In het Romeinse Rijk is de positie van vrouwen beter dan je misschien dacht. Hoewel ze niet mogen stemmen en geen invloed in de politiek hebben, mogen vrouwen wel werken, scheiden en bedrijven bezitten. Maar wat voor werk deden zij dan?

Een eigen boerderij of bedrijf

Zo’n tachtig procent van de Romeinse bevolking – die over de eeuwen heen tussen de 50 á 75 miljoen mensen schommelt – woont op het platteland. Men leeft hier een zelfvoorzienend boerenbestaan, waarbij eventuele overschotten op de markt worden verkocht.

Het boerenleven is vaak een hard bestaan, waarbij alle gezinsleden mee moeten werken. De man bewerkt het land, waar zijn vrouw garen spint, kleding weeft en het huishouden bestiert. Romeinse kinderen gaan niet of nauwelijks naar school, en werken mee op de boerderij. Zo leren ze thuis hoe ze het land moeten bewerken en het huishouden kunnen doen.

Leestip: 6 Romeinse uitvindingen die we vandaag de dag nog steeds gebruiken

Ook in de dorpen en steden zijn veel vrouwen werkzaam. Ze beheren samen met hun echtgenoot een bedrijf of ondersteunen hem waar dat kan – buiten hun huiselijke werkzaamheden om.

Beroepen van Romeinse vrouwen

Andere vrouwen moeten hun bedrijf of winkel zelfstandig beheren, omdat hun echtgenoten op zakenreis zijn of als ambtenaar of militair in een Romeinse provincie zijn gestationeerd. Sommige echtgenotes van Romeinse militairen reizen in de ‘legertros’ achter het leger aan, en verdienen zelfstandig de kost door producten of diensten aan het leger te leveren. Zo bakken ze bijvoorbeeld brood of doen ze de was van de legionairs.

Uit onderzoek van Emily Hemelrijk, hoogleraar Klassieke Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, blijkt dat Romeinse vrouwen allerlei beroepen beoefenden, zo vertelt ze in een interview met Geschiedenis Magazine.

Leestip: De vergeten pandemie die miljoenen Romeinen het leven kostte

Vrouwen van verschillende standen werkten onder meer als voedster, kapster, kinderverzorgster, kledingmaakster, juwelier, bakker, goudsmid, arts, leraar, loodgieter, handelaar, danseres, zangeres, actrice, scheepseigenaresse, purperverver, herbergier, parelzetter, stenografe, weefster en prostituee.

Slaven doen hard werk – maar worden wél opgeleid

Het zware, gevaarlijke en vieze werk wordt in het Romeinse Rijk vooral door slaven verricht. Zij zijn het eigendom van hun meester, die hen naar eigen goeddunken behandelt. Veel Romeinen hebben slechts één of een handvol slaven in dienst, maar rijke Romeinen kunnen er honderden of duizenden hebben. Er is niet bekend hoeveel slaven er precies in het Romeinse Rijk leefden, maar historici schatten dat slaven tussen de zestien en dertig procent van het totale aantal inwoners uitmaakten.

Het leven in slavernij is moeilijk en zwaar, maar slaven worden niet altijd slecht behandeld. Ze zijn immers geld waard, en verstandige Romeinen zorgden dan ook goed voor hun bezit. De slaven van rijke Romeinen krijgen vaak zelfs een opleiding tot een bepaald ambacht of een specifieke taak: ze werken als tuinier, bakker, nomenclator, leraar, vroedvrouw, kok, lijfwacht, schilder, kapster of bode.

Griekse slaven staan door hun afkomst en eventuele opleiding in hoog aanzien, en worden vaak als privédocent voor de kinderen aangesteld.

Wil je niets missen van onze verhalen? Volg National Geographic op Google Discover en zie onze verhalen vaker terug in je Google-feed!

Slaven kunnen hun vrijheid krijgen, verdienen of kopen. Degenen die een opleiding of ambacht hebben geleerd, hebben na hun vrijlating vaak een voorsprong hebben op arme Romeinse burgers.

De rijke vrouw als bedrijfsleider

Welgestelde Romeinse patriciërs en adel kijken neer op fysiek werk. Werken is immers aan plebejers en slaven voorbehouden. Dit betekent echter niet dat rijke Romeinen de hele dag stilzitten. Ze bezitten vaak meerdere landerijen, huizen en bedrijven, die allemaal door slaven onderhouden worden. Dit grote huishouden wordt vaak door de vrouw aangestuurd.

Leestip: Romeinen hadden soms twee of drie namen – hoe werkte dat naamstelsel?

Als haar man op reis gaat, regelt de welgestelde vrouw ook de zaken rondom het bedrijf, onderhoudt ze de sociale connecties en beheert ze de financiën. Daarnaast blijven rijke vrouwen kleding weven en zetten ze zich als patrones (weldoener) in, waarmee ze armen, veteranen of zieken kan helpen.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!