Op 5 maart stuitten wildopzieners van het Ngala Private Game Reserve in Zuid-Afrika bij toeval op een ongebruikelijke verschijning: een wit leeuwenwelpje in het wild.
Volgens Lyle Bruce McCabe, terreingids in het reservaat, was hij bezig een slapende mannetjesleeuw in de bedding van de rivier de Timbavati te observeren toen in het naburige struikgewas het gepiep van een jong welpje klonk.
“Ik liep verder naar de rivieroever om uit te zoeken waar het gepiep vandaan kwam, en daar zagen we het kopje van een leeuwenwelp onder een tepel van zijn moeder tevoorschijn komen,” vertelt McCabe, die de afgelopen twee jaar als gids in het Ngala-reservaat heeft gewerkt.
De welp is de eerste witte leeuw die McCabe of zijn collega, dierenspeurder Fanny Mathonsi, ooit hebben gezien. En dat terwijl Mathonsi al 26 jaar in dit gebied werkt.
Hoewel witte leeuwenwelpjes eerder zijn waargenomen, zijn ze zeer zeldzaam omdat ze alleen geboren worden als beide ouders een recessieve mutatie in het gen hebben dat verantwoordelijk is voor de aanmaak van pigmenten genaamd melaninen. Formeel gezien worden deze dieren beschouwd als leucistisch, niet als albino’s, omdat ze in bepaalde delen van het lichaam wél pigmenten hebben, zoals de ogen.
Bekijk foto’s van zeldzame witte giraffes en andere witte dieren.
“Het is uitzonderlijk zeldzaam om ze als volwassen exemplaren in het wild te zien; maar we denken dat er veel meer witte leeuwen worden geboren en dat ze niet tot volle wasdom komen,” zegt McCabe.
Onzekere toekomst
Witte leeuwen zouden zo zeldzaam in het wild kunnen zijn omdat ze minder overlevingskansen hebben, maar verrassend genoeg weet niemand precies hoe het deze dieren in het wild vergaat.
“Zoals met alle jonge dieren die in het wild worden geboren, zijn welpjes bijzonder kwetsbaar voor roofdieren,” zegt McCabe.
Bovendien overleeft maar de helft van alle normaal gekleurde leeuwenwelpen het eerste levensjaar.
Lees ook: Eerste foto’s ooit van wilde leeuwin die luipaardwelp zoogt.
Aangenomen mag worden dat de witte kleur voor een leeuw niet ideaal is, zegt Paul Funston, directeur van het leeuwenprogramma voor de internationale organisatie ter behoud van grote katachtigen, Panthera.
Met hun doorgaans zandbruine kleur zijn leeuwen goed gecamoufleerd en vallen in hoog gras en andere vegetatie nauwelijks op. Bovendien jagen deze katten ‘s nachts, wanneer een witte leeuw nog meer zou opvallen.
“Ik denk niet dat het toeval is dat leeuwen de kleur hebben die ze hebben,” zegt Funston.
Toch hebben sommige witte leeuwen in het wild de volwassen leeftijd bereikt. Dat kan betekenen dat de nadelen van zo’n witte vacht minder groot zijn dan we denken, of misschien dat witte leeuwen hun handicap kunnen overleven door de gezamenlijke voedingsgewoonten en de bescherming van de leeuwentroep.
“Als wetenschapper kan ik niet zeggen dat er duidelijke bewijzen zijn die in het voordeel van de ene of andere kleur uitvallen,” zegt Funston.
Probleemkleur?
In het wild is een witte leeuw een natuurwonder. Maar in gevangenschap zou hij weleens een tragisch geval kunnen zijn.
Er zijn bewijzen dat fokkers bewust witte leeuwen proberen te produceren, wat bijna altijd gepaard gaat met inteelt, en dat de dieren daardoor uiteindelijk gebreken gaan vertonen.
Uit een onderzoek bleek dat van de negentien witte leeuwenwelpen die in een dierentuin in Italië werden gefokt, er vier dood werden geboren en nog eens dertien de eerste maand niet overleefden. Zes van de leeuwen vertoonden afwijkingen aan de schedel. Slechts één van de negentien witte welpjes bleef langere tijd leven, maar had wel fysieke en neurologische gebreken.
Om deze en andere redenen verbiedt de Amerikaanse Association of Zoos and Aquariums de bij haar aangesloten leden om witte leeuwen of andere genetische uitzonderingen te fokken.
Het is volgens Funston ook belangrijk te beseffen dat witte leeuwen geen aparte soort of ondersoort zijn, noch dat ze met uitsterven worden bedreigd, zoals sommige organisaties geregeld berichten.
“In de samenleving doen er veel misvattingen over witte leeuwen de ronde,” zegt Funston.
“En al die ‘weetjes’ zijn totale onzin.”
