Ruim vijfduizend honden zaten opgesloten in krappe, kale kooitjes die waren bedekt met uitwerpselen en schimmel. Een puppy van drie weken oud zat vast in de afvalbak onder zijn kooi en had opgedroogde uitwerpselen in zijn vacht. Door gevechten tussen de onderzoeksdieren waren enkele honden gestorven; bij één ervan waren de ingewanden verwijderd.
Deze en tientallen andere schendingen van de dierenbeschermingswetten zijn gemeld in recente openbare inspectierapporten van het Amerikaanse ministerie van Landbouw (USDA), het departement dat in de VS verantwoordelijk is voor de naleving van de dierenbeschermingswetgeving, de Animal Welfare Act. Toch greep het ministerie maandenlang niet in. In een fokcentrum in Cumberland, Virginia, werden geen honden in beslag genomen, noch werd de licentie van het centrum ingetrokken. Het moederbedrijf van het fokcentrum, Envigo, is een onderneming met twintig vestigingen in heel Noord-Amerika en Europa, waar proefdieren voor de farmaceutische industrie en biomedisch onderzoek worden gefokt.
Nadat de USDA door National Geographic was gevraagd om commentaar te geven op eerdere en aanhoudende schendingen van de regels door het fokcentrum, namen medewerkers van de USDA en het openbaar ministerie op 18 en 19 mei tenminste 145 honden uit Envigo’s fokcentrum in Cumberland, Virginia, in beslag, waarbij ze werden bijgestaan door de Humane Society of the United States. Het ministerie en het OM wilden geen commentaar geven op de zaak. Gezien de ernst van de wetsovertredingen en het grote aantal ervan zijn dierenbeschermers geschokt en verbluft over het feit dat er niet eerder is ingegrepen.
‘Het is verbijsterend’ dat het ministerie Envigo herhaaldelijk heeft gewaarschuwd zonder ‘deze dieren meteen te helpen,’ zegt Daphna Nachminovitch, vicepresidente voor onderzoek naar dierenmishandeling van de organisatie People for the Ethical Treatment of Animals, die vorig jaar een eigen undercover-onderzoek naar Envigo heeft uitgevoerd.
Maar het zijn niet alleen dierenwelzijnsactivisten die aan de alarmbel hebben getrokken; de woede over de schendingen is bij zowel Democraten als Republikeinen groot. Begin april ondertekende de Republikeinse gouverneur van Virginia, Glenn Youngkin, vijf zogenaamde ‘beagle-wetten’ om dieren die voor wetenschappelijk onderzoek worden gefokt voortaan beter te beschermen en om te voorkomen dat bedrijven handelaren die ernstige overtredingen begaan, in de sector werkzaam blijven.
En in een open brief riepen de Democratische senatoren Mark Warner en Tim Kaine het ministerie van Landbouw op om Envigo met ‘proactief handhavingsbeleid’ te vervolgen. ‘In het licht van aanhoudende en grove schendingen’ van de Animal Welfare Act drongen de senatoren er bij het departement op aan ‘de foklicentie van Envigo in zijn vestiging in Cumberland onmiddellijk in te trekken en formeel-juridische stappen in gang te zetten.’
Envigo fokt niet alleen beagles maar ook apen, konijnen en andere knaagdieren voor het wetenschappelijk testen van gifstoffen en voor ander medisch onderzoek. Het centrum in Virginia staat ingeschreven bij de Association for Assessment and Accreditation of Laboratory Animal Care International, de AAALAC, een accreditatie-organisatie die dit soort centra elke drie jaar inspecteert.
Ondernemingen die geld verdienen aan bepaalde diersoorten, moeten krachtens de Animal Welfare Act ingeschreven staan en staan onder toezicht van het ministerie van Landbouw. Tijdens vier inspecties door het ministerie, vanaf juli 2021, waarvan de laatste in maart 2022 plaatsvond, constateerden USDA-medewerkers in de vestiging in Cumberland ruim zeventig overtredingen. Ze ontdekten dat dertien beagle-moeders die in totaal 78 puppy’s van zes weken oud zoogden, al 42 uur zonder voer zaten. Volgens het rapport van de inspectie gaven medewerkers van Envigo de moederhonden minder voer om de melkproductie van de dieren af te bouwen en de puppy’s op die manier te ‘spenen’. Volgens Nachminovitch is het ‘ongekend’ dat er zoveel schendingen van de regelgeving worden geconstateerd. En gezien de ernst van de overtredingen is de zaak ‘huiveringwekkend,’ zegt zij.
De in beslag genomen beagles zullen ‘in opvangcentra van partnerorganisaties worden geplaatst en voor adoptie beschikbaar komen nadat ze zijn verzorgd,’ aldus de Humane Society.
