Sinds 2015 lijkt de wolf zich op meerdere plekken in Nederland prima thuis te voelen. Het dier liet zich bijna 150 jaar niet zien, maar heeft zich inmiddels opnieuw weten te vestigen. Afgelopen week was er opnieuw ophef rond de wolf: een hardloopster werd gebeten, vermoedelijk door een wolf. Hoe kan het dat de wolf zo lang uit Nederland verdween – en hoe wist hij weer terug te keren?

Waarom verdween de wolf uit Nederland?

Vroeger waren er in Nederland een stuk meer wolven dan nu: zo veel zelfs, dat er in 1760 in Brabant werd gesproken over een ‘wolvenplaag’. Maar eind negentiende eeuw was er in heel West-Europa geen wolf meer over. Waar was de hondachtige gebleven?

Aan het verdwijnen van de wolf lagen meerdere oorzaken ten grondslag, waaronder de krimp van het leefgebied door landbouw en verstedelijking. Maar misschien wel de belangrijkste factor was de grote klopjacht tegen het dier.

Doordat er allerlei fabels over de wolf de ronde deden en boeren het beu waren dat hun vee werd gegrepen, ontvingen jagers premies op het afschieten van een wolf. Ook werden er – vaak bij een overschot aan wolven – grote jachten georganiseerd met tientallen, soms wel duizenden deelnemers.

Hetzelfde gebeurde in onder meer België en Groot-Brittannië, waar de wolf begin negentiende eeuw (zo goed als) verdween. In Nederland werd waarschijnlijk in 1868 de laatste wolf gedood in de buurt van het Zuid-Limburgse Schinveld.

Hoe keerde de wolf terug naar Nederland?

De wolf trok zich lange tijd terug in de bossen van Roemenië en Polen. Pas vanaf eind twintigste eeuw kon hij langzaam beginnen aan een comeback. Op de Conventie van Bern in 1979 kreeg de wolf een beschermde status. Sinds 1992 moeten bovendien alle EU-lidstaten ervoor zorgen dat er een jachtverbod is en het dier zich in rust kan voortplanten.

Zodoende kreeg de wolf de ruimte om te beginnen aan een nieuwe opmars naar het westen van Europa. Begin 2019 vestigde de eerste wolf, een vrouwtje dat de naam GW998f kreeg, zich op de Veluwe. Het dier was afkomstig uit een nestje in de Duitse deelstaat Brandenburg en legde honderden kilometers af om de Nederlandse grens over te steken.

In Drenthe jaagde de wolvin op reeën, hazen en – door onbekendheid met het gebied – soms op schapen. Op de Veluwe vond ze uiteindelijk haar thuis. Samen met een tweede wolf kreeg ze een nestje, waarmee de terugkeer van de wolf in Nederland een feit was.

Meer weten over de wolf? Lees ook hoe je een wolvenspoor kunt herkennen en of de grijze wolf verwant was aan de uitgestorven reuzenwolf.