Humanist, priester, schrijver en kritisch denker: Desiderius Erasmus droeg heel wat verschillende petten. Met zijn kritische denkwijze genoot hij veel aanzien in de snel veranderde wereld aan het eind van de Middeleeuwen. Wie was hij? Deze 6 feiten over Erasmus zullen je misschien nog verbazen.

1. Desiderius Erasmus was een bastaardkind

Zijn exacte geboortedatum is niet bekend, maar Desiderius Erasmus werd rond het jaar 1466 geboren in Rotterdam. Zijn vader was een katholieke priester uit Gouda, zijn moeder een huishoudster die niet met zijn vader was getrouwd. En dus werd Erasmus destijds beschouwd als een bastaardkind.

2. Erasmus is een bekende humanist

Erasmus is de geschiedenisboeken ingegaan als een van ’s werelds invloedrijkste humanisten. De geboren Rotterdammer leefde in een periode waarin veel veranderingen plaatsvonden, ten tijde van de overgang van de Middeleeuwen naar de Renaissance.

Het humanisme is een stroming waarbij de mens centraal staat, kritisch denken hoog in het vaandel staat en veel wordt teruggegrepen op denkwijzen uit de Klassieke Oudheid. Die periode vormde een belangrijke inspiratiebron voor Erasmus, die daarnaast ook theologie had gestudeerd. Ook liet hij zich zeer kritisch uit over de katholieke kerk.

3. In zijn boek Lof der Zotheid uit Erasmus kritiek op de kerk

Die kritische houding richting de kerk vind je terug in Lof der Zotheid, het bekendste boek van Erasmus. Kort daarvoor was de boekdrukkunst uitgevonden, waardoor het werk van Erasmus veel mensen wist te bereiken. In Lof der Zotheid drijft Erasmus de spot met de slechte eigenschappen van de mens.

Volgens Zotheid, de hoofdpersoon in het verhaal, maken we ons daar allemaal schuldig aan: de mens is ijdel, gierig, hebberig en neemt zichzelf veel te serieus. Dat gold ook zeker voor hooggeplaatste geestelijken in de kerk, zo luidde zijn oordeel.

4. Erasmus vertaalde het Nieuwe Testament

Erasmus was niet te spreken over de gangbare Latijnse vertaling van de Bijbel. En dus kroop hij zelf in de pen om het Nieuwe Testament opnieuw te vertalen. Hij leverde een nieuwe Latijnse versie op van de Griekse teksten, die later ook in het Duits en Nederlands werden uitgegeven. Erasmus vond het belangrijk dat de Bijbel toegankelijk was voor een groot publiek.

5. Erasmus had een talenknobbel

De Bijbel vertalen van het Grieks naar het Latijn was een logische stap voor Erasmus: hij beheerste beide talen tot in de puntjes. Zijn beroemdste werk Lof der Zotheid schreef hij ook in het Latijn. Zijn taalvaardigheid zorgde er bovendien voor dat Erasmus gemakkelijk kon corresponderen met andere grote denkers uit zijn tijd.

6. Erasmus bleef de kerk trouw, ondanks zijn kritiek

In de tijd van Erasmus klonk er uit verschillende hoeken veel kritiek op de katholieke kerk. Zo speelde zijn tijdgenoot Maarten Luther bijvoorbeeld een grote rol bij de Reformatie: de splitsing in de kerk waaruit het protestantisme voortvloeide.

Erasmus zou echter zijn leven lang katholiek blijven. Hoewel hij veel kritiek had op de kerk, was hij geen voorstander van een splitsing en pleitte hij ervoor om problemen intern op te lossen.

Nog niet uitgelezen? Schrijf je ook in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.