Bij het horen van de naam Vogelsang gaat er waarschijnlijk niet direct een belletje rinkelen, en daar hoef je je niet voor te schamen. Toch was het Oost-Duitse stadje slechts één druk op de knop verwijderd van wereldwijde naamsbekendheid. De uitleg daarvoor gaat terug tot vlak na de Tweede Wereldoorlog, toen de Sovjets hun intrek namen in de bossen onder de rook van Berlijn.
Vogelsang: een geheime militaire basis van de Sovjets
Achter het IJzeren Gordijn bouwden de Russen een enorm militair complex. Met het installeren van ruim twintig meter lange ballistische raketten op lanceerplatforms werden hier voorbereidingen getroffen voor een mogelijke atoomoorlog tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Die oorlog kwam er gelukkig niet: de raketten werden nooit gebruikt en de Sovjets vertrokken onverrichter zake terug naar Moskou. Wat achterbleef was een verlaten stad op slechts een uurtje rijden van Berlijn.
De Russische militairen hebben weinig moeite gedaan om de boel op te ruimen voordat ze in 1994 de Oost-Duitse deuren achter zich dichttrokken. Dat waren er overigens heel wat: de basis bood ruimte aan ruim vijftienduizend inwoners. Daarmee was Vogelsang de op twee na grootste militaire basis van de Sovjets in Oost-Duitsland. Het stadje was van alle gemakken voorzien: je vindt er onder andere de overblijfselen van een theater, een sporthal, verschillende winkeltjes en een school, allemaal verscholen tussen de bomen. Vogelsang is een soort openluchtmuseum waar de urban explorer zijn of haar hart kan ophalen.
Raketten naar de Lage Landen
Vogelsang ligt behoorlijk goed verscholen, en dat is niet verwonderlijk. De basis moest geheim blijven voor de vijand aan de andere kant van het IJzeren Gordijn en de Oost-Duitse bossen leenden zich daar uitstekend voor.
Zelfs het gros van de Oost-Duitsers was destijds niet van op de hoogte van de aanwezigheid van twaalf R-5 Pobeda-raketten in hun land. Even voor de beeldvorming: met een bereik van twaalfhonderd kilometer hadden de raketten weinig moeite gehad om Nederland en België bereiken. Bepaald geen kinderspeelgoed dus.
De sfeer in Vogelsang doet een beetje denk aan die in het Oekraïense Tsjernobyl en de verlaten stad Prypjat. Alleen is Vogelsang een stuk dichter bij huis, zijn minder mensen op de hoogte van het bestaan ervan en is het misschien nog wel een beetje ongerepter dan de Oekraïense kernreactorsteden. Voor radioactiviteit hoef je in Vogelsang evengoed niet te vrezen.
Hoe kom je in Vogelsang?
Er gaat wel wat speurwerk aan vooraf om de plek überhaupt te vinden. Tik je Vogelsang Zehdenick in op Google Maps, dan kom je terecht in het ingeslapen lintdorp aan Bondsweg 109. Voor de verlaten stad moet je de bondsweg verlaten en een paar kilometer de bossen in. Hier, om precies te zijn.
Een paar Russische autobanden op de grond en wat cyrillische teksten zijn de eerste hints dat je op de goede weg bent, waarna je uiteindelijk aankomt bij de poort van de basis. Daarna volgt een lange voorrangsweg – het voorrangsbord staat er nog – die je leidt langs de vervallen gebouwen op het terrein.
Er gaan geen georganiseerde tours naar Vogelsang, dus een bezoek zal je op eigen houtje moeten doen. Maar besluit je een stedentrip te maken naar Berlijn en ben je geïnteresseerd in bijzonder hoofdstuk van de Oost-Duitse geschiedenis, dan is Vogelsang absoluut een aanrader.
Bekijk hier de beelden van Sovjetspookstad Vogelsang.
