Er bestaan plekken op de wereld waar je eigenlijk nooit wat over hoort, maar die door hun fascinerende karakter veel meer aandacht verdienen. Het Russische Baikalmeer, in het zuiden van Siberië, behoort zeker tot dat lijstje.
Om te beginnen is het meer iets groter dan België. Daarmee is het weliswaar niet het grootste qua oppervlakte – slechts het zevende – maar wel de grootste qua waterinhoud. Met een gemiddelde diepte van 758 meter en een maximale diepte van 1642 meter is het namelijk het diepste meer ter wereld.
Grootste zoetwaterreservoir
Door de unieke combinatie van grootte en diepte is het Baikalmeer het grootste zoetwaterreservoir op aarde. Het bevat ruim een vijfde van al het niet-bevroren zoetwater – zo’n 23.000 kubieke kilometer. In theorie kan de hele wereldbevolking daarmee voor een periode van drie tot vijf jaar worden voorzien.
Ter vergelijking: het Baikalmeer bevat meer water dan alle vijf de Grote Meren in Noord-Amerika bij elkaar. Het Bovenmeer, Huronmeer, Michiganmeer, Eriemeer en Ontariomeer zijn gemiddeld slechts 19 tot 147 meter diep, waardoor ze ondanks hun omvang zelfs samen niet zoveel water herbergen als het Baikalmeer in zijn eentje.
Oudste meer
Het Baikalmeer bestaat al 25 miljoen jaar en is daarmee ook het oudste meer ter wereld. Het ontstond door een breuk in de aardkorst en de oevers bewegen met zo’n twee centimeter per jaar uit elkaar.
Leestip: Dit zijn 6 van de mooiste meren ter wereld
Het meer wordt door meer dan driehonderd rivieren gevoed, maar heeft slechts één afvoer: de Angara. Deze rivier is bijna 1800 kilometer lang en mondt uiteindelijk via de Jenisej uit in de Noordelijke IJszee.
Rijkste zoetwaterfauna
Vaak wordt de bijnaam ‘Galapagos van Rusland’ gebruikt vanwege de bijzondere planten en dieren die in het meer leven. Naar schatting is zestig tot tachtig procent van het dierenleven endemisch, wat wil zeggen dat deze soorten nergens anders voorkomen. Hier vind je bijvoorbeeld de Baikalzeehond, de enige zeehondensoort die in zoet water leeft.
Ook is het water uitzonderlijk helder doordat zoöplankton het op natuurlijke wijze filtert. En zelfs op meer dan 1600 meter diepte is het water van het Baikalmeer nog zuurstofrijk – uitzonderlijk voor een zoetwatermeer.
Heilige plek
Naast bovengenoemde feiten en cijfers heeft het meer ook culturele en sportieve waarde. Voor het inheemse Buryatische volk is het Baikalmeer een heilige plek. Volgens hun sjamanistische tradities herbergt het meer geesten en wordt het gezien als een levend wezen. Er vinden nog steeds rituelen en ceremonies aan de oevers plaats.
Leestip: Dit zijn 5 van de huiveringwekkendste meren ter wereld
Voor sporters die van een enorme uitdaging houden heeft het meer ook wat te bieden. Elk jaar vindt er een marathon op het ijs plaats: de Baikal Ice Marathon. Deze start meestal in Tankhoi en eindigt in Listvjanka.
Werelderfgoed
Hoewel het Baikalmeer nauwelijks voorkomt in reisgidsen of wereldnieuws, is er gelukkig wel erkenning voor de uitzonderlijke geologische geschiedenis, unieke biodiversiteit en culturele waarde. Het meer staat namelijk sinds 1996 op de lijst van het UNESCO Werelderfgoed.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
