Elk jaar blijft het spannend: welke bezienswaardigheden of monumenten weten een plekje te scoren op de befaamde werelderfgoedlijst van Unesco? Vorig jaar nog werd bij de presentatie van de nieuwe werelderfgoedsites van 2023 bekend dat het Eise Eisinga Planetarium in Franeker zich als dertiende locatie in Nederland werelderfgoed mocht noemen.
Maar hoewel Nederland en België dit jaar de boot misten, zijn er in totaal 24 erfgoedlocaties bijgekomen die ook allemaal een bezoek waard zijn. We tippen er zeven in Europa.
1. Het Monumentale Ensemble Târgu Jiu van Brâncuși (Roemenië)
In 1937 werd het Monumentale Ensemble Târgu Jiu in Roemenië opgericht ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de strijd bij de Jiu-rivier in de Eerste Wereldoorlog. Dit kunstwerk van de Roemeens-Franse beeldhouwer Constantin Brâncuși bestaat uit drie sculpturen: de Oneindige Zuil, de Tafel van de Stilte en de Poort van de Kus.
De bijzondere mix van beeldhouwkunst, landschap en techniek waarmee de geschiedenis van Roemenië wordt weerspiegeld, heeft het monument van Brâncuși de nieuwe status van Unesco-werelderfgoed opgeleverd. Je hoeft echter niet helemaal naar Roemenië af te reizen om het werk van deze beeldhouwer te aanschouwen: in het Kröller-Müller Museum op De Hoge Veluwe, een van de mooiste nationale parken van Nederland, worden ook diverse kunstwerken van Brâncuși tentoongesteld.
2. Via Appia (Italië)
De Via Appia, ook wel de ‘koningin der wegen’ genoemd, was de eerste grote straatweg van Europa. Deze snelweg verbond Rome met de havens van Zuid-Italië, waardoor nieuwe nederzettingen in het Romeinse Rijk konden floreren en de landbouwproductie en handel verder werden gestimuleerd.
Wie anno nu koers zet over de Via Appia, waarvan nog altijd delen intact zijn, krijgt het idee een reis terug in de tijd te maken. Ook langs de weg staan nog allerlei herinneringen aan het Romeinse verleden. Inmiddels telt Italië in totaal zestig Unesco-werelderfgoedsites, meer dan welk land dan ook.
3. Schwerin Residence Ensemble (Duitsland)
Schwerin, een stad met zo’n 96.000 inwoners in Noord-Duitsland, is gelegen aan het helderblauwe Schwerinmeer en staat bekend om zijn sierlijke, traditioneel Duitse architectuur. Hoogtepunt is het vijftiende-eeuwse kasteel, waar ooit de hertogen van Mecklenburg verbleven.
Het kasteel maakt sinds de negentiende eeuw deel uit van Schwerin Residence Ensemble, een geheel van 38 gebouwen in neoklassieke stijl. Hier kun je eeuwig dwalen door de openbare tuinen en genieten van de architectonische hoogstandjes.
4. Dacische Limes (Roemenië)
In 2021 werd de Neder-Germaanse Limes, de Romeinse Rijksgrens die zo’n tweeduizend jaar geleden door Nederland liep, uitgeroepen tot Unesco-werelderfgoed. Diezelfde eer is nu toegekomen aan de Dacische Limes (106-271 n.C.), de langste en meest complexe landgrens van een voormalige Romeinse provincie in Europa.
Dacië (het huidige Roemenië) was de enige provincie in het Romeinse Rijk die geheel ten noorden van de Donau lag en markeerde zo de noordelijkste grens. Langs de Dacische Limes getuigen griezelige, afbrokkelende stenen wachttorens, muren en forten nog altijd van de strategische rol die Dacië speelde in de Romeinse tijd.
5. Flow Country (Schotland)
In de Schotse Hooglanden vind je zo’n tweehonderdduizend hectare aan diepe veengronden, moeraspoelen en oude planten. Daarmee is de zogenaamde Flow Country een van de grootste koolstofopslagplaatsen ter wereld – een belangrijk mechanisme in de strijd tegen klimaatverandering.
De autowegen rond Flow Country en de Far North Train Line bieden spectaculaire uitzichten op dit minder bekende landschap, maar je kunt er ook voor kiezen om het gebied te voet te verkennen. Zo heb je meer kans om de wilde dieren in het Schotse veenlandschap van dichtbij te zien.
6. Vjetrenicagrot (Bosnië en Herzegovina)
In het zuiden van de Dinarische Alpen bevindt zich de grootste grot van Bosnië en Herzegovina: de Vjetrenicagrot (letterlijk: ‘windgrot’). De grot werd uitgroepen tot Unesco-werelderfgoedsite om haar rijke biodiversiteit, die veel endemische soorten kent.
De Vjetrenicagrot maakt deel uit van een groter netwerk van grotkanalen, meren, waterstromen en kloven, die voor een deel toegankelijk zijn voor bezoekers. Let wel op: hoewel het buiten in de zomer erg warm kan zijn, waait er een sterke koude luchtstroom vanaf de ingang – een natuurlijk fenomeen dat de temperatuur in de grot reguleert.
7. Moravische kerknederzettingen (Duitsland en Verenigd Koninkrijk)
In Denemarken en de Verenigde Staten werden de Moravische kerknederzettingen al eerder uitgroepen tot Unesco-werelderfgoed, maar sinds juli 2024 mogen ook de Moravische gemeenschappen in Duitsland (Hernnhut, de geboorteplaats van de Moravische kerk) en het Verenigd Koninkrijk (Gracehill, Noord-Ierland) zich erfgoedsites noemen.
De grootste gemeenschappen van de Moravische kerk, een piëtistische beweging, in Duitsland en Nederland. Dus niet getreurd als je geen tijd hebben voor een rondleiding door Hernnhut of Gracehill: ook in Zeist kun je alles leren over deze beweging.
Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.
