Walvissen zijn enorm, maar hun impact op de wereld is misschien nog wel groter. Hun uitwerpselen voeden kleine organismen zoals fytoplankton, die de basis vormen van het leven in de zee – én van het leven boven water. Hoe werkt deze circulatie, of ‘poop loop’, precies?
De poop loop van walvissen
Fytoplankton zijn microscopisch kleine, plantachtige organismen die in zowel zoet als zout water leven. Ze vormen de basis van veel voedselketens in het water. Zoöplankton voedt zich met fytoplankton, kleine vissen eten het zoöplankton, en deze vissen staan wee rop het menu van grotere dieren, waaronder walvissen.
Leestip: Het belang van walvisurine voor een gezond zeeleven
Ook op het land is fytoplankton van levensbelang. Net als bomen en planten zetten deze microscopische organismen namelijk zonlicht om in zuurstof. Sterker nog: ongeveer de helft van de zuurstof die wij inademen, komt uit de oceanen.
Fytoplankton zelf heeft ook voedingsstoffen nodig, en het grootste zoogdier ter wereld helpt daarbij een handje. Walvispoep zit boordevol voedingsstoffen en werkt als een supermeststof. Dankzij deze boost kan fytoplankton snel groeien, waardoor de poop loop compleet wordt.
Walvispopulaties onder druk
Door de eeuwen heen werden walvissen echter zwaar getroffen door menselijk handelen. Blauwe vinvissen, die tot tweehonderd ton zwaar en meer dan dertig meter lang worden, werden bijna volledig uitgeroeid als gevolg van de commerciële walvisjacht. De dieren die nu nog leven, zijn vaak kleiner dan de reuzen die ooit door de oceanen zwommen.
Leestip: Een walvis met een volle buik zingt meer, blijkt uit onderzoek
En niet alleen de blauwe vinvis blijkt het slachtoffer te zijn geworden van de mens. Ook andere grote walvissen, zoals de gewone vinvis, zijn intensief bejaagd. Alleen al in het zuidelijk halfrond werden in de twintigste eeuw bijna 725.000 vinvissen gedood.
Ook vandaag de dag sterven er walvissen door menselijke activiteiten. Scheepsaanvaringen en verstrikking in visnetten vormen een groot risico. Daarnaast maken klimaatverandering en verzuring van de oceaan het uitdagender om voldoende voedsel te vinden, wat de druk op deze kwetsbare populaties vergroot.
Tekenen van herstel
Ondanks eeuwen van jacht en verstoring blijken walvissen veerkrachtig. Blauwewalvispopulaties herstellen gestaag: hun populatie wordt wereldwijd geschat op 10.000 tot 25.000 – op het dieptepunt waren dat er slechts 2000. Toch is hun huidige populatie nog steeds zorgwekkend laag. Wetenschappers volgen hun trekroutes en gedragspratronen nauwkeurig om hun voortbestaan te helpen veiligstellen.
Leestip: Onderzoek wijst uit: walvissen helpen elkaar als ze verstrikt raken in visnetten
Met nieuwe technieken, van drones tot onderwatermicrofoons, leren onderzoekers steeds meer over hun leven. Deze inzichten helpen ons walvissen beter te beschermen, wat essentieel is voor zowel het leven onder water als voor ecosystemen boven water.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
