Een gelukkige afloop voor 22 wilde dieren uit het Amazonegebied die vorige week werden bevrijd uit hun gevangenschap in het Peruaanse Puerta Alegría, een junglestadje aan de rivier de Amazone. De Peruaanse politie nam wilde dieren in beslag – waaronder drie luiaards, een lamantijn en een stekelvarken – die door stedelingen werden ingezet als attracties om rondvaarboten vol toeristen aan te lokken.
De reddingsactie verstoort het dodelijke netwerk waarmee in Puerto Alegría aan de lopende band wilde dieren als toeristische attracties worden uitgebuit. De handel in wilde dieren is een illegale maar winstgevende activiteit in deze verarmde regio. Elke dag wordt het stadje bezocht door een gestage stroom van rondvaartboten vol toeristen, die foto’s maken van en met dieren die in de jungle zijn gevangen. Als de dieren niet voor de toeristen ‘optreden’, worden ze vaak in kooien onder de woning van hun eigenaar gehouden. Als ze sterven, worden ze vervangen door nieuwe vangsten uit de jungle. De 22 dieren die vorige week werden gered, waren waarschijnlijk allemaal in de afgelopen paar weken of maanden gevangen, zegt Angela Maldonado, biologe van de in Colombia gevestigde ngo Entropika, die de actie coördineerde.
Anderhalf jaar vóór de politieactie had National Geographic een onderzoek naar het misbruik van wilde dieren voor het toerisme in het stadje gepubliceerd, waaruit bleek dat de dieren werden mishandeld en het probleem werd aangewakkerd door touroperators. De stress waaraan dieren worden blootgesteld als ze in primitieve kooien worden gehouden, slecht te eten krijgen en elke dag door tientallen mensen worden aangeraakt, leidt ertoe dat de meeste ervan al snel na hun vangst overlijden, zegt Maldonado. Een half jaar durend onderzoek door de Britse ngo World Animal Protection had eerder al de schaal van het misbruik aan de kaak gesteld.
De dieren waarover National Geographic in augustus 2017berichtte, onder andere over een miereneter die met aardbeienyoghurt werd gevoerd, zijn volgens Maldonado vrijwel zeker allemaal overleden.
Volgens hem heeft het artikel van National Geographic geholpen om de autoriteiten tot handelen aan te sporen, nadat zijzelf jarenlang had geprobeerd om de overheid tot ingrijpen te bewegen. Volgens Alberto Yusen Caraza Atoche, speciaal aanklager voor milieuzaken in de provincie Loreto, waartoe Puerto Alegría behoort, heeft het artikel zijn zorgen over de situatie zeker vergroot, “omdat mensen op een internationaal niveau van deze zaak wisten.”
“Dit was het juiste moment om in actie te komen, omdat het een tamelijk vergeten gebied in Peru is,” zegt Caraza Atoche. “Maar wij als openbaar ministerie hebben de plicht ervoor te zorgen dat de wet wordt nageleefd en dieren worden beschermd.”
Puerto Alegría ligt in een gebied dat Tres Fronteras wordt genoemd, een drielandenpunt tussen Peru, Colombia en Brazilië aan de rivier de Amazone. Hier worden vrijwel geen grenscontroles op de rivier uitgevoerd, waardoor wildsmokkelaars hun gang kunnen gaan en autoriteiten van drie verschillende landen moeite hebben de situatie te controleren.
Maldonado is opgelucht dat de Peruaanse regering iets onderneemt. Omdat de milieudiensten van Peru niet in deze regio aanwezig zijn, moest de regering 33 politieagenten naar het gebied overvliegen, en ook twee vrachtvliegtuigen om de in beslag genomen dieren te kunnen vervoeren. “We klagen altijd als de politie niet komt opdagen. Ditmaal moeten we ze prijzen omdat ze hebben ingegrepen,” zegt zij. “Zonder de politie hadden we dit nooit voor elkaar gekregen.”
DE REDDINGSMISSIE
Naast de 33 agenten van de milieuafdeling van de nationale politie van Peru waren ook de Peruaanse kustwacht en luchtmacht, openbaar aanklager Caraza Atoche, dierenartsen en een vertegenwoordiger van de Amerikaanse US Fish and Wildlife Service uit Lima bij de operatie betrokken. Het team van zo’n veertig mannen en vrouwen arriveerde donderdagochtend per boot in Puerto Alegría. Op eerdere verkenningsmissies was gebleken dat in het stadje 28 dieren op illegale wijze gevangen werden gehouden en waren enkele huizen aangewezen waar ze zich zouden bevinden.
