Al honderden miljoenen jaren trekt de asteroïde Bennu, een berg ruimtepuin in de vorm van een tol, in betrekkelijke eenzaamheid zijn baantjes rond de zon. Het hemellichaam – dat rond zijn evenaar een diameter van een halve kilometer heeft – vormt in de nabije toekomst geen bedreiging voor onze planeet, maar over een paar honderd jaar bestaat er een kleine kans dat Bennu op de aarde zal botsen.
Wetenschappers gebruikten gegevens van de NASA-sonde OSIRIS-REx om een nieuwe en uiterst nauwkeurige berekening te maken van de baan van Bennu, en van het risico dat hij tussen nu en het jaar 2300 op aarde zal inslaan. Daaruit blijkt dat de totale kans op een inslag in de komende driehonderd jaar één op 1750 is – iets groter dan eerder werd ingeschat.
De momenten dat Bennu de aarde gevaarlijk dicht zal naderen, zullen vrijwel allemaal aan het einde van de 22e of het begin van de 23e eeuw plaatsvinden. De grootste kans dat Bennu de aarde zal raken, doet zich voor in de middag van 24 september 2182. Op die dinsdag zal Bennu een kans van één op 2700 hebben om op aarde in te slaan.
Ook blijkt dat Bennu in 2135 de aarde op een afstand van 198.000 kilometer zal naderen, met een foutmarge van plus of min 9700 kilometer – een veel exactere voorspelling dan eerdere schattingen.
Extreem nauwkeurig berekend
‘Bennu is verreweg de zorgvuldigst bestudeerde asteroïde in het zonnestelsel,’ zegt Dante Lauretta, planetoloog aan de University of Arizona, wetenschappelijk hoofd van de OSIRIS-REx-missie en hoofdauteur van de nieuwe studie. ‘Wij weten waar hij zich over honderd jaar zal bevinden, en dat met een nauwkeurigheid van een paar honderd meter. Van geen ander hemellichaam in het zonnestelsel is de omloopbaan met zó’n hoge precisie gemeten – met inbegrip van de aarde zelf!’
Amy Mainzer, planetologe aan de University of Arizona en expert op het gebied van ‘aardnabije’ asteroïden (near-earth asteroids), prijst het ‘absoluut voorbeeldige’ rekenwerk van de onderzoekers. ‘Als je wilt voorspellen waar een asteroïde zich in de toekomst zal bevinden, wordt die voorspelling geheel en al bepaald door de mate van nauwkeurigheid waarmee je zijn huidige positie kunt meten,’ zegt Mainzer, die niet bij het nieuwe onderzoek was betrokken. ‘Dit team heeft een extreem nauwkeurige berekening gemaakt.’
Geen massa-extinctie
Ondanks de iets hogere kans op een inslag hoeven mensen voorlopig niet wakker te liggen van het gevaar dat Bennu vormt. De kans dat de asteroïde de aarde in de komende drie eeuwen niet zal raken, is groter dan 99,9 procent, en een inslag van Bennu zou niet tot een massa-extinctie leiden, zoals dat gebeurde na de inslag van de asteroïde die 66 miljoen jaar geleden leidde tot het uitsterven van de dinosauriërs. Die asteroïde had waarschijnlijk een doorsnede van een kleine tien kilometer, terwijl die van Bennu slechts een halve kilometer bedraagt.
Toch zou een botsing met Bennu verwoestend zijn voor de inslagregio op aarde. Bij de ramp zou het equivalent van ruim 1,1 miljard ton TNT aan energie vrijkomen, twee miljoen maal de hoeveelheid energie die in 2020 vrijkwam bij de verwoestende explosie in de haven van Beiroet in Libanon.
Wat als een asteroïde op ramkoers ligt?
De mensheid heeft nog ruim een eeuw de tijd om het risico dat Bennu voor de aarde vormt, nauwlettend in kaart te brengen – en schattingen zo nodig bij te stellen. Meerdere ruimtevaartorganisaties zijn al bezig met het testen van procedures en technologieën die nodig zullen zijn om het gevaar van een inslag door een asteroïde af te wenden.
Mocht de mensheid in de toekomst worden bedreigd door de inslag van een asteroïde, dan zou een ‘kinetische impactor’ gebruikt kunnen worden om de asteroïde een zetje te geven en daarmee van haar voorspelde ramkoers met de aarde af te brengen. Om dat te kunnen doen, zal de mensheid zo’n ramkoers wel meerdere jaren van tevoren moeten spotten. In het geval van objecten als Bennu, die bijna tweehonderd jaar vóór een theoretisch mogelijk inslag is ontdekt, heeft de mensheid volgens Mainzer ‘heel erg veel opties’ om een oplossing te bedenken.