In een verklaring tegenover National Geographic die vóór de inbeslagname van de honden werd uitgegeven, zei Envigo-woordvoerder Mark Hubbard dat er in de afgelopen maanden verbeteringen in het centrum zijn doorgevoerd. Zo zou het aantal honden zijn teruggebracht, een tweede dierenarts in dienst zijn genomen, ruim 2700 fysieke onderzoeken naar de dieren zijn verricht en de lonen van het personeel zijn verhoogd. ‘We zijn ons bewust van het feit dat de USDA opnieuw een inspectierapport heeft opgesteld waarin eerdere bevindingen zijn herhaald, maar op al deze bevindingen is sindsdien gereageerd met een alomvattend verbeteringsplan dat inmiddels wordt uitgevoerd,’ schreef Hubbard.
Volgens hem heeft de USDA erkend dat Envigo verbeteringen heeft doorgevoerd en heeft de AAALAC aangegeven dat de vestiging zijn accreditatie moet behouden. Hubbard wilde niet meteen reageren op de inbeslagnames.
Maar het patroon van schendingen bij Envigo is al tientallen jaren bekend. Uit gegevens van de USDA blijkt dat Huntingdon Life Sciences, het bedrijf dat later met Harlan Labs fuseerde tot Envigo, al aan het einde van de jaren negentig werd berispt wegens overtredingen van de regelgeving. In een rapport uit 1997 over een vestiging van Huntingdon Life Sciences in New Jersey wordt gesproken over ‘ernstig lijden’, onder andere bij een hond met een gebroken poot die niet werd verzorgd, een hond die met medicijnen was behandeld en moest worden afgemaakt maar die nog altijd leefde en apen die krijsten en braakten zonder dat ze door een dierenarts werden onderzocht.
Envigo’s geschiedenis op dit punt is ‘een regelrechte en ongekende ramp,’ zegt Eric Kleiman, onderzoekers van het Animal Welfare Institute, een ngo in Washington DC.
Gebrekkige handhaving
National Geographic heeft vastgesteld dat er in de laatste jaren bij het ministerie van Landbouw een patroon van gebrekkige handhaving is te herkennen. Zo is het aantal berispingen en andere ingrepen van het ministerie met betrekking tot geaccrediteerde fokcentra tussen 2015 en 2020 met negentig procent gedaald. Eind vorig jaar deden zich twee ophefmakende zaken voor waarbij licenties werden ingetrokken.
In oktober 2021 trok het departement de licentie van de Moulton Chinchilla Ranch in Minnesota in, nadat er vanaf 2013 meer dan honderd overtredingen waren geconstateerd; inspecteurs hadden smerige kooien, tot ontbinding overgaande karkassen en opgehoopte uitwerpselen aangetroffen. Minder dan een maand later trok de USDA de licentie van hondenfokker Daniel Gingerich uit Iowa in, nadat er tijdens meerdere inspecties in een halfjaar tijd talloze overtredingen waren gerapporteerd. De honden in dit centrum hadden een extreem matte vacht en last van huidaandoeningen; veel van de dieren hijgden zwaar door de zomerse hitte terwijl hun drinkbakken leeg waren. Tenminste drie honden werden dood aangetroffen.
Maar in de Envigo-vestiging in Cumberland overleden er tussen 1 januari en 20 juli 2021 maar liefst driehonderd puppy’s, en dat terwijl het centrum ‘geen aanvullende stappen heeft ondernomen om de doodoorzaak van deze dieren vast te stellen,’ volgens het rapport van het ministerie. Toch kwam het departement maandenlang niet in actie.
Eén dierenarts per 5000 honden
Het verzuim om te onderzoeken waaraan de dieren zijn overleden, is een schending van de Animal Welfare Act. Ten tijde van de USDA-inspecties in juli en oktober 2021 had Envigo slechts één dierenarts in dienst, die verantwoordelijk was voor vijfduizend honden. De talloze berispingen op het gebied van veterinaire zorg die de USDA aan Envigo uitreikte, zijn een bewijs dat ‘één dierenarts niet genoeg is,’ zegt Kleiman.
Het inspectiebeleid van het ministerie houdt onder andere in dat een instelling twee weken na een ‘directe overtreding’ opnieuw bezocht moet worden. Een ‘directe overtreding’ wil zeggen dat er een ‘ernstige of negatieve aantasting van de gezondheid en het welzijn van het dier’ is geconstateerd. In het rapport van juli 2020 meldden inspecteurs zeven van dit soort directe overtredingen, onder andere voor het onthouden van voer, te krappe leefruimten en ontoereikende veterinaire zorg voor oorinfecties en etterende wonden. Maar de inspecteurs kwamen twee weken later niet terug, zoals is vereist, maar bezochten de vestiging in Cumberland pas drie maanden later. In november 2021 en maart 2022 constateerden inspecteurs nog meer directe overtredingen, maar opnieuw keerden ze twee weken later niet terug.
