5 bijzondere Belgische uitvindingen die we nog altijd gebruiken

België staat bekend om frieten, chocola en speciaalbier. Maar er zijn de afgelopen eeuwen nog veel meer belangrijke ontdekkingen en uitvindingen gedaan in België. Veel daarvan zijn wereldwijd bekend geraakt en worden vandaag de dag nog steeds gebruikt. We bespreken er vijf.

In 1860 ontwikkelt Etienne Lenoir (1822-1900) de eerste variant van de bougie. Een bougie is het onderdeel van de verbrandingsmotor dat met een elektrische vonk het mengsel van lucht en brandstof laat ontsteken. Lenoir bouwt voor zijn uitvinding verder op de vonkinductor van Heinrich Ruhmkorff en de eerste (waterstof)verbrandingsmotor van Isaac de Rivaz.

Leestip: 6 bijzondere ontdekkingen van ruimtetelescoop Hubble

Lenoir ontwikkelt ook als eerste een verbrandingsmotor op basis van gas en lucht, en laat deze ontsteken door zijn bougie. Zo worden zijn automobiel, de Hippomobile genoemd, en verschillende boten op de Seine via zijn gasverbrandingsmotor en bougie voortbewogen. Lenoir vraagt voor beide uitvindingen octrooien aan, maar latere patenten en verbeteringen komen in handen van uitvinders als Nikola Tesla en Gottlieb Daimler.

Ook de elektrische deurbel komt van Belgische bodem. In 1850 wordt deze door Polydoor Lippens (1810-1889) uitgevonden. Na zijn studies in België, Frankrijk en Engeland gaat Lippens in 1850 aan de slag bij de Belgische spoorwegen. Hier ontwikkelt hij onder andere een wijzertelegraaf, waardoor berichten nog sneller kunnen worden gestuurd.

Ook creëert hij nieuwe bel voor de telegrafisten, die werkt met behulp van een trilschel. Dit principe wordt tegenwoordig nog steeds bij deurbellen gebruikt. Als de deurbel wordt ingedrukt, laat een elektromagneet een klepel tegen een metalen schel slaan, totdat de deurbel wordt losgelaten.

De Belgische uitvinder en horlogemaker Jean-Joseph Merlin (1735-1803) is tegenwoordig vooral bekend om zijn zilveren zwaan, een bijzonder mechanisme dat uit een uurwerk en een muziekdoos bestaat. Maar Merlin ontwikkelt in 1760 ook de eerste versie van een inline-rolschaats. Dit is een vroege variant van de moderne rolschaats, waarbij de wielen allemaal in een lijn achter elkaar zijn bevestigd.

Uiteindelijk werken de Amerikaan James Plimpton en de Fransman Charles-Louis Petitbled verder op het ontwerp van Merlin, en vragen zij in 1819 en 1863 de patenten op hun aangepaste rolschaatsen aan. Zijn ontwerp legde de basis voor een ware rolschaatsgekte in de negentiende eeuw.

Ook de techniek achter deze baanbrekende uitvinding is deels door een Belg ontworpen. De Vlaming Robert Cailliau (1947) was samen met zijn Britse collega Tim Berners-Lee een van de grondleggers van het wereldwijde web (www). Cailliau, opgeleid als werktuigbouwkundige en elektrotechnisch ingenieur, trad in 1974 in dienst bij CERN, het Europese onderzoeksinstituut dat zich onder meer bezighoudt met kernfysica en de bekende Large Hadron Collider-deeltjesversneller bij Genève beheert.

Leestip: Thomas Edison heeft de gloeilamp niet uitgevonden – maar deze dingen wel

Cailliau en Berners-Lee krijgen in 1989 de opdracht om een manier te ontwikkelen om gemakkelijk informatie op te vragen, te wijzigen en te delen. Dit moet van CERN zowel intern als extern gebruikt kunnen worden, zodat mensen de voortgang van CERN kunnen volgen. Zo worden de eerste internetbrowser, webserver én webpagina door Berners-Lee en Cailliau ontwikkeld.

Ook de manier waarop we de wereld waarnemen komt van Vlaamse bodem. Zo ontwikkelt kosmoloog, graveur en cartograaf Gerard Mercator (1512-1594) in 1569 de naar hem vernoemde mercatorprojectie. Dit is een bepaald type landkaart, waarop alle hoeken en kompasrichtingen correct zijn weergegeven.

Leestip: Deze 5 Romeinse uitvindingen gebruiken we tegenwoordig nog steeds

Omdat de aarde een bol is, toont alleen een wereldbol de correcte afstanden, vormen, hoeken en oppervlakten van onze wereld. Het is immers niet mogelijk om de ronde aarde op een platte landkaart af te beelden, zonder dat er vervormingen optreden.

Mercator wil een kaart maken die geschikt was voor de zeevaart, waardoor alle kompasrichtingen correct weergegeven moeten worden. Dit kan alleen via een zogenaamde hoekgetrouwe projectie. Maar dit creëert het nadeel van de Mercatorprojectie: op hogere breedtes worden gebieden uitgerekt, waardoor bijvoorbeeld Groenland veel groter lijkt dan het in werkelijkheid is.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!