Een onlangs ontdekte Ecuadoraanse kikkersoort heeft een geheim wapen: een stekel op de zijkant van zijn duim.
De in de bomen levende amfibie gebruikt het speciale vingerkootje waarschijnlijk om de huid van roofdieren en rivaliserende soortgenoten te steken, aldus onderzoeksleider Santiago Ron, evolutionair bioloog aan de Pontificia Universidad Católica del Ecuador.
Ron en zijn collega’s ontdekten Hyloscirtus hillisi tijdens een twee weken durende expeditie door de Cordillera del Cóndor, een afgelegen en nog amper onderzochte regio van het Andesgebergte die wordt bedreigd door de invloed van mijnbouw. (Lees ook over de bizarre gehoornde kikker die onlangs werd herontdekt in Ecuador.)
“We liepen twee dagen over steil terrein, en na veel gezweet bereikten we uitgeput de top van een plateau, waar we een dwergbos aantroffen,” zei veldbioloog Alex Achig in een verklaring. “De kikkers waren moeilijk te vinden, want ze gingen geheel op in hun omgeving.”
Vreemd genoeg komt het klauwachtige lichaamsdeel bij nog vier andere, verwante kikkersoorten voor, aldus Ron, wiens onderzoek onlangs is verschenen in het tijdschrift ZooKeys.
Er zijn veel dieren met vreemde vingers en tenen: neem bijvoorbeeld de onderstaande wezens, die zo hun eigen ‘digitale’ evolutie hebben doorgemaakt.
Katten met polydactylie
Katachtigen hebben gewoonlijk vijf voor- en vier achtertenen – als het ware één voor elk leven dat ze hebben – maar katten met polydactylie, een woord dat is afgeleid van het Griekse woord voor ‘meerdere vingers’ – kunnen zes tenen aan hetzij de voor- of achterpoten of aan alle poten ontwikkelen.
Het gaat niet om een kattenras – elke huiskat kan met polydactylie worden geboren als hij of zij de genen daarvoor heeft.
De bekendste van deze dieren zijn waarschijnlijk de zestenige katten van het huis van Hemingway op Key West, afstammelingen van een zestenige kat die als geschenk aan de beroemde schrijver werd gegeven.
Reuzenpanda’s en rode panda’s
Reuzenpanda’s en rode panda’s zijn verre verwanten van elkaar, maar ze hebben een interessant kenmerk gemeen: een ‘valse duim’.
Dit overtollige vingerkootje is eigenlijk een uitgegroeid handwortelbeentje dat onder de huid ten zuiden van de pink ligt verborgen en de dieren helpt om de bamboestengels te grijpen waarmee beide soorten zich voeden.
Waarom is het botje niet tot een echte duim uitgegroeid?
Dat had gekund, zegt Stephen Phelps, geneticus aan de University of Texas in Austin, maar bij het vastpakken van bamboe lijken deze soorten “geen enkel probleem te hebben,” zegt hij.
Vingerdieren
Deze met uitsterving bedreigde primaat uit Madagaskar heeft ongelooflijk lange en dunne vingers, met één nóg langere middelvinger. Voor insecten is dat de vinger des doods.
Het vingerdier (ook wel aye-aye genoemd) tikt met de middelvinger op verrotte boomstammen en luistert naar het geluid van ritselende insecten binnenin de stam.
Als hij er eentje hoort rondkruipen, plukt dit handige roofdiertje met uitpuilende oogjes het insect met diezelfde ellenlange middelvinger uit het rotte hout.
Olifanten
De teenkootjes (falangen) van olifanten zijn naar boven gericht, dus als je in hun poten zou kunnen kijken, zou het lijken alsof ze op hun tenen lopen. Stel je deze dikhuiden maar eens als ballerina’s tijdens een pointe voor...
Je zou ook een kleinere ‘voor-falange’ of ‘zesde teen’ kunnen zien, een aangepast botje in alle vier poten waaraan de pezen vastzitten, net als bij die extra duim van de reuzenpanda, zegt John Hutchinson, evolutionair bioloog van het Royal Veterinary College in Londen.
De zesde ‘teen’ van de olifant wordt gevormd uit bestaand sesambeen of – in de woorden van Hutchinson – “oud materiaal, in plaats van een heel nieuw teenkootje op te bouwen, wat bij zoogdieren erg zeldzaam is,” zo schrijft hij in een e-mail.
Het is een handige (of tenige) aanpassing: Hutchinson en zijn collega’s ontdekten dat het verborgen bot helpt bij het dragen van het tenenkrommende gewicht van het dier.
Heb jij een vraag over de rare en wilde dierenwereld? Stuur me een tweet of vind me op Facebook.
Lees ook: Bizarre gehoornde kikker herontdekt in Ecuador
Lees ook: Eenzame George de boomslak sterft als laatste van zijn soort
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
