In oktober 2018 kondigde NASA aan dat ruimtetelescoop Kepler met pensioen gaat. De brandstof van de planetenjager was op en de missie daarmee ten einde. In de bijna tien jaar waarin Kepler buiten ons zonnestelsel speurde naar exoplaneten, deed de telescoop de ene na de andere ontdekking. Eén van de grootste vondsten van de telescoop is Kepler-452b, een superaarde die opvallend sterk op onze thuisplaneet lijkt.
‘Je kunt Kepler-452b beschouwen als een oudere, grotere neef van de aarde,’ zei Jon Jenkins, data-analist bij het Keplerprogramma ten tijde van de ontdekking van de exoplaneet in 2015. ‘Het is indrukwekkend dat deze planeet zich als zes miljard jaar in de leefbare zone van haar ster bevindt. Dat is langer dan de aarde. Dat maakt de weg vrij voor het ontstaan van leven, mits de juiste bouwstenen aanwezig zijn en de omstandigheden op Kepler-452b het toelaten.’
Dit weten we tot nu toe over Kepler-452b
De ontdekking van Kepler-452b werd destijds beschreven in een publicatie in The Astronomical Journal. De exoplaneet, die op 1799 lichtjaar van ons vandaan ligt, werd gevonden met behulp van de transitmethode. Hoe werkt dit? Wanneer een planeet voor haar ster langs beweegt, gezien vanaf de aarde, wordt het licht dat deze ster uitstraalt korte tijd geblokkeerd – te vergelijken met een zonsverduistering. Aan de hand van deze helderheidsdip kon het bestaan van de planeet worden bevestigd en worden berekend hoe groot Kepler-452b ongeveer moet zijn.
En toen bleek dat Kepler-452b veel overeenkomsten vertoont met de aarde. De exoplaneet is ongeveer anderhalf keer zo groot als de aarde en wordt daarom een superaarde genoemd. Eerder ontdekte de planetenjager ook al andere superaardes, zoals Kepler-22b en Kepler 186-f een exoplaneet die eveneens in de leefbare zone van haar ster draait.
Wat maakt Kepler-452b dan uniek? Het is niet de enige planeet in de leefbare zone van haar ster, maar wél de eerste die in rond een ster beweegt die veel overeenkomsten vertoont met onze zon. Moederster Kepler-452 is ongeveer even groot en warm als de zon. Een jaar op Kepler-452b duurt bovendien niet veel langer dan bij ons: 384,8 dagen.
Is er leven mogelijk op Kepler-452b?
Dat klinkt natuurlijk veelbelovend, maar tegelijkertijd zegt het nog niet zo veel. In theorie zijn de omstandigheden gunstig voor vloeibaar water: niet te warm om te verdampen en niet te koud om te bevriezen. Maar of er werkelijk water, één van de bouwstenen van leven, is op Kepler-452b? Dat weten we nog niet.
Ook is het nog onduidelijk hoe deze planeet er precies uitziet. Wetenschappers schatten de kans tussen de 49 en 62 procent dat Kepler-452b net als de aarde een rotsachtige planeet is. Maar het is dus niet uitgesloten dat het bijvoorbeeld een gasreus is, zoals Jupiter en Saturnus.
En heeft Kepler-452b een atmosfeer zoals onze planeet dat heeft? En waaruit zou die dan bestaan? Het zijn allemaal vragen over deze grote neef van de aarde die nog onbeantwoord zijn. En dat blijft misschien ook nog wel even zo, want een ruimtemissie naar een planeet meer dan duizend lichtjaar verderop is nog verre toekomstmuziek. Dat maakt werelden dichter bij huis, zoals planeet Proxima Centauri B en Jupitermaan Europa, makkelijkere kandidaten in de speurtocht naar buitenaards leven.
