Wat schuilt er in de donkere diepten van een meer? Als Geo Rutherford erover schrijft, is het antwoord waarschijnlijk behoorlijk angstaanjagend. De auteur bracht een boek uit, Spooky Lakes, waarin ze in de geologie duikt van de merkwaardigste meren ter wereld.
‘In meren liggen verhalen verborgen die je nergens anders treft,’ zegt ze. ‘Ze bieden een venster op de geschiedenis: je vindt er scheepswrakken en eeuwenoude lichamen.’ Haar zoektocht werd er niet een van mythen en legenden, maar van giftige stoffen, bijzondere geologische kenmerken of goed bewaarde stoffelijke resten. Wij vroegen Rutherford naar haar favoriete angstaanjagende meren.
1. Baikalmeer, Rusland
Het Baikalmeer staat met stip op één. Baikal is niet alleen het oudste maar ook het diepste zoetwatermeer ter wereld, met een diepte van meer dan 1,6 kilometer. Daarbij is het ook nog eens ontzettend groot: in oppervlakte is het net wat groter dan België.
Er monden ruim 300 rivieren uit in het Baikalmeer, en toch slibt het niet dicht met sediment. Dat komt omdat het meer op een breuklijn ligt die het meer uit elkaar trekt, waardoor sediment naar de bodem wordt getrokken.
2. Vostokmeer, Antarctica
Het Vostokmeer ligt onder een laag ijs van 3 kilometer. Het bevat zoet water dat ontstaat door een combinatie van de druk van het ijs en de geothermische activiteit op de bodem.
Leestip: Dit zijn 6 van de mooiste meren ter wereld
Russische wetenschappers hebben meer dan 20 jaar lang geprobeerd het meer te bereiken met een boorgat. Dat bleek een enorme uitdaging: bij elke poging stroomde het gat vol water en bevroor het direct.
3. Natronmeer, Tanzania
De chemische samenstelling van het Natronmeer is fascinerend: dieren die erin terechtkomen, mummificeren doordat ze uitdrogen. Daarmee is het meer de natuurlijke evenknie van het oude Egyptische ambacht.
Leestip: Deze 5 bestemmingen kun je beter weglaten van je bucketlist
Het meer is in feite een groot bekken gevuld met natronzout. Het is basisch, oftewel het tegenovergestelde van zuur. Die bijzondere samenstelling dankt het aan de lava van een naastgelegen vulkaan, waarmee het wordt gevoed. Dat betekent niet dat je geen leven vindt in het Natronmeer. Jaarlijks doen miljoenen kleine flamingo’s het meer aan om te broeden en algen te eten.
4. Karatsjajmeer, Rusland
Het Karatsjajmeer is een van de sterkst vervuilde plekken op aarde. Die twijfelachtige eer dankt het meer aan een nabijgelegen uraniumfabriek, die het als dumpplaats voor radioactief afval gebruikt.
Leestip: Hoe het Aralmeer in slechts enkele decennia bijna helemaal opdroogde
Naarmate het meer opdroogde, waaide het sediment op, waardoor de vervuiling zich verspreidde naar omliggende dorpen. Inmiddels is nagenoeg al het water verdampt: de bodem is gevuld met betonblokken en het terrein is hermetisch afgesloten vanwege de gezondheidsgevaren.
5. Lake Superior, Verenigde Staten
Lake Superior is berucht om de najaarsstormen die er voorkomen en al heel wat schepen tot zinken hebben gebracht. Het bekendste slachtoffer is de SS Edmund Fitzgerald, een schip dat in 1975 verging en sindsdien 150 meter onder het wateroppervlak ligt.
Een ander schip op het scheepskerkhof is de SS Kamloops, die voor de kust van Isle Royale zonk. Het wrak werd in 1977 ontdekt, inclusief het lichaam van een opvarende die ‘Old Whitey’ werd gedoopt. Zijn lichaam werd gevonden in de ketelruimte.
Nog niet uitgelezen? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang wekelijks de favoriete verhalen van de redactie in je mail.
