de opvatting van Newton dat de aarde bij de polen was afgevlakt en rond de evenaar was uitgezet. De resultaten van La Condamine legden de basis voor verder nauwkeurige meting van de aarde. Bovendien ontsloten de expeditieleden met hun aanvullende onderzoeken en reisverslagen het onbekende koloniale Zuid-Amerika en maakten Europa attent op de mogelijkheden van rubber en kinine, een middel dat lang gebruikt werd tegen malaria.
Het monument bij Quito is tegenwoordig een kermis en tourist trap. Overal wordt goedkope troep aangeboden. De evenaar, zo blijkt uit nader GPS-onderzoek, ligt helemaal niet op de aangegeven plaats, maar zo’n 240 meter noordelijker. Er is bovendien geen enkel bewijs dat leden van expeditie van La Condamine deze plek hebben bezocht. Maar het verhaal van de expeditie is intrigerend.
