Toen de zeebeer die nu bekendstaat als Ziggy Star vier jaar geleden aan de kust van Californië werd gevonden, was ze dun en uitgeput.

En hoewel een professioneel reddingsteam voor zeezoogdieren zich over haar ontfermde, bleef ze steeds verder achteruitgaan. “Ik denk dat ze het geen week langer meer had volgehouden,” aldus Ane Uriarte. Zij is neurochirurg bij het Cumming Veterinary Medical Center van de Amerikaanse Tuft University en had de leiding tijdens de hersenoperatie die de zeebeer onlangs onderging, de eerste in zijn soort.

Inmiddels eet Ziggy weer als vanouds en begint ze weer aan te komen.

“Ik heb haar onlangs weer laten zwemmen,” vertelt Jen Flower, de hoofddierenarts bij het Mystic Aquarium in de Amerikaanse staat Connecticut, die verantwoordelijk is voor de zorg voor Ziggy en de andere dieren.

De zeebeer werd in eerste instantie aan land gehouden om te voorkomen dat er water zou komen bij de snee in haar hoofd. Ze was heel blij dat ze weer kon zwemmen, aldus Flower.

Het diergeneeskundige team van Mystic is dol op alle dieren waar ze voor zorgen, vertelt ze, maar met Ziggy hebben de verzorgers een speciale band opgebouwd, door de zorg die ze dag en nacht nodig heeft. Volgens Flower vonden haar teamleden en zij de dag van de operatie “best aangrijpend, omdat we niet wisten hoe het zou aflopen.”

Nooit eerder uitgevoerde operatie

Nadat Ziggy op het strand was gevonden, bleek uit MRI-scans dat ze een neurologische aandoening had. Nadat was bepaald dat ze niet terug kon naar zee, stuurden medewerkers van het Marine Mammal Center net buiten San Francisco haar naar Connecticut, waar ze met andere zeeberen kon leven en onder diergeneeskundig toezicht kon blijven.

Ondanks pogingen om haar aanvallen onder controle te krijgen en haar toestand te verbeteren, ging het steeds slechter met haar. Ze kreeg vocht in haar hersenen, een aandoening die bekendstaat als hydrocefalie of ‘waterhoofd’. In 2017 gingen de cognitieve functies van Ziggy steeds verder achteruit. Ze bleef last houden van aanvallen.

De operatie was de eerste waarbij hydrocefalie bij een zeebeer werd behandeld. Het chirurgische team van Tufts kon geen documentatie vinden dat een soortgelijke operatie ooit eerder was gedaan, dus was er veel voorbereiding nodig voor Ziggy’s hersenoperatie.

“Ik moest me verdiepen in de vorm van het brein en de vorm van de schedel,” vertelt Uriarte. Het team maakte verschillende MRI-scans van de kop van Ziggy en lieten een schedel van een zeebeer invliegen uit Californië zodat ze die konden bestuderen.

“Die leek heel erg op die van een kat,” aldus Uriarte.

In tegenstelling tot chirurgen die mensen opereren, moeten dierenchirurgen hun technieken aanpassen aan verschillende schedelvormen.

“Het is anders om een chihuahua te opereren dan een mastiff,” legt Uriarte uit.

Het grootste probleem bij de operatie van Ziggy was de verdoving.

“Als ze verdoofd worden, gaan hun hartslag en bloeddruk omlaag, en wordt hun ademhaling trager,” zo omschrijft Flower de uitdagingen bij een operatie op een zeebeer.

Het was belangrijk om snel te handelen, hoe langer het dier onder zeil was, hoe groter het risico dat ze haar ademhalingsreflex zou kwijtraken, legt de chirurg uit.

Om het vocht te verwijderen, brachten de dierenartsen een klein klepje aan in de hersenen van Ziggy, en bevestigden dat aan een buisje dat langs de achterkant van haar nek haar buik inloopt. Via dat klepje wordt overvloedig hersenvocht naar haar buik afgevoerd. Uriarte vertelt dat het lichaam van de zeebeer het vocht daar zonder problemen kan verwerken.

Onopgeloste raadsels

Het blijft een raadsel waardoor de neurologische aandoening van Ziggy ontstond.

Volgens Uriarte is het zeer de vraag of Ziggy volwassen had kunnen worden als de kwaal aangeboren was geweest.

“Mijn theorie is dat ze, toen ze gevonden werd, hoofdletsel had,” zegt ze. “Misschien is ze door een boot geraakt... Dat gebeurt wel vaker bij zeehonden en zeeberen.”

Flower is terughoudender.

“Er is te weinig bekend om dat te kunnen zeggen,” stelt ze. “We weten gewoon niet wat er met haar is gebeurd.”