Overtoerisme in Italië: hier zijn 5 alternatieven voor Venetië

‘Overtoerisme’ is een term die steeds vaker wordt gebruikt, en iedere reiziger die weleens de pech heeft gehad om in een van de populaire toeristenbestemmingen van de wereld in het gedrang te raken, weet wat het woord betekent. Tot de hotspots van het moderne overtoerisme behoort zeker ook Venetië, een stad waar dankzij de jaarlijkse toestroom van dertig miljoen toeristen, de kanalen verstopt raken en de pleinen worden overspoeld door de mensenmassa. In een poging het aantal bezoekers terug te dringen is Venetië van plan per 1 juli 2020 een toegangsprijs voor dagjesmensen in te voeren.

Venetië is niet de enige stad in Italië die met overweldigende aantallen bezoekers te kampen heeft; ook Rome en Florence lijden onder de grote toeloop van toeristen. Maar voor elke toeristenattractie die door de vele bezoekers niet goed meer te bewonderen is, zijn er tientallen andere bestemmingen die nog ongehinderd ontdekt kunnen worden. Dus maak op je eerstvolgende reis naar Italië een omweg naar deze minder bekende maar niet minder fraaie steden.

Bolzano

De coolste persoon ter wereld verblijft in dit stadje in het noordoosten van Italië. Ötzi ‘de Iceman’, een 5300 jaar oude mummie, verwelkomt bezoekers in het Südtiroler Archäologiemuseum, waar zijn stoffelijke resten het fascinerende detectiveverhaal van een prehistorische moord in de bergen vertellen. Geniet van een vreedzamer bergwandeling dan Ötzi, door met een van de drie kabelbanen het omringende berglandschap te verkennen, waar je van alpenweiden, bossen en boerderijen kunt genieten.

Fietsers en wandelaars verkennen de levendige straten van Bolzano.

In het stadje zelf ontdek je een interessante mix van fascistische architectuur en Beierse barok. Een soortgelijk samengaan van Italiaanse en Duitse stijlen vind je in de restaurants, die vaak zowel spaghetti als spätzle serveren, gecombineerd met plaatselijke wijnen (begin met een Hugo, een populaire cocktail van prosecco en vlierbloesemsiroop).

Tip voor duurzaam reizen: Op de jaarlijkse Christkindlmarkt van Bolzano – een ‘duurzaam evenement’ dat van eind november tot begin januari wordt gehouden – wordt dampende Glühwein in herbruikbare mokken geserveerd. Reizigers kunnen ook genieten van andere kerstmarkten in de omgeving, die met het openbaar vervoer goed bereikbaar zijn.

Turijn

Vanaf het panoramaplatform op de ruim 167 meter hoge Mole Antonelliana, ooit het hoogste bakstenen gebouw in Europa, heb je niet alleen een volledig uitzicht op deze elegante stad in het noordwesten van Italië, maar ook op de hoog oprijzende Alpen in de directe omgeving. In Turijn voeren lommerrijke boulevards je naar boetiekjes vol hoogwaardige chocolade en het Allianz Stadium van voetbalclub Juventus, waar je een wedstrijd kunt meepikken of een rondleiding achter de schermen kunt volgen.

In Turijn zweeft een heteluchtballon naast de Mole Antonelliana, een van de hoogste bakstenen gebouwen in Europa.

Filmfanaten mogen het Museo Nazionale del Cinema (dat in de Mole is gevestigd) of het jaarlijkse Torino Film Festival (in november) niet missen. Autoliefhebbers vinden in dit Detroit van Italië de Fiat-fabrieken en het Museo Nazionale dell’Automobile, met zijn collectie van ruim tweehonderd prachtwagens. Je zult je verblijf misschien moeten verlengen, want deze stad heeft ook nog het oudste Egyptisch Museum ter wereld te bieden, naast spectaculaire stadspaleizen en het eerste nationale park van Italië, het Gran Paradiso.

Tip voor duurzaam reizen: Bici-t biedt schattige driewielertjes voor drie personen aan, waarmee je door de stad kunt toeren. Boek een rondleiding met bestuurder en een audiogids (beschikbaar in het Engels, Italiaans en Frans) of huur gewoon een tweewieler voor een persoonlijke verkenning van de stad.

Lecce

Het ‘Florence van het Zuiden’ vertoont enige bouwkundige overeenkomsten met zijn fameuze Toscaanse tegenhanger, namelijk prachtig versierde barokgebouwen die zijn opgetrokken uit de beroemde plaatselijke kalksteen. Lecce ligt pal in het midden van de ‘hiel’ van Italië en heeft een rijk verleden. Bezichtig het Romeinse amfitheater aan de Piazza Sant’Oronzo en het fascinerende Museo Faggiano, dat werd opgezet nadat een man die een toilet wilde repareren op een tweeduizend jaar oude archeologische schat stuitte.

