Beha’s van vandaag de dag worden gemaakt van moderne materialen en speciaal ontworpen ondersteuning. Maar deze kledingstukken hangen aan de schouders van verrassend oude voorgangers. Van antieke borstplaten tot vurige iconen, dit is hoe de voorlopers van de beha zich ontwikkelden.
Ondersteuning in de Oudheid
Hoewel niet precies duidelijk is wanneer de eerste van vele voorlopers van de beha werd uitgevonden, vonden geschiedkundigen al verwijzingen naar beha-achtige kledingstukken in oud-Griekse bronnen.
In Homerus’ epos de Ilias bijvoorbeeld verwijdert de godin Afrodite een ‘merkwaardig geborduurde gordel’ van haar boezem. In de tragedie Lysistrata van Aristophanes komt een vrouw voor die haar man seks ontzegt; ze plaagt hem door te zeggen dat ze haar strophion uittrekt, klunzig vertaald als ‘borstband’.
Historicus Mireille Lee schrijft dat de strophion weliswaar seksuele en genderspecifieke connotaties had, maar dat het lastig vast te stellen is wat mensen in de Oudheid onder hun kleding droegen. Er is slechts één afbeelding bekend uit deze tijd waarop te zien is dat een vrouw een strophion onder haar kleding draagt.
Bij het uitgraven van Villa del Casale in Sicilië ontdekten archeologen een ander voorbeeld: een mozaïek uit de vierde eeuw n.C. waarop atletische Romeinse vrouwen staan afgebeeld. Hun borsten zijn gebonden in een kledingstuk waarvan wetenschappers denken dat het een amictorium is, een linnen gewaad dat iets wegheeft van een bikinitopje.
Lees ook: De verrassende geschiedenis van ons ondergoed
Een andere Romeinse bedekking voor borsten, de mamillare, was gemaakt van steviger leer. Maar volgens historicus Jan Radicke is er te weinig bewijs om vast te stellen hoe deze verschillende bedekkingen voor borsten er precies uitzagen, en wat hun functie was: decoratief, seksueel of simpelweg ondersteunend?
Middeleeuwse borstzakken
In 2008 ontdekten archeologen 4 linnen ‘beha’s’ in een kluis vol vijftiende-eeuwse objecten in het Oostenrijkse kasteel Lengberg. De kledingstukken, die veel weghebben van hedendaagse brassières, zijn mogelijk een voorbeeld van de ‘borstzakken’ waar sommige middeleeuwse schrijvers naar verwijzen.
In die tijd, verklaren textielhistorici Rachel Case, Marion McNealy en Beatrix Nutz, waren grote borsten niet modieus, en droegen vrouwen ondersteunende kledingstukken om ze kleiner te laten lijken.
De 600 jaar oude ‘borstzakken’ die werden ontdekt bij het Lengbergkasteel waren voorzien van cups. De vondst zorgde voor veel enthousiasme onder historici, omdat het bewees dat beha’s met cups – waarvan eerst werd gedacht dat die stamden uit de negentiende eeuw – al veel eerder waren uitgevonden.
Wie vond de moderne beha uit?
De beha zoals we die nu kennen ontstond toen uitvinders en ontwerpers zochten naar nieuwe manieren om de borsten naar de voorgrond te brengen – over de daadwerkelijke uitvinder van de moderne beha lopen de meningen uiteen.
Was het Herminie Cadolla, een Franse winkelier die rond 1880 een korset doormidden knipte en verkocht als een soutien-gorge (‘keelsteun’)? Olivia Flynt, de jurkenmaker die in 1873 een Amerikaans patent kreeg voor de korsetvervanger flynt waist? Of misschien Caresse Crosby, die in 1914 een patent ontving voor een korset dat ondersteuning bood bij de doorschijnende stoffen en open rug, die op dat moment in de mode waren?
In de jaren 30 werd het korset vervangen door brassières met gestandaardiseerde cupmaten en verstelbare bandjes; en in 1970 ontwikkelden vrouwelijke hardlopers de Jockbra, de eerste moderne sportbeha.
De coronapandemie zorgde recentelijk voor een nieuwe ontwikkeling: veel mensen kozen voor een behaloos bestaan of verruilden de vormverrijkende varianten voor bralettes en sportbeha’s. In 2022 presenteerde het Amerikaanse leger prototypes van vuurbestendige beha’s die verwerkt zullen worden in militaire uniforms – het bewijs dat de innovatie van beha’s nog altijd doorzet.
Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.
