Dat Afrikaanse savanneolifanten rouwen om hun doden, is al langer bekend. Maar of ook Aziatische olifanten dergelijke emoties machtig zijn, was tot voor kort niet zeker. Nu wijst nieuw onderzoek uit dat olifanten in Azië hun dode kalveren begraven.
In het onderzoek worden vijf gevallen omschreven waarin verschillende olifantenkuddes hun overleden baby’s naar irrigatiesloten slepen om ze daar te begraven. Dat gebeurde in 2022 en 2023 in het noorden van de regio Bengalen in India. In alle vijf de gevallen ontdekten de onderzoekers dat de poten van de kalveren uit de grond staken, terwijl hoofd, romp en rug met aarde waren bedekt. (Hoe dat er precies uitzag, bekijk je op de foto onderaan.)
Olifanten geven om hun dierbaren
Begrafenissen zijn zeldzaam is het dierenrijk. Zowel Afrikaanse als Aziatische olifanten, alsook eksters, bedekken hun doden met bladeren – iets dat wetenschappers ‘zwakke’ begrafenissen noemen – maar wat de Aziatische olifanten uit Bengalen doen, is vooralsnog uniek. Dat stellen Parveen Kaswan, officier van de Indian Forest Service, en Akashdeep Roy, senior research fellow bij het Indian Institute of Science Education and Research in Pune.
Kaswan en Roy zijn co-auteurs van het onderzoek, dat in februari 2024 werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Threatened Taxa. ‘Dergelijk gedrag wordt door geen enkele andere niet-menselijke soort vertoond,’ zegt Roy. ‘Het onderscheidt de olifanten van andere dieren. Het vertelt ons hoeveel ze om hun dierbaren geven.’
Begraven olifanten hun kalveren echt?
Toch zijn er verschillende experts die stellen dat Kaswan en Roy onvoldoende bewijs hebben geleverd om met zekerheid te kunnen stellen dat het hier om een begrafenis gaat. Niemand is van het graafwerk getuige geweest, aldus critici. Bovendien zijn de karkassen uitsluitend op theeplantages gevonden – vermoedelijk omdat de olifanten zo handig gebruik konden maken van de waterafvoergeulen aldaar.
‘Zelf zou ik dit gedrag niet zo vrijelijk durven interpreteren,’ zegt ook ecoloog Raman Sukumar, professor aan het Center for Ecological Studies van het Indian Institute of Science in Bangalore. Hij merkt op dat olifanten hun kalveren wel vaker verslepen en onder de aarde bedelven, maar dat dit niet per definitie betekent dat het hier een begrafenis betreft.
Begraven met rechtopstaande poten
In twee van de vijf gevallen hoorden plaatselijke landbeheerders en bewakers de olifanten ’s nachts ‘zingen’ – de volgende ochtend vonden ze de dode kalveren in de grond. De andere drie karkassen werden per toeval opgemerkt. Het West Bengal Forest Department haalde de vijf lichamen vervolgens uit de grond om postmortemonderzoek uit te voeren. Hieruit bleek dat de kalveren om uiteenlopende redenen waren gestorven, waaronder ondervoeding en infecties.
Het opvallendst vonden de auteurs de rechtopstaande benen van de overleden kalveren. De olifanten moeten hun kroost bij de poten en slurf hebben vastgepakt, ‘dus dat is de positie waarin ze de karkassen in de greppels hebben gelegd’, aldus Roy.
Of olifanten hun jongen écht begraven, zal vervolgonderzoek moeten uitwijzen, vinden zowel Riddle als Sukumar. Maar uitsluiten doen ze het niet. Riddle: ‘Het zal niet de eerste keer zijn dat een dier iets doet dat we allemaal totaal niet hadden verwacht.’
Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.
