Toeristen die de Hudson Bay in Canada bezoeken, zijn meestal op zoek naar mooie plaatjes van ijsberen. Maar in november 2012 waren het een sneeuwuil en een poolvos die de show stalen.

In de loop van ongeveer een week zagen ze de vos en de uil geregeld om elkaar heen dansen, bijna alsof ze aan het spelen waren.

“De uil hield zich de meeste tijd op de vlakte, maar soms leek hij de vos uit te dagen,” zegt David Briggs, expeditieleider voor de touroperator Arctic Kingdom, die de video maakte en naar National Geographic opstuurde.

Briggs ziet vaak poolvossen, maar sneeuwuilen worden minder vaak gespot. In de zeven jaar dat hij poolexpedities leidt, had hij nog nooit zoiets gezien.

“Ik weet niet of dit uitzonderlijk was,” zegt Briggs, “maar voor ons was het een genot om te zien.”

Spelen vossen en uilen?

Waarschijnlijk niet, zegt Anders Angerbjörn, professor aan de Universiteit van Stockholm en hoofd van het Zweedse Poolvosproject. Spelen is een luxe die de meeste volwassen dieren in het wild zich niet kunnen veroorloven.

In plaats daarvan vermoedt Angerbjörn dat het gedrag ingegeven kan zijn door rivaliteit.

Zowel de poolvos als de sneeuwuil zijn voor hun voedselvoorziening afhankelijk van lemmingen. In een jaar dat de knaagdiertjes zich bijzonder succesvol voortplanten, zoals waarschijnlijk in 2012 het geval was, proberen beide soorten er zoveel mogelijk van te verorberen. En soms is het verdrijven van concurrenten de beste manier om dat te doen. (Plegen lemmingen echt massaal zelfmoord? De waarheid achter de mythe.)

“Ze proberen hun territorium te verdedigen,” zegt Angerbjörn. “Ze zijn absoluut niet blij met elkaar.”

Volgens Angerbjörn is bekend dat poolvossen sneeuwuilkuikens hebben opgegeten en dat sneeuwuilen op hun beurt soms vossenwelpen doden. Maar volwassen poolvossen en sneeuwuilen zijn ongeveer even groot, dus eindigen confrontaties zoals die op de video van Briggs zelden in de dood van een van de dieren.

‘Sneeuwuilen zijn ruig’

Je zou denken dat een hondachtige als de poolvos vrijwel altijd een vogel de baas is, maar bij deze twee soorten is juist de uil in het voordeel.

“Sneeuwuilen zijn ruige beesten,” zegt Denver Holt, veldonderzoeker en voorzitter van het Owl Research Institute in Montana (VS).

Holt vertelt dat toen hij een keer in Alaska aan het werk was, hij vlakbij het nest van een sneeuwuil het karkas van en jonge vos aantrof. Bij nadere inspectie bleek dat de vos talloze puntvormige wondjes en onderhuidse bloedingen vertoonde.

Zonder te hebben gezien hoe de poolvos werd gedood, was het voor Holt onmogelijk te zeggen wat er precies was gebeurd. Maar hij heeft vaak gezien hoe een sneeuwuil in een snelle zweefvlucht naar beneden kwam en zijn klauwen in de rug van een poolvos zette.

Volgens Holt vallen deze uilen ook huishonden, kariboes en zelfs ijsberen en mensen aan.

In Holts winterjas zitten meer dan twintig gaatjes, die allemaal zijn voorzien van een stukje plakband waarop hij het jaar en de sekse van de uil heeft genoteerd die hem aanviel. Toen hij de jas voor de grap aan de kledingfirma liet zien, begonnen ze met het sponsoren van zijn uitrusting.

Ondanks deze leuke anekdotes begint Holt na 26 jaar van veldwerk in de broedgebieden van de sneeuwuil in Alaska een beetje genoeg te krijgen van de agressieve aanvallen van zijn onderzoeksobject.

“De jonge studenten en de mensen die meehelpen, vinden het spannend om aangevallen te worden, maar voor mij hoeft het niet meer zo nodig.”