De uitbarsting van de Vesuvius in 79 n.C. was een van de verwoestendste natuurrampen in de geschiedenis van het Romeinse Rijk. Zo raakte de naastgelegen stad Pompeï bedekt onder een dikke laag as. Toen archeologen Pompeï in de achttiende eeuw herontdekten, werd een schat aan Romeinse geschiedenis blootgelegd. Dat leidde tot massa’s toeristen. Zo veel zelfs, dat in november 2024 een bezoekerslimiet van 20.000 per dag werd ingesteld.
Herculaneum, een kleinere kuststad dichter bij de vulkaan, onderging hetzelfde natuurgeweld en werd ongeveer 100 jaar na Pompeï gevonden. Opmerkelijk genoeg is Herculaneum beter bewaard gebleven, maar wel een stuk minder drukbezocht. Hoe kan dat?
Pompeï versus Herculaneum
Het antwoord vinden we in de verschillende omstandigheden in Pompeï en Herculaneum. Pompeï werd zwaar getroffen door een vernietigende puinregen, waardoor daken instortten en gebouwen zwaar beschadigd raakten. Veel inwoners konden niet op tijd ontsnappen en werden bedolven onder as en puin, al waren er ook overlevenden. Na de eerste explosies werd Pompeï gehuld in een dikke laag as.
In Herculaneum bleef een puinregen uit. De stad werd in korte tijd bedekt onder een 25 meter dikke laag as en gesmolten gesteente. Onder deze asdeken bleven veel gebouwen en organische materialen goed bewaard. Er werden hout, textiel en zelfs voedselresten teruggevonden.
Leestip: De 7 merkwaardigste vondsten in vulkaanstad Pompeï
Na de uitbarsting raakte Herculaneum in de vergetelheid. De enige aanwijzingen dat de stad ooit had bestaan, kwamen uit geschriften van auteurs uit de Oudheid, zonder duidelijke aanwijzingen over de exacte locatie. De eerste overblijfselen werden gevonden aan het begin van de achttiende eeuw, tijdens de constructie van een waterput.
Een oord voor rijke Romeinen
Daaropvolgende opgravingen onthulden een welvarendere stad dan Pompeï. Herculaneum werd vermoedelijk in de zesde eeuw v.C. gesticht, en was een populaire vakantiebestemming voor rijke Romeinen. Dat blijkt ook uit de gevonden overblijfselen in de kuststad.
Leestip: Een dag uit het leven van een rijke Romein
Badhuizen en villa’s waren er rijkelijk versierd met fresco’s en mozaïeken, te zien op de afbeelding onderaan. Zo zijn er beelden van zeegoden als Triton en Neptunus gevonden. In sommige van de mozaïeken zijn zelfs nog gouden details te vinden.
De grootste villa, bekend als Villa dei Papiri, was mogelijk in bezit van Calpurnius Piso Caesoninus, de schoonvader van Julius Caesar. Tijdens opgravingen werden hier bijna 1800 papyrusrollen gevonden. Jarenlang bleef de inhoud een raadsel. Tot maart 2023, toen een deel van de teksten werd ontcijferd met behulp van kunstmatige intelligentie.
Een bezoek aan Herculaneum
Net als Pompeï werd Herculaneum in 1997 op de werelderfgoedlijst van Unesco geplaatst. De ruïnes liggen op ongeveer 12 kilometer van Napels en zijn gemakkelijk te bereiken met de auto of het openbaar vervoer. Herculaneum is vaak minder druk bezocht dan Pompeï, wat het mogelijk maakt om de antieke stad in alle rust te verkennen.
Meer lezen? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang wekelijks de favoriete verhalen van de redactie in je mail.
