National Geographic staat de hele maand juni in het teken van #STOPMETPLASTIC. Zo vestigen we de aandacht op de plasticsoep in oceanen en het overmatige gebruik van wegwerpplastic. Lees meer over wat jijzelf kunt doen om het gebruik van wegwerpplastic te verminderen.
Op een boot voor de kust van Costa Rica probeert een bioloog met een pincet een plastic rietje uit het neusgat van een zeeschildpad te halen. Het dier kronkelt van de pijn en bloedt hevig. Het gruwelijke YouTube-filmpje is meer dan twintig miljoen keer bekeken. Uiteindelijk weten de biologen – de wanhoop inmiddels nabij – het rietje uit de neus van het dier te peuteren.
Zulke beelden zijn gewoon geworden. Een dode albatros met een maag vol afval. Een schildpad die vastzit in een sixpackverpakking, zijn schild kromgetrokken na een jarenlange strijd. Een zeehond verstrikt in een afgedankt visnet.
Maar meestal is de schade minder duidelijk. Onderzoek heeft uitgewezen dat Australische grote pijlstormvogels, bruine zeevogels die broeden op eilanden voor de kust van Australië en Niew-Zeeland, gemeten naar hun massa meer plastic binnenkrijgen dan welk ander zeedier dan ook. Bij één grote populatie werd in 90 procent van de jonge vogels plastic aangetroffen. Een scherp stuk plastic dat een darm doorboort is al snel dodelijk. Maar het eten van plastic leidt vooral tot chronische, niet-aflatende honger.
“Het treurige is dat ze plastic eten terwijl ze denken dat het voedsel is”, vertelt Matthew Savoca, een marien bioloog verbonden aan de National Oceanic and Atmospheric Administration. “Stel dat je net hebt geluncht en je je daarna de hele dag slap en hongerig voelt. Dat zou heel verwarrend zijn.” Savoca ontdekte dat vissen als ansjovis plastic eten doordat het, eenmaal bedekt met algen, naar voedsel ruikt. Met te weinig energie moeten ondervoede zeevogels steeds verder vliegen op zoek naar echt voedsel, maar al wat ze hun jongen te bieden hebben, is plastic afval.
Wat plastic nuttig maakt voor mensen – het gaat lang mee en is licht – maakt het voor dieren extra gevaarlijk. Veel plastic blijft drijven. “Plastic voor eenmalig gebruik is het ergste”, zegt Savoca, doelend op rietjes, waterflesjes en plastic zakken. Tot nu toe is van zo’n zevenhonderd soorten zeedieren bekend dat ze plastic hebben gegeten of erin verstrikt zijn geraakt.
We weten niet precies wat het langetermijn-effect op de dieren (maar ook op mensen) is. Het eerste bekende geval van zeevogels met plastic in hun maag waren 74 laysanalbatrossen die in 1966 werden gevonden op een atol in de Grote Oceaan, toen de plasticproductie ongeveer 4 procent was van de huidige productie.
Achteraf lijken deze vogels de spreekwoordelijke kanaries in de kolenmijn te zijn geweest.
