Sinds de jaren tachtig zagen wetenschappers het Arctisch zee-ijs in het noordpoolgebied jaar na jaar smelten. Vooral in september, wanneer het ijs op de Noordpool een jaarlijks minimum bereikt, verdween het ijs in hoog tempo. Maar rond 2005 gebeurde er iets onverwachts: de trend vlakte af en de smelt leek te stoppen. Is dat goed nieuws in de strijd tegen klimaatverandering?
Een stagnerende trend
De afgelopen twintig jaar zijn er geen duidelijke uitschieters geweest in de smelt van zee-ijs. Dat lijkt hoopgevend, maar onderzoekers waken voor onjuiste conclusies: deze trend is misleidend.
Deze maand verscheen een studie in het vakblad Geophysical Research Letters, waarin de opvallende stagnatie werd geanalyseerd. Met behulp van simulaties volgens de recentste klimaatmodellen – CMIP5 en CMIP6 – bekeken wetenschappers hoe vaak zulke perioden voorkomen.
Leestip: Waarom de extreme kou juist bevestigt dat de aarde opwarmt
Hun conclusie: een afvlakking van anderhalf tot twee decennia is niet uitzonderlijk, zelfs terwijl de aarde blijft opwarmen – en daarmee geen goede raadgever voor klimaatvoorspellingen op lange termijn. De oorzaak ligt bij natuurlijke schommelingen van het klimaatsysteem. Zo kunnen kleine veranderingen in oceaanstromen het verlies van zee-ijs tijdelijk vertragen.
Geen reden tot opluchting
De modellen laten zien dat de huidige pauze nog vijf tot tien jaar kan aanhouden, maar daarmee neemt de kans toe dat het noordpoolijs in de periode daarna juist sneller dan gemiddeld zal smelten.
Voor de leefwereld van ijsberen, walrussen en talloze andere pooldieren betekent dat een nog snellere verandering van hun habitat. Uit eerder onderzoek bleek al dat ijsberen moeilijk met snelle klimatologische veranderingen kunnen omgaan.
Leestip: Deze 3 miljoen jaar oude schelp voorspelt hoe het klimaat zal veranderen
Mark England, verbonden aan de University of Exeter (VK) en hoofdauteur van het onderzoek, benadrukt dat de vertraging geen teken van herstel is. De onderliggende oorzaak – de toename van broeikasgassen in de atmosfeer – blijft immers bestaan.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
