In de jaren zestig en zeventig werden er veel jonge schildpadjes voor een prikkie verkocht in Australische dierenwinkels. Reptielendeskundige John Cann probeerde jarenlang te achterhalen waar deze schildpadden voorkomen en vermoedelijk vandaan werden gehaald. Zonder succes, totdat hij er een zag bij de Mary River in Queensland.
De Mary River-schildpad (Elusor macrurus) wordt door de IUCN en andere natuurbeschermingsorganisaties als bedreigd beschouwd. Dankzij een foto van een bijzonder exemplaar met een algenkapsel kwam er aandacht voor zijn bescherming. Hoe zag deze schildpad eruit?
Zuurstof door zijn staart
E. Macrurus is een van de grootste zoetwaterschildpadden van Australië. Hij kan honderd jaar oud worden en begint pas op zijn twintigste met voortplanten. Als het tijd is om te broeden, gooit de schildpad een deel van een multifunctionele staart in de strijd, die hij ook gebruikt om afvalstoffen te lozen en... om te ademen. Door de kieuwachtige staartstructuur kan het dier tot 2,5 dag onder water blijven zonder naar zuurstof te hoeven happen.
‘Dat hij door zijn achterwerk ademt, trekt veel aandacht,’ zegt Marilyn Connell, leider van het Mary River-project, dat zich inzet voor het behoud van de soort in Queensland. In het broedseizoen speuren projectleden de oevers af om nesten te beschermen, zegt Connell, zodat de schildpad ‘gewoon kan blijven leven, paren en zich voortplanten’.
Een kapsel van algen
Fotograaf Chris Van Wyk verzette zich in 2006 tegen het plan van de regering van Queensland om een dam te bouwen in de Mary River, die schade zou toebrengen aan leefgebieden en ongerepte snorkelplekken. Om bewustwording te creëren, maakte de amateurfotograaf foto’s van de bedreigde dieren, waaronder E. macrurus.
Het onderstaande exemplaar heeft een wild kapsel van algen overgehouden aan zijn lange verblijf onder water. Foto’s van de ‘punkschildpad’ gingen viraal. Ze wakkerden ook de strijd aan tegen het damplan, dat de regering in 2009 uiteindelijk liet vallen. Dit laat mooi zien, zegt Van Wyk, dat ‘fotografie de wereld kan veranderen’.