De autoriteiten kwamen in actie op het platform aan de rivier waar bewoners met hun dieren wachtten om ze aan te bieden voor selfies met toeristen. Ook viel de politie een aantal woningen binnen en kwamen ze een vijver tegen met daarin een ondervoede lamantijn, die deels overleefde op de sojamelk in babyflesjes waarmee toeristen het dier voerden. Met behulp van netten en de nodige mankracht konden de agenten haar uit het water en in een hangmat tillen, waarna het dier naar de gereedliggende boot werd overgebracht.
Het team wist 22 van de 28 gevangen dieren te redden, waaronder een drie meter lange anaconda, een doodshoofdaapje, drie luiaards, een stekelvarken, een margay (een kleine katachtige) en meerdere ara’s, papegaaien en toekans. Andere dieren konden niet worden opgespoord, waaronder een tweede stekelvarken en een nachtaapje.
Vervolgens voeren agenten en dierenartsen samen met de dieren per boot over de rivier terug naar Santa Rosa, waar ze aan boord gingen van vrachtvliegtuigen, die hen naar Iquitos in Peru brachten. Daar werden de dieren in twee opvangcentra ondergebracht, waaronder het Centro de Rescate Amazónico(CREA), dat gespecialiseerd is in de zorg voor lamantijnen. Omdat slechts enkele weken eerder tot de reddingsactie was besloten, moesten Entropika en CREA hard werken om de juiste zorg en verblijven voor alle dieren te vinden. CREA-dierenarts Violeta Barrera Navarro zorgt bij haar thuis voor de kleinste luiaard en hoopt geld in te zamelen voor de bouw van een geschikt dierenverblijf voor de margay, die nu nog in een kooi wordt gehouden. De dieren reageren volgens Barrera Navarro goed op de behandeling, maar ze heeft wel gemerkt dat de margay nog steeds zeer gestrest is.
Uiteindelijk zullen dierenartsen beoordelen welke dieren in staat zijn om weer in het wild te worden uitgezet en welke in gevangenschap zullen moeten blijven. De lamantijn zal zeker drie jaar van rehabilitatie in het verblijf van CREA moeten doorlopen. Als alles goed gaat, hopen ze haar weer uit te kunnen zetten in een regionaal natuurpark.
BLIJVENDE OPLOSSING?
Angela Maldonado van Entropika beseft dat het risico bestaat dat de inwoners van Puerto Alegría simpelweg nieuwe dieren zullen vangen om hun in beslag genomen ‘waar’ te vervangen. Om dat te voorkomen wil Entropika meteen met de plaatselijke gemeenschap gaan samenwerken om een nieuwe bron van inkomsten te creëren, waarmee ze nog steeds rondvaartboten met toeristen kunnen aantrekken, maar daar dan geen wilde dieren voor hoeven uit te buiten.
“We hebben op heel korte termijn een oplossing voor deze mensen nodig, zodat ze zich niet berooid achtergelaten voelen, vooral niet rond Kerst,” zegt zij. Entropika en CREA willen deze week al met bewoners om de tafel gaan zitten om een tijdelijk cultuurmuseum op te zetten waarin traditionele Peruaanse muziekinstrumenten, kookgerei en textielverven zullen worden geëxposeerd. Op lange termijn zou Maldonado met de stedelingen willen samenwerken bij het opzetten van vlindertuinen – een oplossing die zij op andere plekken heeft gezien en volgens haar succesvol is. Hoewel het een halfjaar van toegewijd werk zal vergen om de tuinen in te richten, is het volgens Maldonado een mooi en toegankelijk project waaraan jong en oud kan meedoen.
Ook hoopt ze dat de plaatselijke districtspolitie zal helpen bij het controleren van de situatie ter plekke.
“Het was een hele operatie, maar ik denk dat het de moeite waard was,” zegt Maldonado. “De dieren hebben dit verdiend.”
Lees ook: Wilde dieren uitgebuit voor selfies in de Amazone
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