Met zijn barokke gebouwen uit kalksteen, waaronder de kathedraal, doet de architectuur van Lecce enigszins denken aan die van Florence.

In het centraal gelegen Romeinse amfitheater van Lecce worden nog steeds voorstellingen gegeven.

Wat je ook doet, begin de dag altijd met een caffè Leccese (een ijskoude espresso met amandelmelk) en sluit de avond af met een glas Primitivo of Negroamaro (plaatselijke rode wijnen).

Tip voor duurzaam reizen: Ontdek prachtige voorbeelden van traditionele kunstnijverheid in papier-maché, in La Cartapesta di Claudio Riso. In deze winkel vind je beeldjes van heiligen of uit de lokale folklore, zoals een danser die de pizzicauitvoert (de Lecceaanse versie van de tarantella).

Bologna

Elke streek in Italië is een trekpleister voor ‘foodies’, maar vrijwel iedereen is het erover eens dat je de Italiaanse keuken nergens beter kunt uitproberen dan in Bologna, de hoofdstad van de regio Emilia-Romagna. Kom met gezonde trek naar de Mercato delle Erbe of de Mercato di Mezzo, waar je een overdaad aan lekkernijen vindt, of loop gewoon de eerste de beste trattoria binnen, voor wat tortellini al brodo, mortadella of tagliatelle in pruttelende ‘ragu’, een stevige vleessaus met groenten en (soms) tomaten.

De Via Clavature loopt door het oude centrum van Bologna, een stad die wereldberoemd is om zijn bogengalerijen.

Op een korte busrit van Bologna ligt FICO Eataly World, een themapark dat geheel en al is gewijd aan de Italiaanse keuken. Hier kun je leren gelato te maken, op truffeljacht gaan en met koeien vertoeven. Loop de calorieën er weer af in het centrum van Bologna, dat al zo’n duizend jaar een hippe universiteitsstad is. Zijn historische bogengalerijen dienen als overdekte trottoirs en garanderen een comfortabele wandeling bij elk weer. Wie het aandurft, kan met een één uur durende tocht door ’s werelds langste bogengalerij naar de top van de heuvel lopen waarop het prachtige Santuario della Madonna di San Luca prijkt.

Tip voor duurzaam reizen: Dankzij Bologna’s centrale ligging heeft de stad goede treinverbindingen met naburige steden, waaronder de gastronomische hotspot Modena (beroemd om zijn balsamicoazijn en Parmezaanse kaas) en het fietsvriendelijke Ferrara.

Palermo

“Laat het wapen maar liggen, pak de cannoli” (uit The Godfather) is altijd een slim advies in de hoofdstad van Sicilië, een plek waar dit nagerecht alomtegenwoordig is. Als kruispunt tussen westerse, islamitische en Byzantijnse invloeden telt de stad meerdere hoogtepunten die een tweetal Werelderfgoederen van de UNESCO vormen en dateren uit de twaalfde eeuw, waaronder het Normandische Palazzo dei Normanni met zijn Capella Palatina vol vergulde mozaïeken, en de Kathedraal van Palermo, die ooit als moskee werd gebouwd. Vanaf het dak van de kathedraal kijk je uit over het compacte oude centrum, dat zich vanuit het centrale en drukke kruispunt ‘Quattro Canti’ (‘Vier Hoeken’) uitspreidt.

De kathedraal van Palermo vertoont een mix van verschillende bouwstijlen, van Normandisch tot gotisch en Moors.

Klanten keuren verse waren op een markt in Palermo.

For a memorable show, choose between Teatro Massimo—Italy’s largest opera house—and one of the puppet theaters, where swashbuckling marionettes continue a 200-year-old tradition. Or simply observe the spectacle that is the lively Ballarò market while sipping fresh-pressed pomegranate juice.

Voor een onvergetelijke show kun je kiezen tussen het Teatro Massimo, het grootste operahuis van Italië, en een van de poppentheaters, waar marionetten spannende avonturen beleven en getuigen van een tweehonderd jaar oude traditie. Je kunt natuurlijk ook gewoon de levendige drukte van de Ballarò-markt bekijken terwijl je nipt van een glas versgeperst granaatappelsap.

Tip voor duurzaam reizen: Om de beide Werelderfgoederen buiten de stad te bewonderen neem je buslijn 389 naar de adembenemende mozaïeken in de Dom van Monreale of stap je op de trein naar Cefalù, waar de dubbeltoren van de kathedraal over een zandstrand uitkijkt.

Journaliste Vicky Hallett eet geregeld Italiaans ijs en woont in Florence. Volg haar avonturen op Twitter.

Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com