‘O’ zapft is!’ roept de burgemeester van München na het tappen van het eerste biertje. ‘Het is getapt’ (in Beiers dialect) is de inluiding waarna het feest losbarst. Vrouwen in dirndls en mannen in lederhosen zitten met duizenden naast elkaar aan lange tafels. De enorme tenten ruiken naar worst, zuurkool en natuurlijk naar het bier dat wordt geserveerd in pullen van een liter. Miljoenen feestgangers verzamelen zich jaarlijks in hartje München om miljoenen liters bier te drinken; samen zijn ze goed voor een omzet van één miljard euro. Het evenement is zo geïntegreerd in de samenleving dat het zelfs werd opgenomen in de wetgeving: op het Oktoberfest mag enkel bier worden gedronken dat is gebrouwen in München. Maar waar komt die bierhysterie vandaan?

‘Ik kom zelf uit München, dus je kunt wel zeggen dat ik een ervaringsdeskundige ben,’ zegt Kerstin Hämmerling, coördinator Duitse Taal en Cultuur bij het Duitsland Instituut Amsterdam. Het Oktoberfest wordt vaak gezien als representatief voor de gehele Duitse cultuur, maar het is in essentie een echt Beiers feest, vertelt ze. Het evenement ontstond in 1810 als een vijf dagen durend huwelijksfeest van de Duitse kroonprins Lodewijk en zijn verloofde Theresia van Saksen-Hildburghausen.

Van huwelijksfeest tot massaviering

Ruim 200 jaar later heeft de viering weinig meer te maken met het ontstaan van het feest: slechts de naam van de locatie, Theresienwiese (destijds vernoemd naar de bruid), herinnert nog aan de oorsprong. Inmiddels is het Oktoberfest een internationaal massafeest geworden en zijn het ook Japanners en Amerikanen die elk jaar de lederhosen aantrekken. Voor wie echt kennis wilt maken met de Beierse cultuur, zijn er waarschijnlijk betere opties, zegt Hämmerling. Desondanks heeft ze er zin in om voor het eerst sinds tien jaar weer een bezoek te brengen aan het grootse evenement.

‘Tijdens het Oktoberfest is de hele stad in de ban van de festiviteiten. In de trams en metro’s zitten bijvoorbeeld conducteurs die in Beiers dialect spreken. Het gaat zelfs zo ver dat publieke gebouwen gedeeltelijk ontruimd worden zodat de Bierleichen (‘bierlijken’) hun roes daar kunnen uitslapen. Het leuke aan dit feest is dat, ondanks het feit dat er heel veel bier wordt gedronken, ik nog nooit ruzies of geweld heb meegemaakt. De sfeer blijft altijd gemoedelijk.’

Oktoberfest internationaal

Misschien is het spektakel niet zo Duits als we altijd dachten, maar hoe dan ook is het Beierse bierfestival zeker de moeite waard om een keer bij te wonen. Het is vanwege de grote drukte wel verstandig een bezoek ruim van tevoren te plannen. Ga als het kan doordeweeks en wees ’s ochtends op tijd bij de tenten – wie niet zit, krijgt immers geen bier. Wie wordt afgeschrikt door de enorme aantallen mensen en de herfstkoude, kan overigens ook buiten Duitsland terecht.

Naast het jaarlijkse feest in München worden er nu overal ter wereld aftreksels van het Oktoberfest gevierd. Een aantal zonnige opties zijn bijvoorbeeld te vinden in Australië, Indië en Brazilië. Let wel: bij het klinken, roep je ook in deze landen gewoon ‘Prost!’.