Er is misschien toch nog hoop voor de koraalriffen van de wereld.
Ondanks de voortdurende dreigingen waaraan koraalriffen in de hele wereld zijn blootgesteld en die al grote schade hebben aangericht, slagen sommige riffen erin om te overleven. In een onderzoek dat afgelopen maandag werd gepubliceerd, worden 38 ‘oases’ van koraalriffen geïdentificeerd, die zijn ontsnapt aan de negatieve milieu-invloeden of zich weerbaar tegenover deze dreigingen hebben getoond.
Het verhaal van de underdog
De toekomst ziet er voor veel koraalriffen niet best uit. Plasticvervuiling en overbevissing bedreigen deze mariene ecosystemen die van cruciaal belang zijn voor het zeeleven. En terwijl de temperatuur van de oceaan langzaam stijgt als gevolg van de opwarming van de aarde, worden koraalriffen getroffen door grootschalige verblekingen, waarbij koralen de algen kwijtraken die ze gebruiken voor hun energiehuishouding. Het warmere zeewater betekent ook dat koraal verslindende zeesterren langer kunnen leven, meer eieren produceren en meer schade aanrichten.
Het Great Barrier Reef van Australië, met een lengte van ruim 2250 kilometer en meer dan 2900 afzonderlijke riffen het grootste koraalrif ter wereld, is sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw de helft van zijn koraalpoliepen kwijtgeraakt door verbleking en een plaag van zeesterren. Vorig jaar werd in een studie voorspeld dat alle koraalriffen die in de Werelderfgoedlijst zijn opgenomen, binnen dertig jaar zullen zijn verdwenen en dat er tegen het einde van deze eeuw helemaal geen koraalriffen meer zullen zijn – tenzij we de huidige CO2-uitstoot omlaag zullen brengen. Dat er na al deze negatieve berichten toch nog 38 goed gedijende koraalriffen zijn gevonden, is volgens wetenschappers zeer bemoedigend.
“Overal ter wereld gaan koraalriffen snel achteruit, maar de ernst van die achteruitgang is niet overal hetzelfde,” verklaarde James Guest, de zeebioloog van de Britse Newcastle University die het nieuwe onderzoek leidde, in een persbericht. “We hebben koraalriffen geïdentificeerd die het beter doen dan hun buren.”
De reden waarom dit soort oases goed gedijen, lopen uiteen, aldus het team in zijn wetenschappelijke publicatie, die in het Journal of Applied Ecology verscheen. Sommige riffen hadden gewoon geluk dat ze nooit door zware stormen of zwermen van hongerige zeesterren zijn getroffen. Andere bleken bijzonder weerbaar te zijn en goed tegen de negatieve invloeden te kunnen. Maar het meest opmerkelijk waren de riffen die zich herstelden nadat ze bijna geheel waren weggevaagd, zoals de riffen rond Moorea in Frans-Polynesië.
In 2005 werden de riffen rond het eilandje Moorea aangevallen door zwermen doornenkronen, zeesterren die zich tegoed doen aan koraalpoliepen. In 2010 waren er vrijwel geen poliepen meer op het rif aanwezig, maar in acht jaar tijd herstelde het rif zich. Inmiddels is tachtig procent van de zeebodem weer bevolkt met koraalpoliepen.
Peter Edmunds van de California State University in Northridge, die de koraalriffen rond Moorea bestudeert, was “totaal verbluft” door het herstel van het rif. “Het is een opmerkelijk voorbeeld van een oase,” verklaarde Edmunds, een van de medeauteurs van de studie, in het persbericht.
Langdurig behoud
De identificatie van deze oases betekent allerminst dat koraalriffen in het algemeen niet worden bedreigd, benadrukken de auteurs. Hoewel riffen overal ter wereld nog steeds aan gevaren worden blootgesteld, zijn deze 38 oases volgens Edmunds “kiemen van hoop”, die laten zien dat de negatieve invloeden overwonnen kunnen worden.
De methode die de onderzoekers gebruikten om de oases te identificeren, doet denken aan een benadering uit de gezondheidszorg. Door te zoeken naar clusters van koraalpoliepen die het beter doen dan hun buren, kunnen onderzoekers in de toekomst bepalen waarom deze poliepen betere overlevingskansen hebben en die kennis vervolgens toepassen op het behoud van de koralen.
“Dit sprankje hoop betekent niet dat we achterover kunnen gaan leunen wat betreft de ernst van de crisis waarmee de meeste koraalriffen in de wereld te kampen hebben,” zegt Guest. “Een soortgelijke methode in de ecologie kan ons helpen gebieden te identificeren die met voorrang beschermd moeten worden.”
