Het is al langer bekend dat wilde dieren soms ‘dronken’ worden na het eten van gefermenteerd fruit. Toch wordt de consumptie van alcohol door niet-mensen beschouwd als iets zeldzaams – en vooral ook als iets dat per ongeluk gebeurt.

In een nieuw onderzoek, gepubliceerd in vakblad Trends in Ecology & Evolution, verzetten ecologen zich tegen dat beeld. Ethanol, de meest voorkomende vorm van alcohol, is van nature aanwezig in vrijwel elk ecosysteem, vertelt gedragsecoloog Kimberley Hockings van de University of Exeter (Verenigd Koninkrijk), die aan het onderzoek meewerkte. ‘Deze stof komt veel meer voor in de natuurlijke wereld dan we tot nu toe dachten en wordt ook door veel dieren geconsumeerd.’

Alcohol in de natuur

Zo’n 100 miljoen jaar geleden werd ethanol een veelvoorkomende stof in de natuur, toen bloeiende planten zoete nectar en fruit begonnen te produceren die door gisten konden worden gefermenteerd.

Vandaag de dag is deze alcohol te vinden in bijna elk ecosysteem, hoewel de concentraties het hoogst zijn in vochtige, tropische gebieden. Fruit dat van nature fermenteert, bevat meestal een alcoholpercentage van zo’n 1 tot 2 procent, maar er zijn gevallen bekend van overrijpe palmvruchten in Panama die tot wel 10,2 procent bevatten.

Welk nut heeft alcohol voor dieren?

Dat ethanol zo veel voorkomt, maakt het waarschijnlijk dat de meeste dieren die fruit en nectar nuttigen dus op regelmatige basis onder invloed zijn. Dat is opvallend, zegt moleculair ecoloog Matthew Carrigan van de College of Central Florida, die ook aan het onderzoek meewerkte. ‘Ecologisch gezien heeft het weinig nut om aangeschoten te zijn wanneer je in bomen klimt en wordt omringd door roofdieren.’

Toch lijkt de consumptie van ethanol in bepaalde omstandigheden voordelen met zich mee te brengen. Fruitvliegjes leggen hun eitjes opzettelijk in substanties die ethanol bevatten. Dit beschermt de eitjes tegen parasieten. Wanneer fruitvlieglarven last hebben van parasitaire wespen, verhogen ze hun inname van ethanol.

Zijn dieren ook sociale drinkers?

Er is nog weinig bekend over de redenen waarom dieren alcohol consumeren. Is de roes die alcoholhoudend fruit veroorzaakt een toevallige bijkomstigheid, of gaan dieren er soms bewust naar op zoek?

‘We weten dat ethanol een effect heeft op de aanmaak van endorfine en dopamine. Deze hormonen worden geassocieerd met een gevoel van ontspanning, wat voordelen met zich mee kan brengen op sociaal vlak,’ zegt gedragsecoloog Anna Bowland van de University of Exeter, die het onderzoek leidde. ‘Om te toetsen of dat effect ook bij wilde dieren meespeelt, zouden we onderzoek moeten doen naar hun lichamelijke reactie op alcohol.’

In een vervolgonderzoek wil het team bestuderen welk effect de consumptie van ethanol door primaten heeft op hun gedrag en sociale interacties. ‘We stappen af van het antropocentrische beeld dat ethanolconsumptie alleen gebeurt door mensen,’ zegt Hockings. ‘De meeste dieren die zoet fruit eten, worden blootgesteld aan alcohol.’

Nog niet uitgelezen? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang wekelijks de favoriete verhalen van de redactie in je mail.