Dankzij hun duurzaamheid en hun betoverende patronen in doorzichtige tinten van amber en bruin worden de harde schilden van schildpadden al eeuwenlang gebruikt voor het vervaardigen van allerlei gebruiksvoorwerpen, van sieraden tot kammen en serviesgoed.
‘Dit was het plastic in de tijd dat plastic nog niet was uitgevonden, omdat het zo goed bewerkbaar is,’ zegt Brad Nahill, medeoprichter en voorzitter van SEE Turtles en National Geographic-onderzoeker.
Lees ook: Deze bedreigde schildpad heeft een ‘punkkapsel’ van algen
Maar de hiervoor gebruikte schildpaddenschilden zijn niet afkomstig van gewone schildpadden maar bijna uitsluitend van de ernstig met uitsterving bedreigde echte karetschildpad. Uit gegevens blijkt dat van 1982 tot 1992 bijna negen miljoen karetschildpadden vanwege hun schilden zijn gedood. Tegenwoordig leven er wereldwijd minder dan 25.000 broedende vrouwtjes van deze soort in het wild en is de internationale handel in de schilden van deze dieren verboden.
De milieugroep van Nahill loopt voorop in de toepassing van nieuwe technologieën in de strijd tegen de illegale handel in dit traditionele materiaal. Schildpaddenschild wordt inmiddels alom en zeer nauwkeurig nagemaakt met behulp van kunstharsen, waardoor synthetische producten moeilijk van voorwerpen van echt schildpaddenschild te onderscheiden zijn. Samen met het Smithsonian OCIO Data Science Lab heeft SEE Turtles nu een app ontwikkeld om het verschil tussen beide materialen vast te stellen.
Zie ook: Geredde schildpad en hond worden BFF’s
Voor de app, met de naam ‘SEE Shell’, werd gebruik gemaakt van machinaal leren om met een zekerheid van 94 procent te bepalen of een voorwerp van schildpaddenschild echt of namaak is. De app ‘kijkt’ daarbij naar kenmerkende patronen die duidelijk maken of het materiaal natuurlijk is. Volgens Alexander Robillard, de medewerker van het Smithsonian OCIO Data Science Lab die het computerprogramma achter de app heeft ontwikkeld, is de technologie de eerste mobiele toepassing waarbij computervisie of ‘machinaal zien’ is gebruikt voor de bestrijding van de illegale handel in wildproducten en kan ze zowel door milieubewuste kopers als door wetshandhavers worden gebruikt. (Je kunt de app downloaden in de Apple App Store en op Google Play).
Volgens Nahill bestaat er in tenminste veertig landen een actieve markt voor schildpaddenschilden. Het leeuwendeel van deze markten is in Centraal-Amerika en Zuidoost-Azië te vinden, en verreweg de meeste illegale voorwerpen van schildpaddenschild worden in boetiekjes en souvenirwinkels verkocht aan toeristen die naar deze regio’s op vakantie gaan.
De app levert is daarnaast ook waardevol door de grote schat aan informatie die ze kan opleveren. Elke foto die van een voorwerp van schildpaddenschild wordt gemaakt en vervolgens wordt geüpload, belandt in een gecentraliseerde en private database, met inbegrip van de GPS-gegevens van de foto, zodat medewerkers van SEE Turtles precies kan zien waar zich de hotspots van deze illegale handel bevinden.
‘Zelfs als er maar een paar honderd reizigers zouden zijn die de app actief zouden gebruiken, gegevens zouden verzamelen en deze producten niet zouden kopen, is dat al grote winst,’ zegt Nahill. SEE Turtles is van plan om de app met behulp van campagnes op sociale media en de samenwerking met milieuorganisaties gratis te verspreiden.
Volgens Emily Miller, een marien ecologe die niet bij de ontwikkeling van de app was betrokken maar in 2019 een wetenschappelijk artikel schreef over de wereldwijde handel in schilden van echte karetschildpadden, zijn er inmiddels meerdere milieugroepen in de wereld die gegevens over de handel in schilden van echte karetschildpadden vergaren. ‘Een van de grootste obstakels voor het vinden van antwoorden op onderzoekvragen is het consolideren, formatteren en organiseren van al deze informatie,’ zegt zij. Het opbouwen van een grotere en gecentraliseerde database ‘zal een ongelooflijke bijdrage zijn aan onze inzichten in de wereldwijde handelswegen die de schilden van karetschildpadden volgen,’ aldus Miller.
