In 1692 begonnen de bekendste én beruchtste heksenprocessen in de Amerikaanse geschiedenis. In slechts enkele maanden tijd werden er in het dorp Salem Village (nu Danvers, Massachusetts) negentien mensen opgehangen na een beschuldiging van hekserij. Vijf anderen stierven in de gevangenis en één door marteling. Waarom ging het hier zo gruwelijk mis?

Onverklaarbare symptomen

De aanleiding voor dit dorpsdrama was het vreemde gedrag dat de elfjarige Abigail Williams en haar negenjarige nichtje Betty (Elizabeth) Parris plots vertoonden. Ze begonnen onder andere willekeurig te gillen, met spullen te gooien en oncontroleerbare bewegingen te maken.

Ook gaven ze aan constant geprikt te worden door onzichtbare naalden en maakten daarbij vreemde geluiden. De dorpsarts, William Griggs, kon deze symptomen niet verklaren en kwam tot de diagnose dat de meisjes behekst waren.

Dat nieuws verspreidde zich vervolgens als een lopend vuurtje door het dorp. In deze periode en zeker in Salem heerste er veel angst en bijgeloof. Veel bewoners waren puriteins-christelijk en zagen de duivel als de belichaming van het kwaad. Heksen werden hiermee geassocieerd, omdat men geloofde dat zij een pact met hem sloten in ruil voor magische krachten.

Massabaschuldigingen

Na de diagnose van de dorpsarts diende zich een extreem duistere periode voor Salem aan. De meisjes begonnen andere dorpsgenoten te beschuldigen van hekserij. In eerste instantie waren dat drie vrouwen: de tot slaaf gemaakte Tituba, de bedelares Sarah Good en de zieke oude vrouw Sarah Osbourne. Omdat zij allemaal ‘sociale verschoppelingen’ waren, nam niemand het voor ze op.

Leestip: Hoe Schotland uitgroeide tot het centrum van de Europese heksenjacht

Al snel volgden er meer beschuldigingen over en weer. Niemand in het dorp waande zich veilig. Dit gebeurde namelijk tegen een achtergrond van spanning tussen pioniers en oorspronkelijke bewoners, ruzies over grond, armoede onder de bevolking, onderdrukking en sterke sociale controle. Een beschuldiging werd een effectieve manier om een ‘tegenstander’ uit te schakelen. Uiteindelijk werden er ongeveer 200 mensen beschuldigd van hekserij.

Negentien ophangingen

De gevangenissen in Salem en omstreken raakten in 1692 overvol. De terechtstellingen begonnen op 10 juni en eindigden op 22 september van dat jaar. In totaal werden er in deze periode negentien mensen opgehangen. De meerderheid bestond uit oudere, arme vrouwen. Onder de dodelijke slachtoffers waren ook zes mannen, waarvan een gerechtsdienaar die op een gegeven moment weigerde nog meer beschuldigden op te sluiten.

Wil je niets missen van onze verhalen? Volg National Geographic op Google Discover en zie onze verhalen vaker terug in je Google-feed!

Eén terechtstelling geschiedde niet door ophanging. Giles Corey, een tachtigjarige landbouwer, weigerde te bekennen en werd daarom gemarteld. Op zijn lichaam werd een plank gelegd waarop men zware stenen stapelde. Na twee dagen bezweek hij onder het gewicht – zonder bekentenis.

Publieke opinie kantelde

Er kwam pas een einde aan de processen toen de ‘behekste’ meisjes vooraanstaande dorpsgenoten begonnen te beschuldigen, zoals de vrouw van de predikant. Deze predikant, Increase Mather, was eerst nog voorstander van de heksenjacht, maar keerde zich er vervolgens tegen.

Leestip: Hoe Roermond in 1613 het centrum van de Nederlandse heksenvervolgingen werd

Op 3 oktober 1692 publiceerde hij een pamflet met de titel Cases of Conscience Concerning Evil Spirits Personating Men, dat grote invloed had op de publieke opinie. Het markeerde het begin van het einde: de heksenjacht en -processen eindigden uiteindelijk in mei 1693, toen de laatste gevangenen werden vrijgelaten.

Berouw kwam later

Uiteindelijk stierven er 25 dorpsbewoners: 19 door ophanging, één door marteling en vijf in de gevangenis door ontbering of ziekte – nog voor hun proces of executie. Pas maanden later kwam er berouw. De inwoners van Salem begonnen te beseffen dat angst en bijgeloof hen tot moordenaars hadden gemaakt.

Jaren na de processen werden de slachtoffers postuum vrijgesproken. In 1992 kreeg elk van hen een gedenksteen in het herdenkingsmonument van Salem. Tegenwoordig is Salem door deze dubieuze historie een belangrijke toeristische trekpleister.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!