De Animal Welfare Act schrijft ook voor dat de USDA het openbaar ministerie moet inschakelen als er op het departement het vermoeden bestaat dat een centrum ‘de gezondheid van enig dier ernstig in gevaar brengt.’ Het OM kan dan beslissen of er een federale rechtszaak tegen het centrum moet worden aangespannen.
‘Aanhoudende, onbehandelde pijn’
Uit recent onderzoek naar een ander centrum dat staat ingeschreven bij de AAALAC, blijkt dat de problemen bij Envigo niet op zichzelf staan.
Inotiv, een snel groeiende multinational voor de ontwikkeling van farmaceutische producten die dieren voor wetenschappelijk onderzoek fokt en verkoopt en zelf ook toxicologisch en ander onderzoek op deze dieren uitvoert, behaalde vorig jaar een omzet van 89,6 miljoen dollar en nam het bedrijf Envigo over. Inotiv is eigenaar van 62.000 dieren, waaronder apen, konijnen en katten, en ook van duizenden beagles.
Tijdens een zeven maanden durend undercover-onderzoek naar een laboratorium van Inotiv in Mount Vernon, Indiana, dat op 21 april werd gepubliceerd, ontdekte de Humane Society of the United States dat honden, apen, varkens, muizen en ratten bij toxicologisch onderzoek aan ‘aanhoudende en onbehandelde pijn’ werden blootgesteld voordat ze werden gedood.
Bij toxicologische tests wordt beoordeeld hoe dieren reageren op medicijnen. Via injecties of voedingssondes worden er telkens hogere doses van de geteste middelen toegediend, totdat de dieren de negatieve effecten ervan merken.
In een verklaring zei Inotiv-woordvoerster Kate Snedeker dat het bedrijf ‘is onderworpen aan de van toepassing zijnde regelgeving van de federale overheid, van de staat en van de lokale overheid’ en daarnaast aan de interne richtlijnen voor dierenwelzijn en aan het toezicht door de USDA en de AAALAC.
‘Het spijt me echt, dame. Misschien zal dit je laatste dosis zijn. Dat hoop ik eigenlijk wel, want zo langzamerhand is het gewoon marteling.’
‘Het onderzoek dat wij verrichten, wordt in de hele wereld door toezichthoudende overheidsdiensten vereist voordat nieuwe, levensreddende medicijnen op de markt mogen worden gebracht,’ schreef zij. ‘Al meer dan twintig jaar neemt Inotiv op directe en indirecte wijze deel aan de ontwikkeling van alternatieve methoden voor biomedisch onderzoek.’ Snedeker kon niet meteen reageren op de inbeslagnames van de honden uit de Envigo-vestiging in Cumberland.
Volgens de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA), die medicijnen voor menselijk gebruik goedkeurt, voeren bedrijven dierproeven uit ‘om te ontdekken hoe geneesmiddelen werken en of ze naar alle waarschijnlijkheid veilig en werkzaam zijn voor menselijk gebruik.’ Maar de dienst zegt geen dierproeven voor te schrijven.
Niettemin voeren medicijnenfabrikanten geregeld dierproeven uit, volgens Kitty Block, voorzitster van de Humane Society, omdat het nu eenmaal ‘de status quo’ is. ‘Er gaat veel geld om in het fokken en vervolgens gebruiken van deze dieren.’ Ze beschouwt de afhankelijkheid van dierproeven als een vorm van ‘onverschilligheid’ en vindt dat de FDA de ontwikkeling van innovatieve en humane testmethoden zou moeten bevorderen, zoals het gebruik van orgaanchips, 3D-prints van menselijk weefsel en computermodellen.
Volgens FDA-voorlichtster Veronika Pfaeffle heeft haar dienst tot doel ‘om de afhankelijkheid van onderzoek op basis van dierproeven te verminderen’ en al belangrijke stappen heeft genomen om zulke tests ‘te vervangen, te verminderen en te verfijnen.’ Er zijn werkgroepen opgezet om nieuwe technologieën te bevorderen, maar er zijn ‘nog steeds veel terreinen waarop dieronderzoek wetenschappelijk noodzakelijk is,’ aldus Pfaeffle.
Zo kunnen alternatieve benaderingen ‘niet altijd eventuele bijwerken voorspellen’ die in het menselijk lichaam kunnen optreden. Volgens haar zijn dierproeven van cruciaal belang geweest voor de ontwikkeling van medicijnen tegen polio, voor de uitroeiing van de pokken en voor vaccins tegen COVID-19. Als er dierproeven voor wetenschappelijk onderzoek zijn vereist, dan moeten de betrokken dieren ‘goed worden verzorgd, volgens strikte en humane richtlijnen,’ aldus Pfaeffle.
