Wie door de okerkleurige kloven en langs de turquoise kustlijn van West-Australië wandelt, kan zomaar een andere opvallende kleur tegenkomen: roze. De zoutmeren in deze regio maken al duizenden jaren deel uit van het landschap en trekken tegenwoordig toeristen uit alle hoeken van de wereld.
Maar twee van de bekendste roze meren verliezen de afgelopen twintig jaar langzaam hun karakteristieke kleur. Klimaatverandering en de winning van natuurlijke hulpbronnen spelen daarin waarschijnlijk een grote rol. Is die roze gloed nog te redden?
Leven in de roze meren
Ooit stroomden talloze rivieren kriskras door het Australische landschap. Maar zo’n vijftien miljoen jaar geleden droogden ze op en begonnen de overblijfselen zich te verzamelen in enorme meren. Die meren krompen langzaam, tot er alleen nog geïsoleerde plassen overbleven. Deze plassen veranderden uiteindelijk in zoutmeren.
Leestip: 5 bestemmingen in Australië met een sinister randje
‘Zoutmeren zijn moeilijk te begrijpen voor mensen,’ zegt dr. Angus Lawrie, natuurbeschermer aan Curtin University in Perth (Australië). Deze meren kunnen namelijk jarenlang kurkdroog liggen, om vervolgens na een zware regenval weer tot leven te komen. ‘Daardoor vergeten we soms hoe groot hun rol in de biodiversiteit van Australië is.’
De meren vormen een belangrijke voedselbron voor verschillende soorten trekvogels, en het wemelt er van de ondergewaardeerde waterdiertjes. Wetenschappers bestuderen het felroze water zelfs om beter te begrijpen of leven op Mars mogelijk is. ‘Ze brengen enkele van de sterkste organismen op aarde voort,’ zegt Lawrie. ‘Maar hoe sterk ze ook zijn, ze blijven kwetsbaar.’
Waar komt die kleur vandaan?
De felroze kleur die in het westen van het land voorkomt, ontstaat door twee micro-organismen: Dunaliella salina, een algensoort, en Salinibacter ruber, een bacterie die vooral in zoutwater leeft. Bij blootstelling aan de zon maken deze organismen een rood-rozige pigmentstof aan: bètacaroteen.
Leestip: Waaraan dankt Lake Hillier in Australië zijn roze kleur?
Dit pigment beschermt de organismen niet alleen tegen de felle zon, maar helpt ook bij het opwekken van energie via het proces carotenoïde-biosynthese. Daardoor hebben ze een veel grotere overlevingskans dan de groene organismen in het meer.
Deze taaie organismen gedijen dus juist in de felle zon en het zoute water, omstandigheden die voor andere soorten moeilijk zijn om te overleven. Maar zodra deze omstandigheden veranderen, verdwijnen deze micro-organismen – en met hen ook het roze pigment.
Hoe Pink Lake zijn kleur verloor
Zo verloor ook Pink Lake, misschien wel het bekendste meer van Australië, haar karakteristieke roze kleur. Sinds de negentiende eeuw heeft grootschalige zoutwinning het zoutgehalte zo ver doen dalen dat groene micro-organismen de overhand kregen. Het roze pigment is daardoor bijna verdwenen, waardoor Pink Lake nu een blauw-grijze gloed heeft.
Ook de roze kleur van Lake Hillier, een meer aan de kust van Esperance, is sinds 2025 steeds meer aan het vervagen. Dit keer niet door zoutwinning, maar door een hevige regenbui die de zoutconcentratie sterk verlaagde. Groene algen hebben het water inmiddels bijna volledig overgenomen. Volgens wetenschappers was de regenbui een direct gevolg van door de mens veroorzaakte klimaatverandering.
Hoop voor de toekomst
Toch is er hoop. Milieuwetenschapper Tilo Massenbauer uit Esperance gelooft niet dat Lake Hillier zijn kleur voorgoed heeft verloren. Als het zoutgehalte door natuurlijke processen weer stijgt, keert de roze gloed terug.
Leestip: Waarom huntsmanspinnen in Australië een geliefde huisgenoot zijn
Bij Pink Lake is de situatie lastiger. Herstel is mogelijk, maar zonder hulp kan dat wel duizend jaar duren. Massenbauer heeft daarom een plan om het proces flink te versnellen. Het meer ligt aan het einde van een keten zoutmeren, waarvan het aangrenzende Lake Warden een overschot van zo’n half miljoen ton zout bevat.
Door dat zout naar Pink Lake te pompen, zou de roze kleur kunnen terugkeren. Massenbauer werkt mee aan een haalbaarheidsstudie van de gemeente Esperance om te onderzoeken of het plan uitvoerbaar is. Als alles meezit, verwacht hij dat het meer binnen tien jaar weer net zo roze is als vroeger.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
