Toen het Ierse koopvaardijschip Ouzel Galley na jaren op zee niet meer terugkeerde, ging iedereen in Ierland ervan uit dat het schip was vergaan. Om de overledenen werd gerouwd, en na verloop van tijd pakten families hun leven weer op. Totdat het schip plots weer aanmeerde, compleet met bemanning en lading, alsof er nooit iets was gebeurd. Waar was dit ‘vermiste’ schip al die tijd geweest?

De Ouzel Galley vaart uit

In de herfst van 1695 vertrok de Ouzel Galley onder bevel van kapitein Eoghan Massey uit de haven van Dublin. In opdracht van de handelsfirma Ferris, Twigg and Cash zou Massey richting Smyrna (het huidige İzmir) varen, een grote havenstad in het Ottomaanse Rijk.

De handelsroute naar het Ottomaanse Rijk gold destijds als een van de lucratiefste van die tijd. Goederen als zijde, specerijen en gedroogde rozijnen en vijgen stonden bekend als hoogwaardige mediterrane waar, en wonnen snel aan populariteit in Europa. Verwacht werd dat Massey en zijn bemanningsleden binnen een jaar zouden terugkeren met deze kostbare lading.

Leestip: Is de identiteit van de Vliegende Hollander eindelijk ontrafeld?

Maar al snel werd duidelijk dat er iets mis was. Een jaar na vertrek had Dublin nog steeds geen teken van leven van de Ouzel Galley ontvangen. Drie jaar later was er nog altijd geen spoor van Massey en zijn bemanning.

In 1698 richtten enkele vooraanstaande Dubliner kooplieden een commissie op om de verzekeringskwestie af te handelen. Zij concludeerden dat het schip met man en muis was vergaan. De eigenaren en verzekeraars ontvingen compensatie voor het verloren schip, en alle veertig bemanningsleden werden officieel doodverklaard.

Een onverwachte terugkomst

Maar twee jaar nadat het verzekeringsgeld was uitgekeerd, gebeurde er iets bijzonders: in de herfst van 1700 meerde de Ouzel Galley plots weer aan in de haven van Dublin. Met veel gejuich, en vooral ongeloof, werd de complete bemanning onthaald in hun thuisland.

Wil je niets missen van onze verhalen? Volg National Geographic op Google Discover en zie onze verhalen vaker terug in je Google-feed!

Kapitein Massey verklaarde hoe hun jarenlange reis zo uit de hand had kunnen lopen. Onderweg naar Smyrna was het schip volgens hem overvallen door Algerijnse zeerovers. De bemanning werd gedwongen het schip van de piraten te bemannen, die op hun beurt de Ouzel Galley gebruikten om handelsschepen te plunderen langs de lucratieve Middellandse Zeeroutes.

Leestip: In deze scheepswrakken lagen de kostbaarste schatten ooit verborgen

Na vijf jaar gevangenschap deed zich eindelijk een kans voor om te ontsnappen. Tijdens een avond waarop hun gijzelnemers te diep in het glas hadden gekeken, wist de bemanning de piraten te overmeesteren en het schip te heroveren. Daarna zetten ze direct koers terug naar Dublin, met aan boord de buit die de piraten hadden veroverd.

Een dubbele tegenslag

Hoewel Massey en zijn bemanning aanvankelijk als helden werden onthaald, deden al snel geruchten de ronde over wat zich in die vijf jaar werkelijk had afgespeeld. Sommigen beweerden dat de Ouzel-bemanning zélf aan piraterij had gedaan, en dat de handelsmissie naar Smyrna slechts een dekmantel was.

De terugkeer van het schip bracht bovendien een praktisch probleem met zich mee. De lading van de Ouzel Galley, grotendeels bestaande uit buit die onderweg was verzameld, kon volgens de wet niet onder de bemanning worden verdeeld. Piratenbuit was immers geen rechtmatige handelswaar.

Leestip: Hoe Anne Bonny en Mary Read carrière maakten als gewetenloze piraat

Daarom werd de verzekeringscommissie van 1698 opnieuw bijeengeroepen om ook dit vraagstuk te behandelen. Zij besloten dat de waarde van de buit moest worden gebruikt om arme en failliete kooplieden in Dublin te ondersteunen.

Voor veel bemanningsleden van de Ouzel Galley voelde dit besluit als een dubbele tegenslag. Bij thuiskomst ontdekten sommigen namelijk dat hun vrouwen inmiddels waren hertrouwd, of dat hun bezittingen onder familie waren verdeeld. Na vijf jaar voor dood te zijn gehouden, was hun vertrouwde leven volledig verdwenen.

De Ouzel Galley Society

In 1705 werd de commissie die het besluit rond de lading van de Ouzel Galley had behandeld, omgevormd tot een permanente instelling voor toekomstige scheepvaartgeschillen. Het doel was om langdurige en kostbare rechtszaken te voorkomen. De Ouzel Galley Society zou in de loop van de geschiedenis enkele invloedrijke Ierse zakenlieden als lid krijgen, onder wie Arthur Guinness en John Jameson.

In de achttiende eeuw kwam de groep van veertig kooplieden samen in verschillende pubs in Dublin, totdat de society in 1888 uiteindelijk werd ontbonden. Vandaag de dag is de organisatie opnieuw actief, maar nu vooral als liefdadigheidsinstelling.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!