‘Louche business’
Maar de FDA is niet verantwoordelijk voor het toezicht op de humane behandeling van dieren; dat valt onder de jurisdictie van de USDA en de AAALAC. Als een dier bijvoorbeeld ernstig ongemak ervaart, is een centrum volgens richtlijnen van de USDA verplicht om ‘ervoor te zorgen dat pijn en ongemak bij dieren tot een minimum beperkt blijven’ en er een protocol aanwezig is om het dier te laten inslapen.
In de Inotiv-vestiging in Indiana zag een onderzoeker van de Humane Society hoe medewerkers doses medicijnen aan dieren toedienden die beefden, braakten en moeite hadden met ademhalen. Volgens het rapport bleef een laborant in opdracht van een dierenarts doses toedienen aan een aap die duidelijk leed, waarbij hij opmerkte: ‘Het spijt me echt, dame. Misschien zal dit je laatste dosis zijn. Dat hoop ik eigenlijk wel, want zo langzamerhand is het gewoon marteling.’
Met meer dan 1300 dieren was er in het Inotiv-laboratorium in Indiana tussen augustus 2021 en maart 2022 slechts één vaste dierenarts werkzaam, aldus het onderzoek van de Humane Society. Volgens de organisatie hadden de minder dan vijftig medewerkers zoveel werk te doen dat de dagelijkse zorg voor de dieren, waaronder het knippen van teennagels, erbij inschoot. De onderzoeker rapporteerde dat apen zonder toezicht op stoelen vastgebonden bleven en dat twee van de dieren zich per ongeluk ophingen.
Dierenwelzijnsexperts zijn niet alleen geschokt door de weigering van de USDA om eerder in te grijpen, maar ook door het gebrekkige toezicht van de AAALAC. Volgens het Animal Welfare Institute inspecteert de AAALAC de aangesloten centra slechts éénmaal in de drie jaar en heeft het accreditatie-orgaan van de sector in talloze eerdere gevallen problemen rond dierenwelzijn, waarbij richtlijnen van de USDA werden overschreden, als onbeduidend afgedaan. Ook wordt de rapportage van de AAALAC niet openbaar gemaakt.
Ook de accreditatie-richtlijnen van de AAALAC zelf ‘zijn allesbehalve adequaat’ om het welzijn van de dieren te waarborgen, zegt Block. Volgens haar is er sprake van ‘de spreekwoordelijke slager die zijn eigen vlees keurt.’
Kathryn Bayne, internationaal directrice van de AAALAC, verdedigde de organisatie in een e-mail: volgens haar ‘neemt AAALAC International informatie over tekortschietende zorg voor onderzoeksdieren in instituten die aan een accreditatie-programma deelnemen, zeer serieus. Er zijn onderzoeken geopend.’
Bij de meest recente inspectie van het laboratorium van Inotiv door het ministerie van Landbouw, in augustus 2021, werden geen overtredingen gemeld, ondanks het feit dat bij het onderzoek van de Humane Society in dezelfde periode talloze schendingen werden geconstateerd. Volgens Kleiman zouden de vele en ernstige overtredingen die in het centrum van Envigo zijn waargenomen en het vermeende verzuim om de juiste euthanasie-procedures te volgen het ministerie moeten wakker schudden en ertoe moeten leiden dat het toezicht en de handhaving met betrekking tot dierenfokkerijen en onderzoeklaboratoria worden aangescherpt. ‘Onderzoeksinstellingen zullen zichzelf niet op de vingers tikken.’
Kleiman vindt dat de USDA een glashelder signaal zou moeten afgeven, namelijk dat ‘hoe groot, machtig of rijk’ deze bedrijven ook zijn, ze niet weg zullen komen met dierenmishandeling. ‘Dit is een louche bedrijfstak, zegt Block. ‘Je ziet overal wreedheid, van begin tot eind.’
De National Geographic Society ondersteunt Wildlife Watch, ons onderzoeksjournalistieke project waarin we aandacht besteden aan wildcriminaliteit en de uitbuiting van wilde flora en fauna. Lees hier meer artikelen van Wildlife Watch en, stuur tips, commentaren en verhaalideeën naar NGP.WildlifeWatch@natgeo.com. Ontdek meer over de non-profitmissie van de National Geographic Society op natgeo.com/impact.
Dit artikel is oorspronkelijk op 19 mei om zes uur ’s ochtends en een halfuur later geactualiseerd met het nieuws over inbeslagnames door het Amerikaanse ministerie van Landbouw van honden uit de vestiging van Envigo.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