Leren om schildpadden te redden
Samen met het team van Nahill verzamelde Robillard vierduizend foto’s van producten van natuurlijk of synthetisch schildpaddenschild. Vervolgens voerde hij de foto’s in een computermodel in, dat de pixels van elke foto analyseerde en zichzelf op die manier leerde om de verschillen in kleur en vormen tussen echte en onechte producten te onderscheiden.
Een belangrijk verschil is volgens Nahill het feit dat de patronen in echt schildpaddenschild volstrekt willekeurig zijn. Producten van kunsthars vertonen vaak randen met patronen die zich herhalen of patronen die in meerdere voorwerpen van een te koop aangeboden partij zijn terug te vinden. Ook heeft de oranje tint die op veel nagemaakte producten is te zien vaak een consistente doorzichtigheid.
Nahill en Robillard zijn inmiddels heel goed in het onderscheid maken tussen echt en onecht schildpaddenschild, maar zonder hun app zou een niet-expert jaren nodig hebben om zich die vaardigheid eigen te maken. ‘Ik zeg altijd dat ze Brad [Nahill] met deze app gemakkelijk kunnen verslaan!’ zegt Robillard. Machinaal leren en computervisie ‘kunnen een visuele taak verrichten die ook mensen kunnen verrichten, maar dan efficiënter en sneller,’ legt hij uit. (Ik heb SEE Shell getest op twee brillen met een montuur van schildpaddenschild – en kon meteen vaststellen dat het in beide gevallen om synthetische materialen ging.)
Staafjes en sporen
Wetenschappers zijn met behulp van de app al op producten van schildpaddenschild gestuit waarvan ze het bestaan niet vermoedden, zoals roerstaafjes voor cocktails en sporen voor hanengevechten.
De app zal ook waardevol zijn voor milieugroepen. Nog voordat de nieuwe technologie online was gekomen, had de Fundación Tortugas del Mar, een groep in Cartagena, Colombia, die zich inzet voor zeeschildpadden, succes geboekt door plaatselijke wetshandhavers met de app uit te rusten, waardoor de handel in producten van schildpaddenschild in de regio met bijna tachtig procent afnam. Maar volgens Nahill sturen de autoriteiten alleen een patrouille op pad als deze door iemand van de milieugroep wordt begeleid om de illegale producten te helpen identificeren. Tortugas del Mar is van plan om wetshandhavers te trainen in het gebruik van de app, zodat ze sneller en onafhankelijk van de groep kunnen optreden.
David Godfrey, directeur van de Sea Turtle Conservancy, een groep die zich onder andere inzet voor de bescherming van echte karetschildpadden in Panama (een hotspot van de handel in producten van schildpaddenschild), zouden SEE Shell ook door toeristen gebruikt kunnen worden. In dat geval zou ‘het zijn alsof een heel legertje van milieubeschermers de verkopers van deze illegale producten op de hielen zit.’ Als mensen het natuurlijke product meteen kunnen onderscheiden van de synthetische versies, zouden verkopers zich waarschijnlijk wel tweemaal bedenken voordat ze deze spullen gaan verkopen, zegt hij.
Met de hulp van het World Wildlife Fund for Nature wil SEE Turtles de nieuwe technologie ook op online-platforms aanbieden waar in de afgelopen jaren een enorme toename in het aanbod van illegale wildproducten is geconstateerd. Facebook, eBay en andere bedrijven proberen dat aanbod te weren door advertenties te filteren op verdachte sleutelwoorden, maar die filters zijn eenvoudig te omzeilen. ‘Voor zover wij kunnen bepalen, heeft tot nu toe niemand iets op visueel gebied gedaan,’ zegt Nahill.
De technologie van het ‘machinaal zien’ zou in principe ook toegepast kunnen worden om andere wildproducten van namaakproducten te onderscheiden. Zo zou de mogelijkheid om echt olifantenivoor te herkennen volgens Robillard bijzonder waardevol zijn, hoewel dat volgens hem lastiger zal zijn dan het herkennen van echt schildpaddenschild, omdat een van de doorslaggevende kernmerken van echt ivoor interne arceringen zijn die niet op foto’s zijn te herkennen. Toch is er volgens hem ‘een wereld van mogelijkheden voor de toepassing van machinaal leren op milieugebied.’
De National Geographic Society ondersteunt ook Wildlife Watch, ons onderzoeksjournalistieke project waarin aandacht wordt gevraagd voor wildcriminaliteit en de uitbuiting van wilde dieren. Stuur tips, commentaren en verhaalideeën naar NGP.WildlifeWatch@natgeo.com.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op nationalgeographic.com
