Zeldzame beelden: wolf gebruikt krabbenval als werktuig

In 2023 merkte de Heiltsuk, een inheemse gemeenschap in British Columbia (Canada), dat hun krabbenvallen langs de kust steeds opnieuw werden vernield. Om te ontdekken wie daarvoor verantwoordelijk was, plaatsten onderzoekers in mei 2024 een camera op een van de vallen. Die leverde verrassende beelden op: een wolf die doelgericht een krabbenval gebruikt om de beker met aas te bemachtigen. Is dit het eerste gedocumenteerde voorbeeld van werktuiggebruik bij wolven?

Hoe een wolf een krabbenval naar de kust trok

Op de videobeelden onderaan is te zien hoe een vrouwelijke wolf met een boei in haar bek uit het water komt. Ze loopt een stukje het strand op en legt de boei neer. Daarna keert ze terug naar het water, grijpt het touw dat naar een kooi onder het oppervlak loopt en trekt het met haar tanden richting de kust.

Wanneer de val boven water komt, pakt ze hem beet en sleept hem naar ondieper water. Daar kauwt ze het net open, trekt de aasbeker uit de kooi en werkt het aas gulzig naar binnen. Vervolgens laat ze de resten achter en wandelt weg.

Een onderzoek naar deze bijzondere observaties, gepubliceerd in het vakblad Ecology and Evolution, wekt de indruk dat de wolf de werking van de val goed begrijpt. Coauteur Kyle Artelle, ecoloog aan SUNY College of Environmental Science and Forestry in Syracuse (VS), zegt over de beelden: ‘Toen ik ze voor het eerst zag, dacht ik meteen: dit is werktuiggebruik.’

Niet het eerste werktuiggebruik onder hondachtigen

Onder gedragsbiologen is het geen nieuws dat wolven slimme dieren zijn. Ze moeten goed samenwerken tijdens de jacht en begrijpen de complexe hiërarchie binnen hun roedel. Het gebruik van werktuigen werd echter altijd toegeschreven aan slechts vier diergroepen: primaten, kraaien, olifanten en dolfijnen.

Wil je niets missen van onze verhalen? Volg National Geographic op Google Discover en zie onze verhalen vaker terug in je Google-feed!

Toch is dit niet de eerste keer dat soortgelijk gedrag bij een hondachtige is geobserveerd. In 2012 deelden etholoog Bradley Smith van Central Queensland University in Adelaide (Australië) observaties van een dingo die een tafel zo’n twee meter versleepte, erop klom en een object pakte dat buiten bereik stond.

Leestip: 10 jaar wolven in Nederland: hoe leren we met de wolf samenleven?

Deze dingo’s leefden echter in gevangenschap. De wolf die is vastgelegd, leefde in het wild. Daarmee is dit volgens de onderzoekers de eerste wilde hondachtige waarbij werktuiggebruik is vastgelegd. ‘Dat maakt de ontdekking nog specialer,’ zegt Smith.

Is dit echt werktuiggebruik?

Toch is niet iedereen overtuigd. Evolutionair bioloog Robert Shumaker wijst erop dat de gangbaarste definities van werktuiggebruik streng zijn: het dier moet een object aanpassen of manipuleren op een manier die direct bijdraagt aan het behalen van een doel. In dit geval ging het om een door de mens gemaakt object dat door de wolf wordt gebruikt. ‘Trekken aan iets wat door anderen is klaargezet, is technisch gezien geen werktuiggebruik,’ zegt hij.

Andere gedragswetenschappers vinden zulke definities echter te strikt. Zij hanteren een bredere interpretatie: het gebruik van een object om een doel te bereiken. Aan die omschrijving voldoet de wolf wél.

Leestip: Video: orka’s verzorgen elkaar met zelfgemaakt zeewiergereedschap

Ongeacht de terminologie is iedereen het eens over één ding: dit gedrag is indrukwekkend en laat een zeldzame vorm van probleemoplossend vermogen zien. Ook Smith benadrukt dat het debat over de definitie niets afdoet aan de waarneming: ‘Dat zou niet moeten afleiden van hoe indrukwekkend dit is.’

Een landschap waar wolven kunnen experimenteren

Volgens Artelle speelt het gebied waar de wolf is gefilmd een belangrijke rol in dit gedrag. Langs de kust van British Columbia leven wolven in een relatief ongestoord landschap. Omdat ze weinig vijandigheid van mensen ondervinden, hebben de dieren de ruimte om te experimenteren met nieuw gedrag.

Leestip: Hebben honden een baasje nodig om te overleven?

Voor de lokale gemeenschappen is de observatie vooral een bevestiging van hun eigen kennis. ‘Vanuit onze traditie weten we al heel lang dat wolven zeer intelligente wezens zijn’, aldus Heiltsuk-leider William Housty.

Bekijk hieronder de beelden.