Operatie Husky betekende een strategische doorbraak in Zuid-Europa. Maar waarom viel het geallieerde offensief in 1943 niet direct aan via Normandië? Was de aanval op Sicilië een omweg – of juist een noodzakelijke tussenstap?
Wat was Operatie Husky?
Operatie Husky was de codenaam voor een grote militaire operatie van de geallieerden op het Italiaanse eiland Sicilië in de Tweede Wereldoorlog. Het is ook wel bekend als de ‘D-day van Italië’, met een invasie door de lucht en vanaf het water. In totaal werden voor deze operatie zo’n 150.000 manschappen, 3200 schepen en 4000 vliegtuigen ingezet.
Op 9 juli 1943 landden de eerste troepen uit de Verenigde Staten en Groot-Brittannië aan de oost- en zuidkust van het eiland, ondersteund door parachutisten die achter de vijandelijke linies werden gedropt. Zij rukten op naar Messina, een stad in het noordoostelijke puntje van Sicilië en slechts gescheiden van het vasteland door een smalle zeestraat.
Leestip: Deze wereldberoemde foto van D-day was bijna vergaan
Vanwege die strategische locatie werd de stad zwaar gebombardeerd door Britse en Amerikaanse luchtmachten. Zij wilden troepenvervoer en bevoorrading van de Duitsers en Italianen verstoren. De inname van Messina op 17 augustus 1943 markeerde het einde van de geallieerde verovering van Sicilië.
Verzwakken van Duitsland en Italië
Sicilië ligt op een strategische plek en was het belangrijkste eiland in de Middellandse Zee. Door het te veroveren, hoopten de geallieerden een veiliger doorgang te creëren voor hun bevoorradingsschepen.
Daarnaast werd het gezien als een opstap naar de verovering van heel Italië – en daarmee ook een kans om Duitsland te verzwakken. De Italiaanse overgave zou een belangrijk keerpunt zijn, omdat het de geallieerden een directe aanvalslijn gaf richting nazi-Duitsland.
Maar er was nog een strategische overweging: de geallieerden wilden onder druk van Stalin een tweede front openen in Zuid-Europa. Dit front was belangrijk voor de geallieerde samenwerking.
Leestip: Zo verliep Operatie Torch, de strijd om Noord-Afrika in de Tweede Wereldoorlog
De geallieerden slaagden er uiteindelijk in om het hele eiland in vijf weken te veroveren. Operatie Husky maakte de weg vrij voor de invasie van het Italiaanse vasteland. Benito Mussolini werd afgezet en vredesonderhandelingen met de geallieerden gingen van start. Uiteindelijk capituleerde Italië op 3 september 1943. De wapenstilstand werd getekend in Cassibile, een plaats in de buurt van Syracuse op Sicilië.
Was Operatie Husky strategisch gezien de juiste zet?
Hoewel de missie een strategisch, militair en politiek succes was voor de geallieerden, waren er ook tactische uitdagingen. Het Italiaanse leger bezweek snel, maar de Duitse troepen boden hevig verzet. Aan de geallieerde kant vielen ruim 24.000 slachtoffers, waaronder bijna 5000 doden.
Het geschatte aantal doden aan Duitse en Italiaanse zijde ligt tussen de 30.000 en 35.000. Ook de Siciliaanse bevolking leed zwaar onder de luchtaanvallen en gevechten, met duizenden burgerdoden tot gevolg.
Leestip: Operatie Bodyguard: hoe een spookleger de Duitsers misleidde voor D-day
Hadden de geallieerden hun mankrachten niet beter kunnen sparen voor de aanval op Normandië? Nee. De geallieerden waren simpelweg nog niet klaar voor een grote militaire invasie van Frankrijk. Er was in juni 1943 onvoldoende transportcapaciteit om troepen en materieel aan land te krijgen, onvoldoende luchtsteun en troepen hadden nog te weinig ervaring met gecombineerde land-, zee- en luchtoperaties.
Een nieuwe fase in de oorlog
Operatie Husky luidde een nieuwe fase in van de oorlog in Europa. Het was een psychologische klap voor Hitler, omdat het aantoonde dat het zuiden van Europa kwetsbaar was. Daarnaast legde het de basis voor de bevrijding van Italië en het openen van een tweede front in Europa vóór D-day in 1944. Zonder de ervaring van Sicilië zou D-day mogelijk zijn mislukt.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
