Camerabeelden tonen hoe ratten vleermuizen uit de lucht grijpen

Bruine ratten (Rattus novegicus) zijn echte alleseters. Ze stemmen hun dieet moeiteloos af op wat hun leefomgeving te bieden heeft: van vruchten en bessen in moerassen en graslanden tot etensresten in de stad. Nieuwe observaties uit een Duitse grot laten zien hoe ver dat aanpassingsvermogen kan gaan: daar blijken ratten zelfs op vleermuizen te jagen door ze uit de lucht te grijpen.

Vleermuizen uit de lucht gegrepen

Dit ongebruikelijke jachtgedrag werd waargenomen in een grot op ongeveer zestig kilometer ten noorden van Hamburg (Duitsland). Bioloog Florian Gloza-Rausch van het Museum für Naturkunde in Berlijn deed hier met collega’s onderzoek naar een populatie van ongeveer 30.000 vleermuizen. Dat ze tijdens hun werk dit opmerkelijke gedrag van de ratten vastlegden, te zien in de video onderaan, was een toevallige bijkomstigheid.

Voor de ingang van de grot staat een kleine versperring die moet voorkomen dat katten op de vleermuizen jagen. Alle dieren die de grot in- of uitvliegen, passeren deze opening. Voor de onderzoekers bood dat een uitgelezen kans: door hier een infraroodsysteem met telmechanisme te plaatsen, konden ze de vleermuispopulatie nauwkeurig volgen.

Leestip: Vleermuizen geven elkaar een knuffel als ze thuiskomen, blijkt uit studie

Al snel bleek dat katten niet de enige natuurlijke vijand zijn waar vleermuizen mee te maken hebben. Op de camerabeelden was te zien hoe bruine ratten vleermuizen uit de lucht grepen, ze meteen beet doodden en vervolgens de karkassen meesleepten. De onderzoekers beschrijven hun bevindingen in het vakblad Global Ecology and Conservation.

Jagen in volledige duisternis

Tussen augustus en oktober 2020 legden de camera’s vast hoe de knaagdieren op de versperring klommen dat de grot tegen roofdieren moet beschermen. Via gordijnen die de onderzoekers voor filmdoeleinden hadden opgehangen, konden de ratten eenvoudig omhoogklimmen.

Eenmaal bij de ingang wachtten ze op het landingsplatform dat voor de vleermuizen was aangelegd. Daar maakten de ratten zich klaar voor de jacht: door rechtop op hun achterpoten te staan en met hun staart het evenwicht te bewaren, wisten ze hoog genoeg te reiken om vleermuizen uit de lucht te grijpen.

Wil je niets missen van onze verhalen? Volg National Geographic op Google Discover en zie onze verhalen vaker terug in je Google-feed!

Van de dertig vastgelegde jachtpogingen waren er dertien succesvol. Opvallend is dat deze aanvallen plaatsvonden in volledige duisternis. Dat doet de onderzoekers vermoeden dat de ratten hun prooi waarnamen met behulp van hun snorharen.

Mogelijke gevolgen voor vleermuizen

Hoewel de beelden een uniek natuurlijk fenomeen vastlegden, uitten Gloza-Rausch en zijn collega’s ook hun zorgen. Een kolonie van slechts vijftien bruine ratten zou de vleermuispopulatie in de grot elke winter met ongeveer zeven procent kunnen doen afnemen, schatten de onderzoekers. Om die theorie te staven, is echter meer onderzoek nodig.

Leestip: In deze Portugese bibliotheek worden de boeken ’s nachts bewaakt door… vleermuizen

Die berekening onderstreept volgens de onderzoekers hoe belangrijk het is om bij vleermuisverblijfplaatsen in stedelijke gebieden rekening te houden met rattenbestrijding. Veel vleermuizen overwinteren immers in Europese steden, waar invasieve bruine ratten wijdverspreid zijn. Zonder passende bescherming zouden ratten zo een serieuze bedreiging kunnen vormen voor lokale vleermuispopulaties.

Bekijk hieronder de beelden van de jagende ratten.