Dit is de eerste bevestigde livewaarneming van de kolossale inktvis in zijn natuurlijke habitat. Mesonychoteuthis hamiltoni werd honderd jaar geleden voor het eerst beschreven aan de hand van resten die werden gevonden in de maag van een potvis. Nu is er voor het eerst een levend exemplaar gefilmd in zijn natuurlijke leefomgeving. Bekijk de beelden onderaan.
Internationale zoektocht naar zeeleven
‘Het is een van de opwindendste observaties die we ooit hebben gedaan in de geschiedenis van dit vakgebied,’ vertelt Kat Bolstad, inktvisexpert aan de Auckland University of Technology (Nieuw-Zeeland).
De ontdekking werd begin maart gedaan tijdens een expeditie van het onderzoeksschip Falkor (too) van het Amerikaanse Schmidt Ocean Institute in de ijskoude wateren nabij de Zuidelijke Sandwicheilanden in de Atlantische Oceaan. Als onderdeel van een internationale zoektocht naar zeeleven werd een op afstand bestuurbare duikrobot (ROV) ingezet. Het team maakte beelden op een diepte van bijna zeshonderd meter, toen de kolossale inktvis plotseling langs de camera’s van de ROV dreef.
Leestip: 5 manieren waarop orka’s onderzoekers versteld deden staan
Na het analyseren van de beelden kwamen de wetenschappers tot een verrassende conclusie. Geschat wordt dat deze dieren tot wel zeven meter lang worden en zo’n vijfhonderd kilo wegen, maar dit specifieke exemplaar was slechts dertig centimeter lang.
‘Dit is niet het gigantische dier waaraan we denken bij een kolossale inktvis,’ zegt Aaron Evans, onafhankelijk wetenschapper en expert op het gebied van Cranchiidae, een familie van weekdieren. ‘En het is ook geen jong.’ Fysieke kenmerken wijzen erop dat het om een tienerinktvis gaat.
Zwaarste ongewervelde dier ter wereld
De kolossale inktvis werd ontdekt in 1925, toen marien bioloog James Erik Hamilton twee grote armenkransen vond in de maag van een potvis nabij de Shetlandeilanden. De resten werden opgestuurd naar het British Museum in Londen, waar werd vastgesteld dat ze toebehoorden aan een nieuw ontdekte soort.
Leestip: Met deze slimme truc weten orka’s een gigantische walvishaai te overmeesteren
Daarna werd de inktvis slechts enkele malen gespot. In 1981 raakte een bijna vijf meter lange kolossale inktvis verstrikt in de netten van de Russische trawler Eureka. Het dier werd als niet-volgroeid beschouwd. In 2003 werd een dode kolossale inktvis gevonden voor de zuidkust van Nieuw-Zeeland – dit exemplaar was zes meter lang.
Twee jaar later doken beelden op van een nog levende kolossale inktvis, die vanaf een boot met een lijn was gevangen in het zuiden van de Atlantische Oceaan. En in 2007 raakte opnieuw een exemplaar verstrikt in de netten van een vissersboot, ditmaal in de Rosszee, nabij Antarctica. Het dier was ruim negen meter lang en leek een volwassen exemplaar te zijn.
Gespot door een onderwaterrobot
Maar dode exemplaren en spaarzame beelden vertellen slechts een deel van het verhaal. Om het leven van deze fascinerende dieren goed te begrijpen, moesten wetenschappers er eentje in de diepte zien zwemmen.
Wetenschappers die ze hoopten te spotten, stonden voor een uitdaging. ‘Dankzij hun enorme ogen en waakzaamheid merken zij ons veel eerder op dan wij hen,’ zegt Bolstad. ‘Ze ontwijken ons actief.’
Leestip: Haaien vleeseters? Deze soort eet vooral groenten
In maart lieten wetenschappers de SuBastian te water, een onderwaterrobot die tot bijna vijf kilometer diepte kan duiken. De robot werd aan een kabel omlaag gelaten en was uitgerust met een speciale camera die beelden kan schieten bij extreem weinig licht.
‘Het was prachtig en ongewoon,’ aldus Michelle Taylor, diepzee-ecoloog aan de University of Essex (VK) en leider van de expeditie. Haar team stuurde de beelden door naar Bolstad en Evans, die onder andere een ongewone haakconstructie op de armen ontdekten.
Twee ontdekkingen voor de prijs van één
De beelden worden nog verder onderzocht, maar hebben al verschillende theorieën over de kolossale inktvis opgeleverd. Wetenschappers konden chromatoforen zien op het jong: van kleur veranderende zakjes die ook bij andere Cranchiidae voorkomen. ‘Dat betekent dat het vrijwel zeker kan wisselen tussen volledig transparant en ondoorzichtig,’ zegt Bolstad.
De expeditie heeft nog meer interessante bevindingen opgeleverd. In januari ving SuBastian een glimp op van de gletsjerglasinktvis (Galiteuthis glacialis). Ook deze soort was tot nu toe nog nooit in zijn veronderstelde natuurlijke habitat gedocumenteerd. Het dier werd sierlijk met zijn armen boven zijn kop gezien – een houding die veel voorkomt bij Cranchiidae – op een diepte van 680 meter.
Bekijk hier de video van de kolossale inktvis.
Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium én steun de missie van National Geographic. Word nu lid!
