Martin Van Buren (1782-1862) wordt geboren in Kinderhook, een dorpje in de staat New York waar veel Amerikanen van Nederlandse komaf wonen. Zijn ouders, Abraham en Maria, zijn al de vijfde generatie Nederlandse Amerikanen in Kinderhook. Toch is Nederlands nog steeds de voertaal.

Als Martin Van Buren in 1837 het presidentschap overneemt van Andrew Jackson, is hij de eerste president die niet Engels als moedertaal spreekt. Sindsdien is dat ook nooit meer voorgekomen. Hoe bracht deze president met Nederlandse roots het er vanaf?

Van klerk tot president

Martin Van Buren groeit op met een herbergier als vader. In de herberg komen regelmatig politici samen en er worden levendige discussies gevoerd. Het is aannemelijk dat zijn interesse voor de politiek hier begint.

Geld om een opleiding te volgen aan de universiteit is er niet, maar de jonge herbergierszoon weet een baan als klerk op een advocatenkantoor te bemachtigen. Hij werkt zich op tot advocaat en gaat de lokale politiek in.

Van Burgen blijkt een getalenteerd politicus en breekt door in de landelijke politiek. Hij raakt bevriend met president Andrew Jackson, die hem in zijn tweede termijn als vice-president aanstelt. Na het aftreden van Jackson neemt Van Buren in 1837 het stokje over.

De eerste ‘echte’ Amerikaanse president

De aanstelling van Martin Van Buren als achtste president van de Verenigde Staten is om meerdere redenen een mijlpaal. Zo wordt hij als belangrijke grondlegger van de Democratische Partij gezien en is het huidige tweepartijenstelsel een overblijfsel van zijn visie en beleid.

Daarnaast is hij de eerste president die op Amerikaans grondgebied is geboren. Al zijn voorgangers worden geboren in staten die onderdeel zijn van de 13 koloniën. Deze koloniën van Groot-Britannië riepen op 4 juli 1776 de onafhankelijkheid uit en vormden zo de Verenigde Staten van Amerika.

Leestip: De moord op John F. Kennedy blijft onderwerp van discussie. Is dat terecht?

Van Buren krijgt direct een pittige uitdaging voor zijn kiezen. Twee maanden na zijn aanstelling breekt de paniek van 1837 uit, een grote economische crisis waarin honderden banken omvallen en ontzettend veel mensen werkloos raken. Van Buren wordt er zwaar op afgerekend door het volk.

Martin Van Buren en slavernij

Behalve de crisis spelen twee andere grote thema’s een rol tijdens zijn presidentschap: slavernij en de plek van de inheemse bevolking.

Met name de slavernijkwestie splijt de jonge natie in twee. De slavenhouders in het Zuiden staan tegenover de abolitionisten in het Noorden. Van Buren wil een echte splijting voorkomen. Zijn houding is vooral pragmatisch. De eenheid bewaren, dat is Van Burens missie.

Leestip: Werd Manhattan echt voor slechts 24 dollar verkocht aan Nederland?

Staten waar slavernij is toegestaan, legt hij geen strobreed in de weg. Lokale overheden mogen zelf weten hoe zij hun zaken regelen, de federale overheid moet volgens de Nederlandse president zo klein mogelijk blijven. Hij is tegen stemrecht voor Afro-Amerikaanse mannen en abolitionisten noemt hij een gevaar voor de veiligheid van de natie.

Tegelijkertijd keurt Van Buren verdere verspreiding van slavernij af. Zo weigert hij Texas, dat in zijn tijd onderdeel is van Mexico, te annexeren, omdat dat onvermijdelijk uitbreiding van de slavernij zou betekenen. Uiteindelijk zou Abraham Lincoln de slavernij in 1865 afschaffen.

Trail of Tears

Van Buren schrijft ook mee aan een van de zwartste bladzijden uit de Amerikaanse geschiedenis. Tijdens zijn presidentschap is de Indian Removal Act al van kracht. Tienduizenden inheemse bewoners worden van hun land verdreven en verplaatst naar Oklahoma, ten westen van de Mississippi. Van Buren zet dit beleid voort.

Leestip: Een idealist als Amerikaanse president: wie was Abraham Lincoln?

In 1838 laat hij generaal Winfield Scott de Cherokee hardhandig van hun land verjagen. Ruim 4000 stamleden overleven hun gedwongen reis naar Oklahoma niet. De route die de oorspronkelijke bewoners moeten afleggen, is de boeken ingegaan als de Trail of Tears.

Het einde van het presidentschap

Na 4 jaar zit het erop voor Van Buren. Hij wordt niet herkozen, vooral vanwege de grote economische crisis. Na zijn verlies doet hij in 1848 nog een poging, ditmaal voor een nieuwe partij, de Free Soil Party. Wanneer hij ook deze verkiezing verliest, trekt hij zich terug in zijn geboortedorp Kinderhook. Daar overlijdt hij op 79-jarige leeftijd.

Nog niet uitgelezen? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang wekelijks de favoriete verhalen van de redactie in je mail.